Lancetnik to niewielkie morskie zwierze, żyjące w przybrzeżnych strefach zakopany na dnie w piasku w taki sposób, iż wystaje na zewnątrz jedynie część przednia ciała.
Ciało lancetnika jest wydłużone, bocznie spłaszczone, występuje grzbietowa i brzuszna strona, ogonowy odcinek, nie występuje głowa. Przypomina wyglądem "bezoką" rybę.
Skóra tego zwierzęcia jest cienka, galaretowata, przezroczysta, pokryta nabłonkiem urzęsionym i jednowarstwowym.
Środkiem grzbietu biegnie skórny fałd przez cały organizm, który po brzusznej stronie ulega rozdwojeniu na określonym odcinku.
Układ szkieletowy - jest tworzony przez grzbietową strunę, stanowi szkielet osiowy wewnętrzny. Jest ona zbudowana z dużych, płaskich, przylegających ściśle komórek. Te komórki są otoczone łączno-tkankową osłonką.
W ciele lancetnika oprócz struny obecne są mięśnie. Mają metameryczną budowę (segmenty), co oznacza, że są podzielone na odcinki - tzw. MIOMERY, od siebie oddzielone łączno - tkankowymi przegrodami - tzw. MIOSEPY. Miosepy i miomery strony lewej ciała przesunięte są względem strony prawej, a to ułatwia wygięcie ciała w bok.
Układ nerwowy - stanowi go nerwowa cewka, która leży w części grzbietowej, nad struną. Cewka to centralny układ nerwowy (CUN). Wewnątrz posiada środkowy kanał. Na końcu przednim cewki obecny jest przedni pęcherzyk. Od nerwowej cewki odchodzą rdzeniowe nerwy, rozgałęziające się w całym ciele, jednocześnie tworząc układ nerwowy obwodowy.
W ścianach nerwowej cewki są rozmieszczone światłoczułe komórki tzw. "oczka Hessego". Stanowi on jedyny istniejący u nich narząd zmysłu.
Układ pokarmowy:
- gębowy otwór otoczony wąsami (czółkami)
- gębowa jama
- duża gardziel przebita skrzelowymi szczelinami, na dnie występuje endostyl, przesuwający pokarm
- przełyk
- przednie jelito, środkowe z wątrobowym uchyłkiem, tylne
- odbytowy otwór (brzuszna strona)
Układ oddechowy - ściśle jest związany z pokarmowym układem. Oddychają skrzelowymi szczelinami w gardzeli (około 180 par), tworzących skrzelowy kosz. Szczeliny skrzelowe otwierają się w kierunku okołoskrzelowej jamy, uchodzącej na zewnątrz - atrialny otwór.
Układ krwionośny - jednoobiegowy, zamknięty, pozbawiony serca. Kurczące się narządy, napędzające krew:
- żylna zatoka
- podskrzelowa tętnica
- skrzelowe tętnice
- wątrobowa żyła
Krew stanowi bezbarwną ciecz.
Układ wydalniczy - jest tworzony przez nefridia.
Układ rozrodczy - są organizmami rozdzielnopłciowymi, o zewnętrzym zapłodnieniu w wodzie. Występuje larwalne pływające stadium, które po upływie 3 miesięcy ulega przekształceniu w osobnika dorosłego.
MINOG (jako kręgowiec pierwotny)
Kręgowce występują w różnorodnych środowiskach.
Do kręgowców zalicza się:
- bezżuchwowce:
Szkielet osiowy tworzy kręgosłup.
U wodnych płetwy są narządem ruchu, u lądowych wytworzyły się kończyny.
Wodne organizmy oddychają skrzelami, a lądowe - płucami, dla których obserwuje się zwiększenie powierzchni.
Minog posiada wydłużone ciało. Porusza się przy pomocy płetw nieparzystych - grzbietowej i ogonowej. Gębowy otwór w postaci przyssawki, która służy do przyczepienia się do ciała ryby. Organizm ten prowadzi tryb życia półpasożytniczy.
Na jego głowie występuje węchowy otwór nieparzysty.
Cechą charakterystyczną jest brak szczęk. Ciało jest pokryte skórą.
Układ szkieletowy jest tworzony przez grzbietową strunę, od której wychodzą wyrostki, które są homologiczne względem kręgów.
Obecny jest szkielet:
- głowy - chrzęstna puszka, stanowi zawiązek czaszki.
- trzewiowy, odpowiada trzewio - czaszce, ochrania łuki skrzelowe i krtań.
Układ oddechowy jest utworzony przez skrzela workowatego typu, są wewnętrzne, w ilości 7 par.
Układ pokarmowy jest oddzielony od układu oddechowego.
Nerwowy układ - mózg zbudowany jest z 5 ułożonych liniowo części:
- Przodo (inaczej kreso) mózgowie - stanowi jedną z największych elementów, nie dzieli się na lewą oraz prawą część
- Międzymózgowie - jest niewielkie, obecna przysadka i szyszynka
- Śródmózgowie - wykształcone słabo, odpowiedzialne za wzrok
- Tyłomózgowie (Możdżek) - wykształcony słabo, odpowiedzialny za ruch
- Zamózgowie (przedłużony rdzeń) - część największa, ośrodki życiowych funkcji i skórnego czucia
Od mózgu odchodzi 10 par czaszkowych nerwów.
Narządy zmysłu wykształcone słabo:
- Wzrok - oczna gałka ukryta pod skórą; jest krótkowidzem
- Węch - węchowy narząd jest parzysty, do niego prowadzi jedynie jeden węchowy otwór
- Słuch - wewnętrzne ucho z dwoma półkulistymi przewodami
- Zmysłu - boczna linia, która może odbierać ruchy wody
Układ krwionośny:
- pojedynczy obieg krwi
- nowa cech to serce żylnego typu, składające się z żylnej zatoki, komory i przedsionka, nie jest organem unerwionym
- utlenowanie krwi ma miejsce w skrzelach. Krew odtlenowana powraca do żylnej zatoki, przedsionka, komory żyłami
- na granicy określonych części serca obecne są zastawki, zapobiegające powracaniu krwi
- we krwi obecne są erytrocyty (czerwone krwinki), posiadające hemoglobinę (transportuje ona tlen)
- u każdego z kręgowców występuje zabarwiona krew, gdyż zawiera hemoglobinę, która obecna jest w erytrocytach
Wydalniczy układ - stanowią go pranerki składające się z nefronów (podstawowa jednostka nerki).
Nefron składa się z torebki Baumana, znajdują się w środku krwionośne naczynia - kłębuszek Malpighiego. Mocz u minoga jest wyprowadzany z nerek poprzez pierwotne moczowody - kanały Wolffa.
Układ rozrodczy:
