Etanol, alkohol etylowy jest jednowodorotlenowym alkoholem alifatycznym o dwóch atomach węgla w cząsteczce. Jego wzór ma postać C2H5OH. Jest on bezbarwną cieczą o charakterystycznym zapachu i ostrym piekącym smaku. Alkohol etylowy jest palny (pali się niebieskim płomieniem). Alkohol ten ma temperaturę wrzenia wynoszącą 78,3°C. Etanol miesza się z wodą w każdym stosunku. W wyniku destylacji jego roztworów otrzymuje się mieszaninę azeotropową. Na skutek działania odpowiednio dobranych utleniaczy alkohol etylowy utlenia się do aldehydu octowego lub kwasu octowego. Etanol z metalami alkalicznymi tworzy alkoholany.
Etanol w środowisku naturalnym powstaje w procesach gnilno fermentacyjnych w roślinnej biomasie. Z biochemicznego punktu widzenia alkohol etylowy stanowi bardzo silną truciznę - powoduje tzw. denaturację (niszczenie struktury) białek, również tych, które wchodzą w skład żywej komórki. Dlatego 70% roztwór alkoholu etylowego ma właściwości konserwujące i odkażające (w wyższych stężeniach zaczyna gwałtownie ścinać białko, więc nie zabija bakterii, a jedynie zlepia je w mikroskopijne grudki).
Etanol otrzymywany jest przez zastosowanie metod biochemicznych (fermentacja substancji zawierających polisacharydy, takich jak kukurydza, melasa, ziarna zbóż, ziemniaki) lub metodami syntetycznymi (hydratacja etylenu). Metoda otrzymywania oparta na fermentacji jest najstarsza. Do celów przemysłowych alkohol etylowy jest produkowany także na drodze bezpośredniej syntezy z gazu syntezowego (gaz syntezowy stanowi mieszaninę wodoru, tlenku węgla(II) i wody). Metoda ta jest tańsza niż fermentacja i otrzymuje się czystszy alkohol, jednak wiele krajów zabrania wykorzystywania tak otrzymanego etanolu w przemyśle spożywczym. Otrzymanie bezwodnego, bardzo czystego i często potrzebnego chemikom etanolu nie jest wcale sprawą łatwą. Alkohol tworzy bowiem z wodą mieszaninę azeotropową, to jest taką, której nie można zwyczajnie rozdestylować na czyste składniki (procentowy skład pary jest identyczny jak skład wrzącej cieczy). Nie jest to bynajmniej jakiś wyjątek: podobne mieszaniny z wodą tworzy kwas azotowy, kwas siarkowy, octan etylu i wiele innych substancji.
Etanol jest składnikiem napojów alkoholowych oraz ważnym odczynnikiem chemicznym.
Alkohol etylowy jest surowcem m.in. do produkcji aldehydu octowego, eteru etylowego, estrów etylowych. Jako rozpuszczalnik (lakierów, pokostów, perfum, przypraw) jest szeroko stosowany w różnych działach przemysłu. Etanol wykazuje działanie aseptyczne (denaturat).
Spożywanie nadmiernym ilości etanolu jest bardzo szkodliwe dla organizmu człowieka. Dawka 6-8g na 1kg masy ciała człowieka jest dawką śmiertelną. Nadmierne i długotrwałe spożywanie etanolu powoduje uzależnienie, zwane chorobą alkoholową (alkoholizmem). Alkohol powoduje między innymi stłuszczenie i marskość wątroby, nadciśnienie, arytmię i niewydolność krążenia. Powoduje uszkodzenie mięśnia sercowego, naczyń krwionośnych oraz komórek nerwowych. Jest także przyczyną stanów zapalnych trzustki, owrzodzenia żołądka i dwunastnicy oraz nieżytów przełyku. Zwiększa ryzyko zachorowań na nowotwory oraz zakażenia wirusem HIV i chorobami wenerycznymi. powoduje niedobory witamin i zmniejsza odporność organizmu. Szczególnie niebezpieczne i szkodliwe jest spożywanie alkoholu przez kobiety będące w ciąży, co powoduje uszkodzenia płodu.
Skłonność do zapadania na alkoholizm jest sprawą bardzo osobniczą. Zależy też ona od sposobu jego spożywania. Po połknięciu etanol nie musi być trawiony i łatwo przenika przez błony śluzowe w przewodzie pokarmowym. Wchłanianie zaczyna się już w jamie ustnej (do 5% spożytego alkoholu), potem jest kontynuowane w żołądku (20%) i jelicie cienkim (75%). Spowalnia je obecność pokarmu w żołądku (zwłaszcza bogatego w białka), a przyśpiesza - wymieszanie alkoholu z napojem gazowanym. Wypity alkohol niemal natychmiast dostaje się do krwi. Tam ulega on rozcieńczeniu. Około 10% tego związku jest wydalane z organizmu z potem, moczem i oddechem, natomiast reszta jest w wątrobie zamieniana na aldehyd octowy. Stężenie alkoholu, które zagraża życiu człowieka zaczyna się od 3 promili. Pewne bardzo niewielkie ilości alkoholu we krwi występuje również u osób, które nie piją. Stężenie fizjologiczne alkoholu etylowego we krwi nie jest większe niż 0,01 promila. Działanie toksyczne alkoholu etylowego zwiększają niektóre leki (np. barbiturany).
