Otaczające nas tworzywa sztuczne pełnią podstawową role w życiu każdego człowieka. Są obecne niemalże w każdej dziedzinie życia człowieka. Tworzywa sztuczne to materiały, zbudowane z polimerów syntetycznych. Tworzywa sztuczne pełnie wiele bardzo istotnych funkcji. Są na szeroką skalę wykorzystywane. Mogą zastępować takie materiały jak: drewno, metal, ceramika, kauczuk naturalny oraz gutaperka Mogą także stanowić zupełnie nowe materiały, mniemających żadnych naturalnych odpowiedników. Tworzywa sztuczne różnią się pomiędzy sobąwłaściwościami fizycznymi mechanicznymi oraz chemicznymi.

Dziedzina naukowa zajmująca się tworzywami sztucznymi tuz po II wojnie światowej rozwijała się w zawrotnym tempie i rozwija się do dziś. Światowa produkcja tworzyw sztucznych, w czasie ostatnich 60 lat zwiększyła się niemal trzydziestokrotnie. Tworzywa sztuczne mogą być wykorzystane w procesie produkcyjnym części maszyn, osłon kabli elektrycznych, przyrządów, aparatury chemicznej oraz artykułów wykorzystywanych w gospodarstwie domowym, galanterii. Są stosowane w stosowane w przemyśle: samochodowym, lotniczym, elektrotechnicznym, elektronicznym, włókienniczym, budowniczym. Wykorzystywane są wyrobie aparatury, narzędzi oraz sprzętu medycznego, szkieł kontaktowych.

Tworzywa sztuczne, w skład których wchodzą polimery zarówno syntetyczne, jak i naturalne, są otrzymywane z polimeru (za przykład możemy wziąć poli(metakrylan metylu), ale także polistyren, oraz polietylen), kopolimerów oraz mieszanek polimerów. Czasami polimery są modyfikowane chemicznie (hydroliza), fizykochemicznie (degradacja), ewentualnie w wyniku dodawania: plastyfikatorów, wypełniaczy, stabilizatorów, barwników oraz pigmentów. Tworzywa sztuczne to plastiki lub masy plastyczne.

Podczas II wojny światowej otrzymano politetrafluoroetylen. PTFE został odkryty przez amerykańskiego naukowca Roya Plunketta roku 1938. Tak jak w większości odkryć, był to czysty przypadek. Badacz ten prowadził badania nad substancjami, które mogą być wykorzystane w chłodzeniu lodówek. Pracował wówczas dla firmy DuPont. Firma ta nadała nowemu związkowi nazwę handlową Teflon. Choć patent na ten produkt już dawno wygasł, nazwa "teflon" nadal jest znakiem towarowym firmy DuPont i inni producenci tego związku nie mają żadnych praw, aby tą nazwą się posługiwać. Po II wojnie światowe teflon znalazł bardzo szerokie zastosowanie w branży przemysłowej. Pokrywano nim trzpienie, które utrzymują walce obrotowe. Jest stosowany w przewodach na statkach kosmicznych, gdyż jest odporny na ekstremalne temperatury. W promieniach słońca panuje bardzo wysoka temperatura, zaś w strefie ziemskiej bardzo niska. Związek ten jest dosyć trudny w obróbce, ale początkowo był stosowany w produkcji specjalnej (przemysł zbrojeniowy). Zastosowanie w gospodarstwie domowym odkrył po raz pierwszy francuski badacz Mark Gregoire. Patelnie teflonowe, które otrzymał z tej substancji w latach pięćdziesiątych nazwano Tefal. Kilka lat później wiele innych firm zaczęło produkować kuchenne naczynia wykorzystywane w gotowaniu oraz pieczeniu. Wszystkie były pokryte warstwa politetrafluoroetylen.

Otrzymano także w roku 1965 polisulfony, które są odporne w temperaturze 200°C, w roku 1969 poli(siarczek fenylu), który jest odporny w temperaturze 170°C. Później otrzymano polimery aromatyczne oraz metaloorganiczne, wykazujące odporność w temperaturze 400°C.

