WĘGLOWODORY ALIFATYCZNE

Węglowodory są związkami chemicznymi zbudowanymi z atomów węgla i wodoru. Zostaną tutaj krótko scharakteryzowane trzy rodziny węglowodorów: alkany, alkeny i alkiny.

Alkany

Są to węglowodory łańcuchowe nasycone, a ich cząsteczki zawierają wiązania pojedyncze pomiędzy atomami węgla.

Ich wzór ogólny to:

C_nH_2n+2

Alkany twarzą szereg homologiczny, a wiec szereg związków organicznych o podobnej budowie

i właściwościach, w którym każdy różni się od poprzedniego o jedną grupę CH₂.

Poniżej w Tabeli 1 został przedstawiany szereg homologiczny alkanów oraz wzory półstrukturalne:

Nazwa alkanu	Wzór sumaryczny	Wzór półstrukturalny
Metan	CH4
Etan	C2H6	CH3-CH3
Propan	C3H8	CH3-CH2-CH3
Butan	C4H10	CH3-(CH2)2-CH3
Pentan	C5H12	CH3-(CH2)3-CH3
Heksan	C6H14	CH3-(CH2)4-CH3
Heptan	C7H16	CH3-(CH2)5-CH3
Oktan	C8H18	CH3-(CH2)6-CH3
Nonan	C9H20	CH3-(CH2)7-CH3
Dekan	C10H22	CH3-(CH2)8-CH3

Własności fizyczne alkanów:

•   stan skupienia:
•   od 1 - 4 atomów węgla w cząsteczce - gazy
•   od 5 -15 atomów węgla – ciecze
•   powyżej 15 atomów węgla - ciała stałe
•   nie mieszają się z wodą

Własności chemiczne:

Ulegają reakcji spalana w zależności od ilości dostarczonego tlenu:

•   spalanie całkowite -  produktami są CO₂ i H₂O

CH₄ + 2O₂ = CO₂ + 4H₂O

•   półspalanie – produktami  są CO (tlenek węgla (II)) i H₂O

2CH₄ + 3O₂  =  2CO + 4H₂O

•   spalanie niecałkowite - produktami  są C i H₂O

CH₄ + O₂ = C + 2H₂O

Własności fizyczne metanu:

bezbarwny gaz, lżejszy od powietrza, bezwonny, nie rozpuszcza się w wodzie

Własności chemiczne metanu:

•   wybuchowy
•   tworzy mieszankę wybuchową w powietrzu

Węglowodory nienasycone posiadają w swojej budowie jedno wiązanie podwójne (alkeny) lub jedno wiązanie potrójne (alkiny).

  Alkeny

Ogólny wzór alkenów:

C_nH_2n

Szereg homologiczny alkenów został przedstawiony w Tabeli 2.

Nazwa alkenu	Wzór sumaryczny	Wzór półstrukturalny
Eten	C2H4	CH2=CH2
propen	C3H6	CH2=CH-CH3
Buten	C4H8	CH2=CH-CH2- CH3
Penten	C5H10	CH2=CH-(CH2)2- CH3

  Alkiny

Ogólny wzór alkinów:

C_nH_2n-2

Szereg homologiczny alkinów został przedstawiony w Tabeli 3.

Nazwa alkinu	Wzór sumaryczny	Wzór półstrukturalny
Etyn	C2H2	CH≡CH
propyn	C3H4	CH≡C-CH3
Butyn	C4H6	CH≡C-CH2- CH3
Pentyn	C5H8	CH≡C-(CH2)2- CH3