1. Porażenia nerwów obwodowych.

Porażenia nerwów obwodowych są dosyć częstym schorzeniem, często o przewlekłych, poważnych skutkach. Najczęstszymi jednostkami chorobowymi są:

  • porażenia splotu ramiennego,
  • porażenia nerwu strzałkowego,
  • porażenie nerwu promieniowego,
  • porażenie nerwu twarzowego.

Poniżej zamieszczam opis dwóch przykładowych zaburzeń w funkcjonowaniu nerwów obwodowych, nerwu twarzowego oraz splotu ramiennego.

A) Porażenia splotu ramiennego.

Najczęściej porażenie splotu ramiennego wywołane jest silnym uszkodzeniem mechanicznym. Skutkiem skręcenia ramienia przy upadku czy też gwałtownego szarpnięcia może być uszkodzenie splotu ramiennego i towarzyszące temu porażenie nerwów kończyny górnej. Porażenie towarzyszy też czasami skomplikowanym porodom, kiedy gwałtowne pociągnięcie kończyny dziecka prowadzi do tak zwanego urazu porodowego. O wiele rzadziej porażenie wywołane jest proces zapalny i ucisk w okolicy kręgów szyjnych i w dole pachowym.

Objawami porażenia mogą być objęte jedynie mięśnie ręki oraz nadgarstka ale również cały splot nerwowy. Są też przypadki porażeń obejmujących tylko mięśnie barku i górnej części kończyny. Porażenie pourazowe może trwać nawet 2-3 lata. U dzieci objawy porażenia porodowego ustępują najczęściej po 3-6 tygodniach.

LECZENIE - Stosuje się masaże, zabiegi cieplne, ćwiczenia niedopuszczające do przykurczów, często elektrostymulację. Najważniejsze jest jednak odpowiednie ułożenie kończyny w aparacie ortopedycznym.

B) Charakterystyka porażenia nerwu twarzowego.

Najczęstszą przyczyną porażeń nerwu twarzowego jest przeziębienie wywołane nagłym ochłodzeniem otoczenia lub urazem mechanicznym. O wiele rzadziej wywołuje go proces zapalny lub uciskowy powstały w sąsiedniej tkance. Nerwy twarzowe unerwiają przede wszystkim mięsnie mimiczne twarzy. Powstałe porażenie uniemożliwia pełną kontrole nad ruchami mięśni twarzy, uniemożliwia np.: gwizdanie, marszczenie czoła, dmuchanie, wyraźne mówienie czy uśmiechanie się. Objawy porażenia utrzymują się najczęściej około 5-6 tygodni.

LECZENIE - Leczenie polega przede wszystkim na ćwiczeniu mięśni mimicznych, masażach i, co najważniejsze, na zabiegach cieplnych. Zabiegom tym towarzyszy leczenie farmakologiczne. W najtrudniejszych przypadkach stosuje się elektrostymulację.

2. EPILEPSJA

Epilepsja, potocznie nazywana padaczką, objawia się u chorych różnego rodzaju napadami z drgawkami a nawet utratą przytomności wynikającymi z zaburzeń czynności mózgu. Częstotliwość napadów padaczkowych jest bardzo zróżnicowana, napady pojawiają się z częstotliwością od kilku w ciągu roku do kilku napadów w ciągu jednego dnia. Duży napad padaczki poprzedzają wieloma zaburzeniami wegetatywnymi czy zmysłowymi. Chorzy odczuwają przykre zapachy, pojawiają się u nich przyspieszone tętno, dzwonienie w uszach, błyski przed oczyma, zaczerwienienie twarzy, stany lękowe czy drętwienie kończyn. Objawy takie trwają bardzo krótko, od kilkunastu sekund do góra kilku minut, bezpośrednio poprzedzając napad padaczkowy. U chorego podczas napadu występują toniczne skurcze, którym towarzyszy prężenie ciała, zatrzymaniem oddechu i sinicą. Następnym etapem napadu są często drgawki kloniczne, którym towarzyszy toczenie piany z ust i przygryzanie języka a często nawet mimowolne oddanie moczu. Stan ten trwa od kilku do nawet kilkunastu minut i kończy się stanem pomrocznym lub głębokim snem.

Wyróżnia się również mały napad padaczki, który może przebiegać w trzech postaciach:

1- Krótkotrwała utrata przytomności oraz napięcia mięśni, co powoduje upadek osoby chorującej na ziemię.

2- Krótkotrwała utrata przytomności, w czasie której chory staje się nieruchomy i traci całkowicie kontakt z otoczeniem, po chwili jednak odzyskuje świadomość.

3-Kilkusekundowe skurcze mięśni różnych części ciała.

Człowiek, u którego pojawią się objawy przednapadowe (tak zwana aura), powinien usiąść wygodnie w jakimś bezpiecznym miejscu, rozluźnić ubranie, i jeżeli czas mu na to pozwoli, powiadomić kogoś z otoczenia o nadchodzącym ataku. Bardzo ciekawym i pomocnym dla chorego rozwiązaniem jest specjalne trenowanie psów opiekuńczych, które potrafią szybciej niż człowiek wyczuć aurę nadchodzącego ataku i dać o tym znać swojemu właścicielowi.