Pierwsze próby chemicznej modyfikacji polimerów w skali przemysłowej rozpoczęto w roku 1850-75. W roku 1872 w Stanach Zjednoczonych uzyskano celuloid, w roku 1897 w Niemczech rozpoczęto produkcję galalitu, zaś w roku 1904 acetylocelulozy. Pierwsze syntetyczne tworzywo sztuczne to żywica fenolowo-formaldehydowa uzyskana w roku 1872 (A. Baeyer). Pierwsze poliamidy wyprodukowano w roku 1937 w Stanach Zjednoczonych, poliestry w roku 1942, poli(chlorku winylidenu) w roku1942, silikony w roku 1943. Po drugiej wojnie światowej nastąpił gwałtowny rozwój tworzyw sztucznych.

W naszym kraju w roku 1931 rozpoczęła się produkcję folii stosowana w opakowaniach. Rozpoczęto syntezę styrenu według receptury K. Smoleńskiego. Gwałtowny rozwój tworzyw sztucznych miał miejsce w Polsce po drugiej wojnie światowej. Wytwarzano wówczas: tłoczywa mocznikowe, tworzywa fenolowo-formaldehydowe, poli(chlorek winylu), poli(metakrylan metylu), polistyren, poliakrylonitryl, polikaprolaktam, poliuretany, żywice epoksydowe, poliestrowe, silikonowe, polipropylen, polietylen, politetrafluoroetylen.

Otrzymywanie sztucznych budowa tworzyw sztucznych

Tworzywa sztuczne wielocząsteczkowe są otrzymywane w wyniku reakcji polimeryzacji. Reakcja polimeryzacji to reakcja cząstek zwanych monomerami. Monomer to związek chemiczny o prostej budowie, w skład którego wchodzi grupę funkcyjna, która może reagować. Posiadają wiązanie podwójne CH2=CH2.

W wyniku tej reakcji chemicznej powstają związki zwane polimerami. Proces polimeryzacji uzależniony jest od panującego ciśnienia, temperatury, ilości oraz rodzaju stosowanego inicjatora i katalizatora. Polimerto związek składający się z mniejszych elementów, które powtarzają się, co pewien czas (grupy atomów, mery).

Tworzywa sztuczne to polimery zawierające substancje dodatkowe, które modyfikują właściwości użytkowe oraz przetwórcze. Są to: środki spieniające, zmiękczacze, stabilizatory UV oraz antyutleniacze, napełniacze w formie proszkowej lub włóknistej, utwardzacze, substancje smarujące, barwniki oraz pigmenty.

Reakcja polimeryzacji między monomerami dwufunkcyjnymi powoduje powstanie tworzywa charakteryzującego się strukturą liniową (łańcuchową), zaś między monomerami więcej niż dwufunkcyjnymi powoduje powstanie tworzywa charakteryzującego się strukturą rozgałęzioną lub usieciowaną. Reakcja polimeryzacji polega na wielokrotnych prostych reakcjach chemicznych.

Od masy cząsteczkowej zależą właściwości polimerów. W czasie polimeryzacji powstają łańcuchy charakteryzujące się różną długością, a co za tym idzie różnym ciężarem cząsteczkowym. Do obliczenia ciężaru cząsteczkowego konieczny jego średnia wartość [g/mol].

Im większa masa cząsteczkowa tym większa jest wytrzymałość tworzywa, temperatura mięknięcia, przewodnictwo, odporność cieplna. Wraz ze wzrostem masy cząsteczkowej wzrasta lepkość tworzywa. Niestety pogorszeniu ulegają warunki przetwórcze.

Izomeria przestrzenna, czyli rozmieszczanie grup bocznych względem głównego łańcucha, odgrywa bardzo istotna rolę. Ze względu na ułożenie grup bocznych polimery możemy podzielić na: polimery izotaktyczne, polimery syndiotaktyczne, polimery taktyczne.

