Do pasożytów występujących u ludzi oraz zwierząt należą:

Owsik ludzki (Enterobius vermivularis)

Jest pasożytem, którego cały cykl rozwojowy zachodzi w jednym gospodarzu. Atakuje głównie dzieci żyjąc w ich jelicie grubym. Są to niewielkie pasożyty, osiągające maksymalnie 1,5 cm długości. Są przyczyną choroby - owsicy. Niestety ze względu na łatwość przenoszenia, jest bardzo powszechnie występująca we wszystkich krajach. Do zarażenia dochodzi na skutek zjedzenia jaj wraz z pokarmem (np. owocami i warzywami). Dzieci samozakażają się ponadto przez branie palców do buzi. U dorosłych także może dojść do zarażenia podczas pływania na basenie. Gdy pasożytów jest niewiele, człowiek może nie odczuwać żadnych dolegliwości. Natomiast przy znacznej liczbie pasożytów w organizmie, chory zaczyna odczuwać swędzenie w okolicach odbytu. Swędzenie pociąga za sobą ciągłe drapanie, które może spowodować stany zapalne skóry lub zakażenia bakteriami. Czasami u kobiet może być powodem zapalenia pochwy. U dzieci owsica objawia się nerwowym zachowaniem, kłopotami z koncentracją oraz problemami z układem pokarmowym (nudności, biegunka, itp.)

Diagnozę można postawić po uprzednim badaniu kału na obecność jaj pasożytów - tzw. koproskopii. Najczęściej wykonuje się badania metodą bezpośrednią. Jednak możliwe są także badania metodą sedymentacji lub flotacji z materiału pobranego z powierzchni skóry z okolic odbytu. Profilatyką stosowaną przeciw owsicy jest należyta higiena osobista oraz podczas posiłków.

Glista ludzka (Ascaris lumbricoides)

Glista jest pasożytem osiągającym nawet 40 cm długości. Powoduje chorobę - glistnicę. Szczególnie często występuje ona w ciepłych krajach. Ludzie są żywicielami ostatecznymi tych pasożytów. Jaja są usuwane wraz z kałem. Na zewnątrz dochodzi do przeobrażania się i powstania specjalnych larw inwazyjnych otoczonych ochronną otoczką. Do zarażenia się dochodzi przez zjedzenie takiej larwy. W układzie pokarmowym zostaje strawiona otoczka i larwa może swobodnie przemieszczać się po całym organizmie poprzez ludzką krew (do naczyń krwionośnych dostaje się przez przegryzienie ścian jelita). Jest ona szczególnie niebezpieczna, gdyż dostaje się do ważnych dla życia organów, m. in. wątroby, serca i płuc. Poprzez górne drogi oddechowe larwa wraca do gardła, gdzie ponownie zostaje połknięta. Tym razem zostaje już w układzie pokarmowym i tu dojrzewa. Na zarażenie się glistą najbardziej narażone są osoby jedzące warzywa i owoce niewiadomego pochodzenia - mogące być nawożone ludzkimi odchodami. Dzieje się tak często w biednych krajach Afryki.

Larwy, które przemieszają się naczyniami krwionośnymi, powodują wzrost liczby eozynofili we krwi. Powoduje to reakcje uczuleniowe - nadmierne ilości histaminy są uwalniane, więc produkcja eozynofili też musi wzrosnąć, gdyż mają one właściwości przeciwhistaminowe (a więc zwalczają uczulenia). Z kolei dorosłe formy powodują liczne dolegliwości związane z samym układem pokarmowym. U chorych występują najczęściej bóle brzucha, wymioty, nudności czy zaparcia. W ciężkich przypadkach dochodzi do zatkania ujść przewodów żółciowych lub niedrożnego jelita. Nierzadko występują stany zapalne skóry na tle alergicznym, łzawienia, kaszel czy obrzęki. Dzieci reagują także nadmierną nerwowością, co zaburza sen i powoduje problemy z koncentracją.

