Każdy posiada pięć zmysłów, które odbierają bodźce informacyjne. Wyróżniamy pięć podstawowych zmysłów: smak, słuch, dotyk, węch i wzrok. Wszystkie są kontrolowane przez korę mózgową, a do odbioru bodźców są przystosowane receptory, które odbierają wrażenia zmysłowe, a następnie przekazują je do odpowiednich ośrodków w mózgu i rdzeniu kręgowym człowieka.
Narząd wzroku - oko
Oko umieszczone jest w oczodole i opatrzone w aparat ruchowy oraz aparat ochronny.
Gałka oczna stanowi aparat optyczny oka. Umożliwia on załamanie promieni świetlnych, dzięki czemu w oku normalnowzrocznym obraz powstaje na siatkówce. Soczewka dostosowuje swój kształt dostosowuje do konta padania promieni świetlnych co nazywamy akomodacją.
Oto droga jaką przemierza promień świetlny:
rogówka - komora przednia oka - soczewka - ciało szkliste - siatkówka
Na siatkówce powstaje obraz: rzeczywisty, pomniejszony i odwrócony.
Światłoczułą częścią oka jest siatkówka, która zawiera komórki fotoreceptorowe: pręciki i czopki. Pręciki są liczniejsze(około 120 mln), odpowiadają za widzenie czarno-białe. Są rozmieszczone peryferycznie, więc przedmioty słabo oświetlone są lepiej widoczne, kiedy parzy się na nie nieco z boku. Znajduje się w nich białko złożone pochodne witaminy A, purpura wzrokowa - rodopsyna. W centralnej części oka, na przedłużeniu jego osi optycznej znajduje się plamka żółta stanowiąca obszar najlepszego widzenia. To tutaj znajdują się czopki (około 6 mln) rejestrujące obrazy przedmiotów dobrze oświetlonych, wrażliwe na ich barwy oraz detale budowy. Czopki zawierają rodopsynę.
Światło padające na światłoczułe elementy oka, powoduje w nich przemiany barwników, które rozpadają się na białko i część barwną. W wyniku tych przemian zostaje wygenerowany potencjał czynnościowy, które aksonami wszystkich neuronów, łączącymi się w jeden nerw wzrokowy, są przesyłane do potylicznych płatów mózgu, gdzie odbywa się analiza impulsów i gdzie powstają spostrzeżenia na temat oglądanych przedmiotów, ich kształtów itp. Nerw wzrokowy wychodzi z miejscy zwanym plamką ślepą, w tym miejscu brak jest komórek światłoczułych.
Aparat ochronny składa się z następujących elementów: powieki, spojówki i gruczoł łzowy, którego zadaniem jest nawilżanie gałki, brona i umożliwienie usunięcia zanieczyszczeń z zewnętrznej części oka. Łzy zbierane są następnie przewodami odprowadzającymi.
Aparat ruchowy stanowią cztery mięśnie proste i dwa skośne.
Smak jest warunkowany działaniem komórek zmysłowych znajdujących się w tzw. kubkach smakowych rozmieszczonych na języku i podniebieniu, u małych dzieci są także na wargach w okolicy ust. Kubki rejestrują cztery typy smaku: gorzki, słodki, kwaśny i słony. Większość tego, co odbieramy jako wyrafinowane smaki potraw to w rzeczywistości ich zapach!
Komórka smakowa jest komórką nabłonka, unerwiona przez kilka neuronów. Powierzchnia zewnętrzna komórek jest pokryta licznymi kosmkami, które sterczą do otworu łączącego ją z płynami oblewającymi język i podniebienie.
Węch jest zmysłem chemicznym. Receptory węchu związane są ze śluzówka górnej części jamy nosowej Pomiędzy komórkami podporowymi znajdują się wysokie komórki zmysłowe z charakterystycznymi rzęskami zanurzonymi w śluzowatej wydzielinie, w której rozpuszczają się substancje znajdujące się we wdychanym powietrzu. Wypustka każdej komórki po przejściu przez otwór kości sitowej, kieruje się do opuszek węchowych położonych pod półkulami mózgowymi, gdzie łączy się z neuronami wchodzącymi w skład drogi węchowej.
Ucho to narząd słuchu i równowagi. Składa się ono z trzech części: ucha zewnętrznego, środkowego, wewnętrznego.
- Ucho zewnętrzne
- małżowina uszna kieruje fale akustyczna w głąb ucha
- przewód słuchowy zewnętrzny
- Ucho środkowe
- błona bębenkowa - zamyka otwór słuchowy zewnętrzny, przekazuje drgania akustyczne na trzy kosteczki słuchowe
- jama bębenkowa - jest wypełniona powietrzem i zawiera trzy kosteczki słuchowe: młoteczek, kowadełko i strzemiączko
- trąbka słuchowa - łącząca ucho środkowe z gardłem, jej funkcja to wyrównywanie ciśnień
- Ucho wewnętrzne (błędnik)
- przedsionek zawierający woreczek i łagiewkę (wysłane częściowo nabłonkiem rzęskowym)
- trzy kanały półkoliste
- ślimak, środkiem tunelu ślimaka biegnie blaszka podstawna, która na swojej powierzchni ma rejon pokryty nabłonkiem rzęskowym, jest to narząd Cortiego. Jest to właściwy narząd słuchu, jego funkcja jest zamiana fali akustycznej na impuls elektryczny.