Układ pokarmowy spełnia wiele funkcji w organizmie związanych z pobieraniem i trawieniem pokarmu oraz z usuwaniem zbędnych, niestrawionych resztek. Układ zbudowany jest jamy ustnej, która prowadzi do przełyku, żołądka, dwunastnicy, która jest początkowym odcinkiem jelita cienkiego oraz z jelita grubego zakończonego odbytem. Do układu pokarmowego uchodzą gruczoły trawienne: trzy rodzaje ślinianek, wątroba i trzustka.
Pierwszy etap to pobranie pokarmu. Do mechanicznej obróbki pokarmu służą zęby. W jamie ustnej zachodzi wstępne trawienie i zwilżanie pokarmu. Wydzielina ślinianek, ślina rozmiękcza pokarm, żeby łatwiej było go przełknąć. W ślinie znajdują się enzymy: amylaza ślinowa i ptialina, które trawią skrobię i cukry. Po wstępnej obróbce pokarm przez przełyk trafia do żołądka.
W żołądku znajdują się gruczoły wpustowe i gruczoły odźwiernikowe produkujące śluz oraz gruczoły właściwe produkujące kwas solny mający działanie bakteriobójcze i enzymy: pepsynę i lipazę. Pepsyna trawi białka a lipaza tłuszcze.
Pierwszy odcinek jelita cienkiego to dwunastnica. Znajduje się tuż za żołądkiem. Do niej mają ujście przewód wątrobowo- trzustkowy wyprowadzający żółć z wątroby i sok trzustkowy z trzustki. Żółć emulguje tłuszcze. Zasadowy odczyn soku trzustkowego zobojętnia kwaśny odczyn zawiesiny pokarmowej z żołądka. Enzymy trzustkowe: lipaza, amylaza (trawi cukry), trypsyna (trawi białka) kontynuują rozkład substancji złożonych na substancje proste.
W dalszym odcinku jelita cienkiego następuje wchłonięcie strawionych substancji do krwi. Jelito cienki ma znacznie zwiększoną powierzchnie wchłaniania dzięki cienkim, dobrze ukrwionym kosmkom jelitowym.
Substancje odżywcze z krwią wędrują po całym organizmie.
W jelicie grubym następuje resorpcja wody i formowanie kału, który następnie usuwany jest na zewnątrz.
Układ pokarmowy przerabia wszystko to, co zjadamy. Styl życia i nawyki mają ogromny wpływ na jego prawidłowe funkcjonowanie. Jest on odpowiedzialny za przerabianie substancji złożonych na proste, które są czerpane przez wszystkie komórki ciała.
Jakie choroby mogą zagrażać układowi pokarmowemu?
W jamie ustnej w wyniku nieodpowiedniej higieny może dojść do próchnicy zębów. Dieta z dużą ilością cukrów ma również wpływ na psucie się zębów.
Przełyk narażony jest głównie na różnego rodzaju zapalenia wywołane piciem za gorących napojów czy połknięcie jakiegoś obcego ciała, przedmiotu. Po wypiciu różnego rodzaju środków chemicznych może dojść do zniszczenia błony śluzowej i utraty elastyczności ściany przełyku. Tego rodzaju wypadki zdarzają się, gdy małe dzieci nie zostaną dopilnowane.
W dzisiejszych czasach chorobą cywilizacyjną są wrzody żołądka i dwunastnicy. Wywołane one mogą być stresującym trybem życia, nieregularnym jedzeniem posiłków, jedzeniem w biegu lub późno w nocy. Coraz częściej ludzie pożywne, zdrowe, dwudaniowe obiady zastępują fast foodami, a inne posiłki stanowią słodycze.
Nałogi takie jak alkoholizm i palenie papierosów mają również ogromny wpływ na rozwój choroby wrzodowej. Cierpiący na nią ludzie mają cały czas podrażnioną błonę śluzowa żołądka. W wyniku pęknięcia wrzodów dochodzi do krwawienia z żołądka. Trwająca długo może przekształcić się w raka żołądka czy dwunastnicy.
Choroby jelita cienkiego mogą być powodowane przez zakażenie się pasożytami wewnętrznymi, które żywią się substancjami pokarmowymi. Można się nimi zarazić przez zjedzenie niedogotowanego, zakażonego mięsa. Tymi pasożytami mogą być: tasiemiec uzbrojony i tasiemiec nieuzbrojony, glista ludzka.
Wątroba, szczególnie u alkoholików, narażona jest na długotrwałe stany chorobowe. Jak wiemy, oczyszcza ona krew z substancji trujących. Alkohol jest jedną z nich. W efekcie dochodzi do rozwoju marskości wątroby. Jest to bardzo groźna choroba powodująca zabijanie komórek wątrobowych.
W trzustce może dochodzić do ostrego zapalenia tego narządu. Wywołać go może nadmierne spożywanie alkoholu.
W dzisiejszych czasach, gdzie wielu ludzi cierpi na raka, często zdarza się, że atakowane są właśnie narządy układu pokarmowego.
Szacunek dla własnego zdrowia, zdrowy styl życia, dieta bogata w warzywa i owoce pozwoli na uchronienie się od wielu chorób. Ograniczenie picia alkoholu i palenia papierosów na pewno wpłynie korzystnie na prawidłowe funkcjonowanie nie tylko układu pokarmowego, ale również całego organizmu.