Podstawową profilaktyki, tak jak przy atakach innych pasożytów, jest odpowiednia higiena osobista i właściwe przyrządzanie posiłków. Ponadto nie należy używać ludzkich odchodów jako nawozów. Natomiast leczenie polega na podaniu przepisanych przez lekarza leków: adypianu piperazyny lub antywerminy.

Włosień kręty (Trichinella spiralis)

Jest to niewielki pasożyt, który cały cykl rozwojowy spędza w ciele żywicieli. Do zarażenia dochodzi na skutek połknięcia postaci inwazyjnych, które najczęściej można spotkać w mięsie wieprzowym. W układzie pokarmowym larwa uwalnia się z otoczki (następuje jej strawienie) i zaczyna się poruszać. W ścianie kosmków jelitowych larwa zagnieżdża się i tam czeka aż do osiągnięcia pełnej dojrzałości płciowej. Następnie dochodzi do kopulacji, po której samica rodzi ok. 2 tysięcy larw, natomiast samce giną. Młode larwy płyną z krwią do naczyń krwionośnych w mięśniach poprzecznie prążkowanych. Tam larwy zjadają włókna mięśniowe. Po skumulowaniu zapasów pokarmowych, zwijają się i otaczają torbielą wytwarzaną przez żywiciela (jest to reakcja immunologiczna jego organizmu).

Włośnie są przyczyną choroby - włośnicy. Gdy w organizmie żywiciela są jeszcze larwy, nie odczuwa on żadnych dolegliwości. Dopiero po ok. miesiącu gospodarz zaczyna odczuwać: bóle głowy, gorączkę czy zapalenie spojówek. Następnie pojawiają się bóle stawów i mięśni. W początkowej fazie choroby poprawna diagnoza może być trudna do postawienia, bowiem objawy mogą przypominać typową grypę. Żywicielami pośrednimi włośnia krętego są m.in. świnie (i ich kuzyni - dziki), psy, koty, czy szczury, a także lisy, wilki i niedźwiedzie. Te zwierzęta występują wszędzie, dlatego zarażenia tymi pasożytami są możliwe w każdym kraju. Do zarażenia może dojść na skutek zjedzenia mięsa tych zwierząt, zarówno w postaci surowej, jak i półsurowej (np. befsztyki). Na nasze szczęście zakłady wędliniarskie bardzo rozcieńczają potencjalny materiał zakaźny, stąd ostatnie epidemie włośnicy nie były bardzo groźne. Jak się okazuje nawet niedźwiedzie polarne mogą zarażać włośnicą - dlatego polarnicy powinni dbać o odpowiednio długie smażenie ich mięsa, aby zapobiec przetrwaniu ewentualnych jaj tych pasożytów.

Do wykrycia włośnicy konieczne jest przeprowadzenie analizy laboratoryjnej, zwłaszcza immunologicznej. Aby unikać zakażeń zaleca się deratyzację, gdyż szczury bardzo często przenoszą tą chorobę. Ponadto nie należy jadać surowego czy półsurowego mięsa nieznanego pochodzenia. Dobrym sposobem pozbycia się larw z mięsa jest gwałtowne zamrożenie go do -30 stopni Celsjusza (i trzymanie go w tej temperaturze ponad godzinę) lub długie gotowanie. Samo posolenie i zapeklowanie nie jest wystarczająco skuteczne.

Tasiemiec psi (Dipylidium caninum)

Jest to pasożyt, u którego wyodrębniona jest główka z przyssawkami oraz haczykami. Jak wynika z badań ponad połowa psów w naszym kraju jest nim zarażona. Występuje on także u innych mięsożernych zwierząt. Długość tego pasożyta może dochodzić nawet do 80 cm. Żywicielami pośrednimi są larwy pcheł i wszy psich. Dlatego najbardziej narażone na zakażenie tym pasożytem są zwierzęta zapchlone, które nie są zadbane.

U dojrzałego tasiemca widoczne są parzyste narządy rozrodcze. Następnie wszystkie segmenty są wypełniane przez jaja.