Sposoby otrzymywania tworzyw sztucznych

Tworzywa sztuczne jesteśmy w stanie otrzymać z czystego homopolimeru, z kopolimeru, ewentualnie z mieszanki polimerów. Homopolimer to polimer, w skład którego wchodzi jeden typ monomeru. Kopolimer to polimer, w skład którego wchodzą dwa typy monomerów. Podstawowym składnikiem tworzyw sztucznych są polimery. Reakcja polimeryzacji uważane jest podstawę technologiczną uzyskiwania tworzyw sztucznych. Gdy wzrost polimeru następuje stopniowo w czasie reakcji chemicznej grup funkcyjnych, to mamy do czynienia z polimeryzacją stopniową, jeżeli zaś wzrost następuje bardzo szybko, to mamy do czynienia z polimeryzacją łańcuchową. W czasie polimeryzacji łańcuchowej łańcuch makrocząsteczki rośnie w czasie powtarzalnych reakcji monomeru z reaktywnym centrum. Ilość monomeru stopniowo maleje, ale jest obecny w czasie całego procesu. Konwersja (wydajność) jest uzależniona od zachodzenia reakcji. Mechanizm polimeryzacji łańcuchowej- w czasie reakcji polimeryzacji mamy do czynienia z następującymi etapami: inicjacja, wzrost łańcucha, zakończenie łańcucha (dysproporcjonowanie lub rekombinacja). W czasie trwania reakcji jesteśmy w stanie przenieść łańcuch kinetyczny na monomer, rozpuszczalnik, polimer, inicjator, regulatory wielkości łańcucha oraz zanieczyszczenia. Metody polimeryzacji dzielimy na polimeryzację: w fazie stałej, w fazie gazowej, w fazie ciekłej, w fazie ciekło-gazowej, w masie, w dyspersji (suspensyjna oraz emulsyjna), w procesie przetwórczym. Polimeryzacja w fazie ciekłej jest prowadzona w wysokiej temperaturze. Jest główne zalety to: otrzymujemy czysty polimer oraz reakcja zachodzie bez rozpuszczalnika. Jest główne wady to: pewna pozostałość polimeru, problemy z odprowadzaniem ciepła, możliwość przegrzania oraz duża lepkość. Polimeryzacja blokowo- strąceniowa ma miejsce, gdy polimer nie jest w stanie rozpuścić się w monomerze. Polimeryzacja w rozpuszczalniku. Główne warunki, które muszą być spełnione, aby zaszła polimeryzacja to: monomer musi być rozpuszczalny w rozpuszczalniku obojętnym, obecność inicjatora, wysoka temperatura. Polimer także powinien być rozpuszczalny w rozpuszczalniku. Jeżeli tylko monomer wykazuje rozpuszczalność w rozpuszczalniku, to mamy do czynienia z polimeryzacją strąceniowa -rozpuszczalnikową. Rozpuszczalnik może uczestniczyć podczas przenoszenia łańcucha kinetycznego. Zmniejsza się wówczas ciężar cząsteczkowy. Zalety tego rodzaju polimeryzacji to: nie trzeba usuwać rozpuszczalnika, nie występują problemy z odprowadzaniem ciepła, małą lepkość. Wady tego sposobu polimeryzacji to: słaba wydajność, rozpuszczalnik organiczny, konieczność regeneracji rozpuszczalnika, duże objętości, mały ciężar cząsteczkowy powstającego polimeru, konieczność suszenia polimeru, niebezpieczeństwo podczas zachodzenia reakcji, szkodliwa dla środowiska. Polimeryzacja w zawiesinie. Skład środowiska reakcyjnego: inicjator, monomer, koloid ochronny, woda (ośrodek dyspergujący). Warunki do zajścia reakcji: wysoka temperatura, mieszadła szybkoobrotowe, nierozpuszczalny w wodzie monomer, nierozpuszczalny w wodzie inicjator, ale rozpuszczalny w monomerze, rozpuszczalność koloidu jest bez znaczenia, stosunek woda/monomer 5:1 do 10:1jednostek wagowych. Inicjatorem może być AIBN, nadkwasy organiczne, nadtlenek benzoilu, woda zdemineralizowana. Koloidem ochronnym może agar, żelatyna, agar, PSA, talk, stearynian, krzemionka. Jego ilość powinna wynosić około 1% ilości monomeru. Ten typ polimeryzacji zachodzi w kropelkach monomeru. Na ich wielkość wpływ ma: lepkość, typ mieszadła, ilość fazy zdyspergowanej, napięcie powierzchniowe. Wielkość tą możemy kontrolować poprzez: stosując różne szybkości mieszania, zmieniając stężenie monomeru, zmieniając pH środowiska reakcyjnego, stosując różne ilości stabilizatora suspensji. Polimeryzacja w emulsji. Emulsję tworzą dwie rozproszone ciecze, które nie mieszają się ze sobą. Polimeryzacja przebiega wewnątrz miceli. Skład środowiska reakcyjnego: regulator pH, emulgator, monomer, woda (ośrodek dyspergujący), inicjator, stabilizator emulsji. Warunki do zajścia reakcji: temperatura pokojowa, rozpuszczalny w wodzie inicjator, nierozpuszczalny w wodzie monomer, stosunek fazy wodnej do monomeru powinien wynosić 2:1 lub 1:1, bufory jako regulatory pH, emulgatory (środki powierzchniowo czynny) mogą być kationowe, anionowe, niejonowe, a ich powinna stanowić około 0,2%- 1% wagowych, inicjator musi być rozpuszczalny w wodzie (jego ilość powinna stanowić około 0,1 - 1% w stosunku do masy monomeru, stabilizatory emulsji w ilości 2 - 5% wagowych, środki powodujące zagęszczenie dyspersji. Główne wady tej metody to: trudności w oddzielaniu nieprzereagowanego monomeru, zanieczyszczenia. Główne zalety tej metody to: mała lepkość, duży ciężar cząsteczkowy polimeru, brak problemu z odprowadzaniem ciepła, możliwość prowadzenia procesu w sposób ciągły z zachowaniem bezpieczeństwa.

