Jedzenie pełni w naszym życiu znaczącą rolę i stanowi bardzo ważny element codzienności. Na przygotowywanie posiłków oraz samo spożywanie pokarmu przeznaczamy dużo czasu. Staramy się by było smaczne, pożywne, a także zdrowe. Jedzenie od wieków nie jest tylko sposobem zaspokajania głodu, jest przecież ważnym czynnikiem społecznym i kulturalnym. Jest również częścią tradycji. Należy jednak pamiętać, że jego podstawową, biologiczną funkcją jest dostarczanie organizmowi substancji odżywczych. Jedzenie powinno więc, nie tylko być źródłem przyjemności, ale przede wszystkim zapewniać zdrowie. Pobierany przez człowieka pokarm służy jako rodzaj paliwa niezbędnego do prawidłowego działania naszego ciała. Jedzenie dostarczane organizmowi, jest przez niego przetwarzane w procesach biochemicznych na energię wykorzystywaną przez wszystkie narządy, tkanki i komórki. Dzięki niej możliwe jest nie tylko funkcjonowanie, ale również ich wzrost i regeneracja. Bardzo ważne dla utrzymania odpowiedniej równowagi ustroju jest także dostarczanie składników odżywczych, minerałów i witamin, których sami nie jesteśmy w stanie wytwarzać. Tak więc, pożywienie dostarcza nam niezbędnej do życia energii, składników budulcowych i funkcjonalnych. Nie ma jednak takiego pokarmu, który zawierałby wszystkie niezbędne dla sprawnego funkcjonowania organizmu substancje. Dlatego właśnie podstawową zasadą zdrowego żywienia jest urozmaicona dieta. Najważniejszymi składowymi naszego pokarmu są: białka, węglowodany, tłuszcze, sole mineralne, witaminy oraz substancje dodatkowe takie jak np. substancje balastowe. Niedobory któregokolwiek z nich są przyczyną różnorodnych zaburzeń i dysfunkcji w organizmie.
Według specjalistów sposób odżywiania ma ogromny wpływ na nasze zdrowie. Jest on na tyle duży, że ma podstawowe znaczenie w rozwoju wielu z tak zwanych chorób cywilizacyjnych. Komisja Światowej Organizacji Zdrowia opublikowała w 1999 roku listę przewlekłych chorób powstających na skutek złego żywienia.
Są to:
- Otyłość
- Cukrzyca insulinozależna
- Choroby układu krążenia i serca (nadciśnienie tętnicze, choroba niedokrwienna serca)
- Nowotwory
- Choroby jelita grubego - nienowotworowe
- Uszkodzenie wątroby i mózgu wywołane nadużywaniem alkoholu
- Próchnica
- Osteoporoza
- Kamica żółciowa
Jaki jest związek wymienionych schorzeń ze sposobem odżywiania?
Otyłość jest najczęściej spowodowana spożywaniem zbyt dużej ilości pokarmu, szczególnie wysokokalorycznych produktów zawierających duże ilości nasyconych kwasów tłuszczowych, czyli tłuszczy zwierzęcych. Organizm nie będący w stanie zużyć dostarczanej mu energii, magazynuje ją w postaci tkanki tłuszczowej a nadwaga i otyłość może być przyczyną rozmaitych zaburzeń. Otyłość, zwłaszcza brzuszna sprzyja powstawaniu tak zwanych chorób metabolicznych. Do nich zaliczyć można cukrzycę, chorobę niedokrwienną serca oraz nadciśnienie tętnicze. Schorzeniom układu krwionośnego sprzyja także jedzenie pokarmów zawierających nadmiar cholesterolu oraz soli kuchennej, a także o niskiej zawartości błonnika. Nadużywanie alkoholu również może być przyczyną zaburzeń sercowo-naczyniowych. Okazało się też, że zbyt duża ilość tłuszczy w diecie powoduje wzrost prawdopodobieństwa zachorowania na raka okrężnicy, odbytnicy, sutka oraz prostaty. Ponadto, większe spożycie alkoholu, produktów wędzonych i solonych może przyczynić się do rozwoju raka przełyku, żołądka i jamy ustnej. Kamica powstaje przy nadmiernym spożywaniu tłuszczu przy jednoczesnym unikaniu błonnika. Zachorowalność na próchnicę wzrasta wraz ze wzrostem spożycia cukru, natomiast osteoporoza ma związek z niedoborem wapnia w przyjmowanych pokarmach.