W czasie trwania napadu należy przede wszystkim zapewnić cierpiącemu na padaczkę wygodne ułożenie i należy zabezpieczenia go przed urazami przy ewentualnym upadku. Należy też zapobiec pogryzieniu języka poprzez włożenie w usta chorego owinięty w chusteczkę albo w gazę na przykład trzonek łyżeczki,. Najlepiej, aby było to coś na tyle twardego, aby chory na pewno tego nie przegryzł. Terapię farmakologiczną należy prowadzić bezwzględnie pod stałą kontrolą lekarską. Lekarze dla większości chorych zalecają tak zwane "leczenie objawowe", po wcześniejszym wykluczeniu guza mózgu, który wymagają zabiegu operacyjnego. Leczenie farmakologiczne przynosi dobre efekty w mniej więcej 70% przypadków.

Profilaktyka przez cały czas trwania leczenia wymaga unikania alkoholu, ograniczenia oglądania telewizji, unikania kąpieli w zbyt zimnej wodzie oraz nurkowania. Chorzy nie mogą się przemęczać fizycznie, powinni też unikać zmęczenia psychicznego.

A) Napady padaczkowe o charakterze prostym.

Napady proste nazywane są inaczej padaczką Jaksona. Polegają one na zaburzeniach czucia lub ograniczonych drgawkach w jednej ze stron ciała.

Przy częstym występowaniu wielu od razu po sobie następujących napadów padaczkowych, którym towarzyszy utrata świadomości, konieczna jest hospitalizacja.

PRZYCZYNY- Objawy epilepsji dotykają około 0,5% całej populacji ludzkiej. Przyczyny tej choroby są bardzo różne. Istnieje czynnik genetyczny- wrodzona podatność, tak zwana gotowość drgawkowa. Wykrycie przyczyny ujawnienia się padaczki zdecydowanie ułatwia ustalenie czasu wystąpienia pierwszego napadu u pacjenta. Zaburzenia w rozwoju płodu, w przebiegu ciąży, wcześniactwo, niedotlenienie mózgu, urazy okołoporodowe czy choroby ciężarnej matki są przyczyną napadów padaczkowych występujących w początkowych miesiącach życia jej dziecka. Napady występujące miedzy drugim a dwudziestym rokiem życia również mogą być skutkiem urazów okołoporodowych, ale również urazów czaszki w wypadkach, stanów zapalnych mózgu i opon mózgowych czy zatruciach. Padaczka pojawiająca się między 20 a 55 rokiem życia jest zwykle skutkiem urazów mechanicznych i guzów mózgu. U starszych osób przyczyna padaczki mogą stać się również zaburzenie w krążeniu mózgowym, zanik tkanki mózgu a nawet miażdżyca naczyń mózgowych czy alkoholizm.

Padaczkę może wywołać epizod szybko po sobie występujących krótkich dźwięków czy błysków światła. Odnotowuje się przypadki napadów pod wpływem zbyt długiego oglądania telewizji z bliskiej odległości- tak zwana padaczka telewizyjna. Drastycznym jest przykładem może być przypadek 30% zachorowalności na padaczkę wśród widzów kinowego filmu POKEMON. Padaczkę wywołały prawdopodobnie efekty świetlne występujące w filmie.

B) Napady padaczkowe o charakterze wieloobjawowym

Częściowe złożone napady padaczkowe (tzw. wieloobjawowe), nazywane również padaczką skroniową czy też psychoruchową, stanami pomrocznymi czy automatyzmem padaczkowym, charakteryzują się bardzo zróżnicowanymi objawami. Mogą to być:

  • złudzenia węchowe, złudzenia wzrokowe lub słuchu,
  • automatyzmy ruchowe (mlaskanie, żucie),
  • natręctwa psychoruchowe z elementami codziennych czynności,
  • Napady lęku i natrętne myśli,
  • zaburzenia naczynioruchowe (nagłe zaczerwienienie albo zblednięcie),
  • napady podniecenia oraz agresji, które mogą być zagrożeniem dla otoczenia - w bardzo skrajnych przypadkach.

W Polsce pacjenci chorujący na padaczkę mają poważne problemy z uzyskaniem prawa jazdy. W innych krajach sytuacja jest zróżnicowana. Są państwa, gdzie osoby, które przeszły epizody napadów padaczkowych w dzieciństwie i nie cierpią na napady od czasu ukończenia piętnastego roku życia i kiedy zapis elektroencefalograficzny nie wskazuje na żadne nieprawidłowości, uważane są za całkowicie zdrowe i mają one prawo otrzymać prawo jazdy. W niektórych krajach prawo jazdy (jednak nie zawodowe) przyznaje się osobom, które nie miały napadu padaczkowego od najmniej dwóch lat, dbają o swoje zdrowie i regularnie przyjmują leki. Zawsze wykonuje się badania wykluczające wady rozwojowe w naczyniach mózgowych i guza mózgu