Rodzaje tworzyw sztucznych

Polimery dzielimy, biorąc pod uwagę skład oraz strukturę łańcucha głównego, na: liniowe, rozgałęzione oraz usieciowane.

Polimery dzielimy, biorąc pod uwagę ich morfologię, na: bezpostaciowe (amorficzne), semikrystaliczne oraz krystaliczne.

Polimery dzielimy, biorąc pod uwagę ich zastosowania, na: włókna farby oraz lakiery, kauczuki, materiały powłokowe oraz tworzywa sztuczne.

Polimery dzielimy ze względu na metody ich uzyskiwania na:

- produkty przemiany (azotan oraz octan celulozy);

- produkty polikondensacji (żywice oraz tworzywa fenolowe, laminaty fenolowe, żywice karbamidowi);

- produkty polimeryzacji (polichlorek winylu, polipropylen, polietylen, poliamid, polioctan winylu, polistyren);

- produkty reakcji poliaddycji (poliuretany);

- żywice silikonowe (silikon);

- poliestry (żywice epoksydowe oraz poliestrowe).

Polimery ze względu na kształt i budowę dzielimy na 4 grupy:

1. liniowe z rozgałęzieniami

2. liniowe

3. silnie usieciowane

4.zawierające rozgałęzienia poprzeczne.

Ze względu na rodzaj podstawowego składnika tworzywa sztuczne możemy podzielić na:

- tworzywa, zawierające w przeważającej ilości polialkeny, takie jak: polietyleni polipropylen;

- tworzywa, zawierające w przeważającej ilości polistyren;

- tworzywa, zawierające w przeważającej ilości żywice winylowe, takie jak: poli(octan winylu), poli(chlorek winylu), poli(alkohol winylowy), poli(chlorek winylidenu);

- tworzywa, zawierające w przeważającej ilości polimery fluorowe;

- tworzywa, zawierające w przeważającej ilości żywice akrylowe;

- tworzywa, zawierające w przeważającej ilości fenoplasty;

- tworzywa, zawierające w przeważającej ilości aminoplasty;

- tworzywa, zawierające w przeważającej ilości poliamidy;

- tworzywa, zawierające w przeważającej ilości poliuretany;

- tworzywa, zawierające w przeważającej ilości poliformaldehyd;

- tworzywa, zawierające w przeważającej ilości poliwęglany;

- tworzywa, zawierające w przeważającej ilości pochodne celulozy (acetyloceluloza).

Ze względu na zachowanie tworzywa w wyniku ogrzewania rozróżniamy tworzywa termoplastyczne, tworzywa termo- oraz chemoutwardzalne, to tzw. duroplasty.

Tworzywa sztuczne termoplastyczne, czyli poli(chlorek winylu), polietylen polistyren, po ogrzaniu miękną, zaś po oziębieniu ulegają stwardnieniu.

