Traszka zwyczajna to niewielki i delikatny płaz, długość jej ciała dochodzi zaledwie do 10 cm. Charakteryzuje się wysmukłym ciałem o nieznacznie dłuższym od głowy i tułowia ogonie. Posiada małą, wypukłą głowę, a idealnie gładka skóra pozbawiona jest fałdu podgardlanego.
Traszka zwyczajna nie posiada stałego ubarwienia. Zmienia się ono z szarobrunatnego przez płowe do ciemnoszarego, z wyraźnie odznaczającym się ciemniejszym nakrapianiem. Strona brzuszna jest pomarańczowa, również obficie nakrapiana. Podczas okresu godowego u samca obserwuje się u nasady ogona, szeroki, nieprzerywany grzebień. Barwy godowe samicy nie są takie charakterystyczne, zdecydowanie mniej kontrastowe. Z reguły samica traszki zwyczajnej jest zauważalnie mniejsza od samca.
Traszki obecne są w środowisku wodnym na przełomie marca i kwietnia. Podczas godów zamieszkują różnorakie zbiorniki wodne, począwszy od kałuż po duże rozlewiska. Traszka jest dobrym pływakiem, bez kłopotów poluje na drobne wodne zwierzęta. Samica rozpoczyna składanie jaj w kwietniu, umiejscawiane są one na liściach roślin wodnych. Po upłynięciu około dwóch tygodni wylęgają się z nich larwy, mające bardzo długie skrzela i symetryczną, łukowato wygięta płetwę ogonową.
Na ląd traszka wychodzi w czerwcu. Spotkać można ją wtedy w lasach, pod drzewami, w wykrotach, norach często też w grotach i szczelinach skalnych. Można je także spotkać blisko osiedli ludzkich. Są to organizmy synantropijne. W sen zimowy zapadają późną jesienią, a odbywa się on w gromadach, na lądzie, zwykle w szczelinach skalnych.
Obszarem występowania traszki zwyczajnej jest niemal cała Europa, za wyjątkiem Półwyspu Bałkańskiego, Pirenejskiego i Krymskiego, południowej części Francji i Włoch. Na północy występuje do środkowej części Szwecji. W Polsce jest wyjątkowo często spotykana, na całym niżu i wyżynach. W Karkonoszach obserwowano ją na wysokości 1250 m n.p.m., a w Tatrach na 1087 m n.p.m. (Staw Toporowy Niżny).
