Mikroorganizmy odgrywają zarówno pozytywna jak i negatywna rolę. Występują one wszędzie, w każdym środowisku kuli ziemskiej. Bardzo często nie jesteśmy świadomi ich obecności, związane jest to z ich bardzo niewielkimi rozmiarami. Niektóre spośród tych mikroorganizmów stanowią niewidocznych nieuzbrojonym okiem wrogów. Oprócz tego, że są to niezwykle małe organizmy to jeszcze dodatkowo bardzo szybko są w stanie się rozmnożyć i uodparniać na różnego rodzaju środki, które maja służyć ich ekstynkcji.
Wiele spośród mikroorganizmów jest chorobotwórcza i powoduje niezwykle groźne choroby. Drobnoustroje chorobotwórcze cechują się bardzo szybkimi mutacjami, które sprawiają, że wyszukiwanie leków i szczepionek przeciw tym organizmom jest utrudnione.
Do niedawna mówiąc o skutkach negatywnych działania bakterii, wymieniano głównie zdolność do wywoływania chorób. Obecnie w takich zestawieniach podaje się także zastosowanie w bioterroryzmie.
Bioterroryzm to terroryzm, w którym wykorzystuje się środki pochodzenia biologicznego, jakimi są wirusy i bakterie. Pomimo, iż o bioterroryzmie mówi się obecnie bardzo dużo , to znany on był dużo wcześniej. Pierwsze informacje o zastosowaniu czynników toksycznych pochodzą już z czasów Aleksandra Macedońskiego. W czasach średniowiecznych ciała chorych na dżumę przerzucano do fortyfikacji nieprzyjaciela. Rozwój przemysłu obronnego nastąpił po drugiej wojnie światowej. Nad Bronia biologiczna opracowały laboratoria Niemiec, Związku Radzieckiego, Japonii oraz Stanów Zjednoczonych. Zainteresowanie bronią biologiczną jest obecnie bardzo duże. Dzieje się tak ze względu na dużą skuteczność tego typu broni. Około 100 kilogramów wąglika, może zabić nawet trzy miliony ludzi. Zainteresowanie bronią biologiczną jest bardzo duże ze względu na bardzo prostą metodę jej wytwarzania oraz nieduże koszty produkcji.
Broń biologiczna może mieć bardzo szerokie zastosowanie. Można nią atakować pojedyncze osoby ale także całe aglomeracje. Atak bronią biologiczną jest bardzo trudny do wykrycia, gdyż cząstki chorobotwórcze są niewidzialne oraz bezwonne. Skutki użycia broni biologicznej widoczne są dopiero w momencie pojawienia się masowych chorób. Rozprzestrzenianie broni biologicznej jest bardzo szybkie i stosunkowo łatwe. Czynniki chorobotwórcze rozchodzą się w wyniku kontaktów międzyludzkich oraz przez migracje ludzi zakażonych.
Czynniki biologiczne, stanowiące potencjalne źródło zagrożenia podzielono na kilka grup:
- grupa pierwsza to patogeny, które wywołują śmiertelne choroby. Choroby te łatwo się rozprzestrzeniają. Należą do nich: wirusy ospy prawdziwej, dżuma, wąglik, wirus gorączki krwotocznej oraz bakterie botuliny.
- drugą grupę stanowią patogeny wywołujące choroby o średniej śmiertelności. Do tej grupy broni biologicznej należą bakterie Shigella, Salmonella, Brucela, bakterie cholery, Escherichia coli, gronkowiec oraz wirus zapalenia mózgu.
- trzecia grupa to patogeny, które uzyskane zostały w wyniku działań inżynierii genetycznej. Należą tu wirusy Nipah i Hanta oraz wirus febry żółtej.
Niektóre czynniki biologiczne- charakterystyka.
Wąglik
Bakterie wąglika są cylindrycznego kształtu. Są to bakterie Gram- dodatnie o wymiarach około 1,4x10 μm. Mikroorganizmy te są mało ruchliwe, tworzą łańcuszki przypominające bambusa. Na skutek ataku wąglika dochodzi do śmiertelnej choroby. Zapadają na nią głównie bydło, owce, jeleniowate oraz inne zwierzęta roślinożerne. Zarazki rozprzestrzeniają się poprzez wodę, glebę oraz roślinność. Wąglik przenosi się poprzez zakażoną karmę, wodę oraz wnika przez skórę. W wyniku zakażenia dochodzi do powstawania na przedpiersiu i szyi czarnych krost. Dochodzi także do ostrego zapalenia oraz obrzmienia śledziony. Szczepienia zapobiegawcze w postaci surowicy przeciwwąglikowej skutecznie chronią przed zachorowaniem.
U ludzi wąglik powoduje powstawanie zmian skórnych, w postaci czarnych krost. Innymi odmianami wąglika spotykanymi u ludzi są płucna i jelitowa. Zakazić można się głównie przez rany, z pokarmem oraz z wdychanym powietrzem. Przenoszenie się tych bakterii następuje w czasie kontaktu z chorym, dlatego w czasie zakażeń stosować się powinno izolację chorego. Jeśli użyje się przetrwalników wąglika to skuteczność rażenia okazuje się być znaczna. Według badań ONZ, nawet jeden kilogram wąglika może spowodować uśmiercenie dużej metropolii, takiej jak np. Nowy Jork. Wąglik powoduje zgon w czasie krótszym niż trzy godziny. Aerozol zawierający bakterie wąglika jest bezwonny i nie widoczny, wraz z powietrzem może zostać rozniesiony po bardzo dużym areale. Przetrwalniki tego zarazka mogą się wytwarzać także poza organizmem. Konieczna jest tylko dostępność tlenu i temperatura poniżej 42 stopni.
Warunki kiełkowania przetrwalników nie pozwalają na niszczenie go w środowisku, w którym żyją zwierzęta i ludzie. Przetrwalniki takie, znajdujące się w glebie, są zdolne do infekcji nawet po kilkunastu latach. Według różnych źródeł około 17 krajów prowadzi obecnie badania nad biologiczna bronią.
Terroryści mogą wykorzystywać także szczepy bakterii z rodzaju Clostridium. Bakterie te są zdolne syntetyzować egzotoksynę, która działa jako niezwykle skuteczna neurotoksyna. Substancja ta powoduje zahamowanie wydzielanie acetylocholiny, która stymuluje mięśnie. W czasie zakażenia dochodzi do paraliżu mięśni i niedowładu narządów oddechowych, który zazwyczaj kończ się śmiercią.