Tworzywa sztuczne chemoutwardzalne (duroplasty). Są twarde, trudnotopliwe o wysokiej odporności mechanicznej. Mogą służyć jako materiały konstrukcyjne (sztuczne metale).

Tworzywa termo- lub chemoutwardzalne nie jesteśmy w stanie przerobić na inne. Tworzywo termoplastyczne możemy przerobić na inne. Często tworzywa sztuczne mogą być wykorzystane jako dobry surowiec wtórny.

Elastomery, które są można w dowolny sposób rozciągać oraz ściskać. Podczas takiego procesu polimery te zmieniają swój kształt, jednakże po usunięciu siły, z powrotem wracają do pierwotnych wymiarów. Elastomery wyparły w dużym stopniu kauczuk naturalny. Są także wykorzystywane w dziedzinach obcych dla zwykłego kauczuku.

Charakterystyka wybranych tworzyw sztucznych

Polistyren to tworzywo dosyć twarde, bezbarwne oraz kruche, charakteryzujące się niską temperaturą topnienia. Otrzymujemy z niego styropian- bardzo lekkie tworzywo izolacyjne. Polistyren jest także wykorzystywany w produkcji pojemników, zabawek, opakowań, sztucznej biżuterii, szczoteczek do zębów, pudełek do płyt CD.

Polistyren charakteryzuje się kruchością i małym przewodnictwem cieplnym. Polistyren możemy polerować. Polistyren to tworzywo termoplastyczne, mięknie od 70°C, natomiast w temperaturze 100- 110°C jest formowany. Polistyren wykazuje odporność na działanie kwasów, zasad, alkoholi, węglowodorów nasyconych, olejów mineralnych oraz roślinnych. Może rozpuszczać się w styrenie, benzenie, toluenie, dwusiarczku węgla, dioksanie, cykloheksanie. Styropian to polistyren spieniony powstaje w wyniku zmieszania polistyrenu emulsyjnego z proforem w niskiej temperaturze. Polistyren jest wykorzystywany do produkcji materiałów elektroizolacyjnych, części lodówek, naczyń, pojemników, zabawek, galanterii.

Polietylen to tworzywo będące doskonałym dielektrykiem, charakteryzujące się znaczną elastycznością, dobrymi właściwościami mechanicznymi, duża odpornością na działanie zasad, kwasów, soli.

To biała, termoplastyczna, porowata substancja o gęstości 0,92-0,97 g/cm3, temperaturze topnienia 110-137°C.

Otrzymujemy polietylen w wyniku polimeryzację etylenu. Polimeryzacja etylenu może zachodzić w następujący sposób:

1.Pod wysokim ciśnieniem, tj. 127-245 MPa oraz w temperaturze. 150-250.C. Konieczna jest także obecność tlenu, ewentualnie nadtlenków organicznych (inicjatory polimeryzacji);

2. Pod umiarkowanym ciśnieniem, tj. 2,5-9,8 MPa oraz w temperaturze 75-300.C. Konieczna jest także obecność katalizatorów molibdenowych, ewentualnie chromowych;

3. Pod cieniem ciśnieniem o wartości 1 MPa oraz w temperaturze poniżej 100.C. Konieczna jest także obecność katalizatorów metaloorganicznych Zieglera oraz Natty.

Na proces wytwarzania polietylenu wpływa: temperatura, czas reakcji, ciśnienie, rodzaj stosowanego reaktora, typ oraz ilość użytego inicjatora. Podwyższona temperatura powoduje wzrost szybkości reakcji polimeryzacji oraz zmniejszenie masy cząsteczkowej. Wzrasta także liczba reakcji ubocznych tzn. ilość rozgałęzień powstałych w wyniku przenoszenia łańcucha kinetycznego na polimer.

Polietylen jest wykorzystywany do produkcji: folii, rur, węży, pojemników, materiałów elektroizolacyjnych, kijów hokejowych, nart, żagli, lin, kamizelek kuloodpornych, zabawek, opakowań.

Polipropylen ma gęstość równą 0,90-0,91 g/cm3. jest otrzymywany w wyniku polimeryzacji propanu. Jest substancją lżejszą od polietylenu. Wykazuje wyższą temperaturę topnienia oraz większą wytrzymałość.

