Do składników krwi zaliczamy:
-osocze, stanowi ono ponad 55% całej objętości krwi, a w jego skład wchodzi głównie woda oraz hormony, białka , dwutlenek węgla i substancje odżywcze;
-elementy morfotyczne, ich ilość to około 45% objętości krwi.
Wyróżniamy kilka rodzajów krwinek. Najprostszy podział dotyczy ogólnej budowy i wyglądu, wyróżnić możemy bowiem czerwone ciałka krwi, nazywane inaczej erytrocytami oraz białe krwinki, nazywane leukocytami.
Erytrocyty stanowią najliczniejszy element krwi, ich liczba w zdrowej krwi wynosi od 4,5 do 5,5 mln w jednym mm3. Zawierają barwnik, hemoglobinę, dzięki której możliwy jest transport tlenu do komórek. Czerwone ciałka krwi powstają w obrębie szpiku kostnym.
Leukocyty stanowią białe krwinki, odgrywają głównie rolę odpornościową. Powstają w układzie limfatycznym, w węzłach chłonnych. Niektóre z nich mogą wywodzić się ze szpiku kostnego lub ze śledziony. Ich liczba jest znacznie niższa i wynosi około 9tyś w mm3.
We krwi znajdują się także trombocyty, będące elementami odpowiadającymi za krzepnięcie krwi. W czasie zranienia dochodzi do reakcji białka znajdującego się w osoczu z tlenem i powstaje włóknik, nazywany inaczej fibryną.
Wyróżniamy kilka grup krwi, wiąże się to z występowaniem na powierzchni krwinek odpowiednich antygenów.
W układzie krwi ABO wyróżniamy następujące grupy krwi: A, B, AB oraz grupę O. osoby posiadające grupę krwi 'O' są najlepszymi dawcami. Uniwersalnymi biorcami są osoby z grupa krwi AB.
Układ krwionośny człowieka jest zamknięty. Krew krąży w obrębie naczyń krwionośnych, do których zaliczamy tętnice, żyły oraz naczynia krwionośne.
Naczynia te różnią się od siebie pod względem budowy.
Tętnice posiadają elastyczne i grubsze od żył ściany, gdyż przepływa nimi krew z dużym ciśnieniem.
Żyły mają znacznie cieńsze ścianki, są bardziej zwiotczałe, posiadają również zastawki.
Naczynia włosowate, są to bardzo cienkościenne przewody, przez które następuje wymiana substancji z krwi do tkanek.
Serce człowieka, podobnie jak serce innych ssaków jest czterodziałowe i posiada własny układ wieńcowy, zaopatrujący je w niezbędne substancje.
W skład układu krążenia wchodzą dwa obiegi. Jest to obieg mały, zwany inaczej płucnym, gdyż płynie nim odtleniona krew do płuc, oraz obieg duży, którym krew rozchodzi się po całym ciele.
Pomiar pracy serca:
Najprostszym sposobem pomiaru częstości skurczów serca jest zbadani tętna. Mierzymy je na przedramieniu lub na tętnicy szyjnej.
Do układu krążenia zaliczamy także układ limfatyczny.
W odróżnieniu od układu krwionośnego jest to system otwarty. W obrębie tego układu krąży limfa, która jest przesączem osocza krwi. Do układu limfatycznego zaliczamy naczynia limfatyczne, migdałki, węzły chłonne, śledziona oraz grasicę. Rola limfy jest oprócz wchłaniania tłuszczy z układu pokarmowego, kumulacja komórek, odpowiedzialnych za ochronę organizmu przed ustrojami.
Do chorób układu krwionośnego należą:
Miażdżyca naczyń układu wieńcowego, spowodowana odłożeniem się w obrębie naczyń cholesterolu.
Nadciśnienie, jest to nieprawidłowy przepływ krwi w naczyniach.
Inne często spotykane choroby to zawał mięśnia sercowego czy wylewy krwi do mózgu.
Ewolucja układu krwionośnego u kręgowców:
U ryb występuje jeden przedsionek i jedna komora oraz jeden obieg krwi.
U płazów mamy już dwa przedsionki i dwa obiegi krwi ale jedna komorę.
Gady posiadają oprócz dwóch przedsionków, niepełną przegrodę serca oraz dwa obiegi krwi.
Ssaki i ptaki maja dwa przedsionki, dwa obiegi krwi a z tym związane jest istnienie dwóch komór.
Wszystkie wyżej wymienione grupy organizmów mają układy krwionośne otwarte, inaczej sprawa przedstawia się u bezkręgowców. Ich układy krwionośne są otwarte. Wyjątkiem są pierścienice w tym dżdżownica, posiadająca układ krwionośny zamknięty.