Stosowany jest w procesach produkcyjnych folii, wykładzin, kół zębatych, pojemników oraz rur.

Właściwości polipropylenu zależą ciężaru cząsteczkowego, metod otrzymywania, stopnia polidyspersji oraz krystaliczności i faktyczności. Charakteryzuje się wyższą temperatura topnienia i wrzenia, mniejszą odpornością na niską temperaturę oraz odpornością na proces utleniania niż polietylen. Jest niepolarny. Wykazuje dosyć dobra odporność na kwasy (pomijając kwasy utleniające), zasady, alkohole oraz różnego rodzaju rozpuszczalniki. Nie wykazuje odporności w stosunku do węglowodorów aromatycznych, może rozpuścić się w ciepłym ksylenie. Charakteryzuje się duża odpornością na zarysowania oraz uszkodzenia. Polipropylen stosowany jest w przemyśle do produkcji: wałków drukarskich, kół zębatych, naczyń.

Poliamid to substancja krystaliczna, bezbarwna, ulęgająca łatwo zabarwieniu. Zawiera w swojej budowie ugrupowanie -CO - NH -. Poliamidy ypowe polimery krystaliczne. Poliamidy wytwarza się z gazu ziemnego, pochodnych węgla oraz ropy naftowej. Dają się łatwo barwić, trudno się ścierają, są wytrzymałe mechanicznie. Mogą ulec wydłużeniu nawet o 50% nim ulegną zerwaniu. Zaleta tych związków jest to, że dosyć łatwo mogą ulec obróbce mechanicznej. Wszystkie poliamidy to termoplasty. Charakteryzują się wysoką temperatura topnienia, tj.180-270°C. Obszar mięknięcia, który poprzedza topnienie wynosi tylko 5°C. Podczas spalania związki te wydzielają specyficzny zapach, który przypomina zapach spalonego rogu lub spalonych włosów. Podczas palenia płomień ma barwę niebieskawą.

Poliamidy topią się podczas palenia oraz gasną, gdy są wyjęte z płomienia. Poliamidy wykazują odporność na działanie rozpuszczalników organicznych, tj.: węglowodorów, chloroformu, alkoholi, ketonów, eterów, estrów. Poliamidy nie wykazują odporności na zasad oraz kwasów.

Poliamidów są wykorzystywane w produkcji: kół zębatych, łożysk, części maszyn, rur ciśnieniowych, folii, żyłek wędkarskich, sztucznych kości, włókien.

Polichlorek winylu jest tworzywem sztucznym. To termoplastyczna biała substancja o konsystencji proszku i gęstości 1,35-1,46 g/m3, o ciężarze cząsteczkowym wynoszącym 30 - 150 tyś g/mol, substancja o małym udziale fazy krystalicznej, o wysokiej sztywności i dobrych właściwościach wytrzymałościowych. Nie rozpuszcza się w wielu niepolarnych rozpuszczalnikach, odporna na działanie wody oraz stężonych, ale i także rozcieńczonych kwasów i zasad, olejów mineralnych;

Jego monomerem jest chlorek winylu o wzorze -CH2-CHCl-. Jeden z najważniejszych oraz wytwarzanych w największych ilościach termoplastów.Wykorzystanie polichlorku winylu: branża budownicza (płytki oraz wykładziny, rury, kształtki), branża elektro oraz radiotechniczna, produkcja celulozy oraz papieru, produkcja elastomerów oraz włókien, produkcja odzieży oraz obuwia, produkcja opakowań, w energetyce, jako materiał elektroizolacyjny, w medycynie, jako dreny, sondy, cewniki, strzykawki, pokrywanie boisk piłki siatkowej, koszykowej, ręcznej.

Polichlorek winylu wykazuje odporność na kwas solny, siarkowy, rozcieńczony azotowy, NaOH, KOH, amoniak, roztwór sody, alkohol, benzynę. Może rozpuszczać się w acetonie, cykloheksanonie, estrach, dioksanie, toluenie, pirydynie, ksylenie, dwusiarczku węgla, chlorku etylenu, dimetyloformamidzie.

W sklepach można kupić gotowe kleje PCV. Polichlorek winylu twardy może być wykorzystany w produkcji rur wykorzystywanych w przemyśle chemicznym, przewodach wodociągowych, kanalizacyjnych, przyborach kreślarskie, opakowaniach, instalacjach wentylacyjnych, pompach, zbiornikach.

Polichlorek winylu miękki może być wykorzystany w produkcji węży ogrodniczych, do przemysłu chemicznego oraz do izolacji elektrycznej, do różnego rodzaju okładzin, uszczelek, płyt dachowych, folii, sztucznej skóry.

Poliuretany to tworzywa sztuczne powstałe w wyniku reakcji polimeryzacji addycyjnej między diolem i dwuizocyjanianem.. Jesteśmy w stanie otrzymać tworzywa charakteryzujące się różnorodnymi właściwościami w wyniku określonego dobierania substratów (tworzywa piankowe oraz włókna sztuczne, kleje oraz lakierów). Część poliuretanów wykazuje właściwości termoplastyczne, część termoutwardzalne. Tworzywa te nie są w stanie chłonąć wody. Charakteryzują się dobrymi właściwościami dielektrycznymi. Tworzywa te palą się dosyć powoli, płomieniem o barwie żółtej. Nie gasną, gdy są usunięte z płomienia Podczas spalania wydzielany jest charakterystyczny zapach izocyjanianu. Poliuretany są wykorzystywane w produkcji: włókien odzieżowych, zabawek, lakierów, gum do opon, podeszwy do trzewików, materiałów spienionych (izolacje cieplne oraz akustyczne), elementów nadwozi w samochodzie.

Polioctan winylu otrzymywany jest z otrzymuje się z ropy naftowej, acetylenu oraz gazu ziemnego.

Tworzywo to może przyjmować konsystencję oleistą, kleistą lub twardą. Wykorzystywane jest w produkcji: farb, lakierów, klejów.

Poliwęglan to bezpostaciowe, termoplastyczne, techniczne tworzywo sztuczne, charakteryzujące się wysoką przezroczystością. Tworzywa sztuczne tego rodzaju wykorzystywane są w procesach produkcyjnych różnorodnych maszyn oraz pojazdów, elementów wykorzystywanych w gospodarstwie domowym, technice transporcie, mechanice, technice medycznej, budownictwie.

Octan celulozy otrzymujemy w wyniku modyfikacji kwasu octowego oraz bezwodnika octowego. Jest polarny, doskonale pochłania wodę. Octan celulozy ma zastosowanie w branży fotograficznej fotograficznym, w przemyśle narzędziowym oraz maszynowym, lakierniczym i odzieżowym.

Azotan celulozy (celuloid) ciało stałe, bardzo elastyczne, przezroczyste. Ulega zżółknięciu w wyniku działania światła. Nie wykazuje odporności na ścieranie. To tworzywo łatwo palne, nieodporne na działanie temperatury i czynników chemicznych (rozpuszcza się w wielu rozpuszczalnikach. łatwo ulega zadrapaniu i zarysowaniu. Należy zachować ostrożność w czasie obróbki mechanicznej. Celuloid może być polerowany woskiem, ale także może być zanurzony w acetonie. Temperatura jego kształtowania w formy ma wartość 70-110°C. Tworzywo to po wprowadzeniu do płomienia spala się jasnym płomieniem wydzielając przy tym brunatny dym tlenków azotu. Celuloid wykazuje odporność na działanie kwasów oraz zasad, ale tylko rozcieńczonych, gdyż stężone roztwory powodują jego rozkład. Może rozpuszczać się w ketonach oraz estrach. W alkoholu pęcznieje. Celuloid może być wykorzystywany: w produkcji zabawek, w produkcji galanterii, jako przyrząd pomiarowy, jako przybory kreślarskie, jako szkło bezodpryskowe.

Poliizobutylen powstaje w wyniku pirolizy ropy naftowej, ewentualnie lub węgla. Tworzywa to może charakteryzować się różnymi właściwościami. Niskocząsteczkowe materiał są wykorzystywane w procesach produkcyjnych: smarów, klejów, folii, płyt, węży. Ma także zastosowanie w elektrotechnice, w budownictwie, w branży spożywczej.