Wzrokiem nazywamy zdolność widzenia, czyli odbierania fal świetlnych (są to fale elektromagnetyczne) w określonym dla oka zakresie długości tych fal. Narządem wzroku jest oko.

Krótkowzroczność jest wadą wzroku, umożliwiającą widzenie ostre tylko na małe odległości. Trudno natomiast ludziom krótkowzrocznym widzieć przedmioty oddalone. W przypadku oka krótkowzrocznego obrazy powstają (są ogniskowane) przed siatkówką, a powinny powstawać na siatkówce.

Dalekowzroczność jest wadą, która sprawia, że człowiek nie widzi ostro przedmiotów położonych blisko niego. Obraz powstaje za siatkówką. Zarówno dalekowzroczność, jak i krótkowzroczność można skorygować nosząc odpowiednie soczewki.

Wytrzeszcz oka polega na wysunięciu się gałki ocznej z oczodołu ku przodowi. Przy tej chorobie gałka oczna ma często ograniczone ruchy, wykazuje bolesność w czasie poruszania, powieki bywają obrzęknięte i przekrwione, podobnie spojówki. Wytrzeszcz oczu jest często objawem innych chorób, np. złego funkcjonowania tarczycy. Wytrzeszcz może przybierać formę tak ostrą, iż utrudnia zamykanie się powiek, a to z kolei prowadzi do zniszczenia rogówki. W takim przypadku należy jak najszybciej podjąć leczenie specjalistyczne. Jeżeli wytrzeszcz dotyczy tylko jednego oka, to może świadczyć o stanie zapalnym tkanek oczodołowych, który z kolei jest skutkiem stanu zapalnego zatok, oka. W stanach zapalnych pojawia się zwykle gorączka. Tak też bywa w przypadku wytrzeszczu, którego przyczyną jest zapalenie tkanek. Przy zapaleniu tkanek oczodołowych może dojść do rozprzestrzenienia się infekcji po organizmie, a co za tym idzie-nawet do zgonu, dlatego bardzo ważna jest szybka pomoc lekarska.

Inną chorobą jest zapalenie brzegu powiek, który często współistnieje ze stanem zapalnym spojówek. Powieka jest na brzegu zaczerwieniona, pojawiają się na niej owrzodzenia i strupki (pomiędzy rzęsami, które mogą zacząć wypadać). Częstą przyczyną zapalenia powiek są infekcje bakteryjne, np. gronkowcowe lub też ogólnoustrojowe stany zapalne.

Bardzo często dochodzi do zapalenia spojówek, którego objawem jest uczucie pieczenia, swędzenia, kłucia (tzw. "piasek w oczach"). Chore oko łzawi i nie toleruje światła. Spojówki czerwienieją i puchną. Worek spojówkowy wypełnia się charakterystyczną dla stanu zapalnego ropą. Obrzękowi ulegają też spojówki, które po spoczynku nocnym są najczęściej sklejone zaschniętą wydzieliną zapalną. Najczęściej przyczyną zapalenia spojówek są bakterie, które razem z innymi czynnikami drażniącymi, np. z kurzem, chemicznymi oparami, dają objawy chorobowe. Zapalenie spojówek może przybierać postać przewlekłą. Najczęściej dzieje się tak wtedy, gdy stale działają czynniki sprzyjające powstawaniu zapalenia, do których należą: złe oświetlenie, czytanie przy nieodpowiednim oświetleniu, dym tytoniowy, promienie ultrafioletowe (emitowane przez słońce), wiatr. Często stosowanymi domowymi środkami w leczeniu przewlekłego zapalenia spojówek są okłady z naparu rumiankowego lub zwykłej herbaty. Nie zawsze takie metody skutkują, dlatego najlepiej i najbezpieczniej jest zwrócić się o pomoc do lekarza, który zaleci kurację odpowiednimi lekami.

Zaćma (katarakta) jest chorobą, w której dochodzi do zmętnienia soczewki gałki ocznej. Przyczyny mogą być różne: mechaniczne uszkodzenie, starczy wiek, jednak nie wiadomo do końca, co wywołuje kataraktę. Ludzie chorzy na zaćmę widzą niewyraźnie.

Jaglica jest chorobą zakaźną wywoływaną przez wirusy. W Polsce występuje rzadko. Wirus jaglicy przenoszony jest na ludzi zdrowych przez owady lub przez kontakt z ludźmi chorymi albo z przedmiotami używanymi przez zarażonych jaglicą. W chorym oku w spojówce rozwijają się żółte grudki, powiększające się z upływem czasu i pękające. Po pęknięciu wylewa się z nich zawartość, w której znajdują się duże ilości wirusów, zdolnych do zarażania. Jeśli jaglica nie jest fachowo leczona, prowadzi do uszkodzenia wzroku.

Jaskra jest ciężką chorobą oczu, prowadzącą do całkowitej utraty wzroku, a co najgorsze, skrada się niepostrzeżenie. Bardzo niewiele ludzi z jaskrą wie o swojej chorobie. Bezpośrednią przyczyną utraty wzroku jest zanik nerwu wzrokowego. Dotychczas uważano, że to podwyższone ciśnienie płynu w gałce ocznej prowadzi do zanikania nerwu wzrokowego, jednak okazuje się, że jaskra występuje u ludzi, którzy ciśnienie panujące w gałce ocznej mają prawidłowe. Nie są właściwie znane przyczyny jaskry. Wyróżnia się wiele jej odmian. Bardzo ważne jest wczesne wykrycie choroby, gdyż tylko to gwarantuje uniknięcie ślepoty. Niestety, ludzie chorzy nie zgłaszają się do lekarza, gdyż nie wiedzą o zagrożeniu w jakim się znajdują. Jeśli już pojawią się pierwsze objawy jaskry w postaci ograniczonego widzenia, pacjenci również bagatelizują je. Jaskra zazwyczaj wykrywana jest całkiem przypadkowo, podczas standardowych badań oczu (badanie dna oka, badanie ciśnienia śródocznego). Aby ustrzec się jaskry i innych chorób oczu, należy profilaktycznie co jakiś czas wykonywać badania okulistyczne. Zanik nerwu wzrokowego może występować nie tylko przy jaskrze. Może to być zupełnie odrębna choroba, wywołana np. stanem zapalnym wspomnianego nerwu. Nerw wzrokowy może ulegać uszkodzeniu w czasie chorób zakaźnych lub reumatycznych. Także cukrzyca ma czasem niszczycielskie działanie na nerw. Zawsze, kiedy uszkodzeniu ulega nerw wzrokowy, niezbędna jest interwencja specjalisty. Jeśli choroba nie będzie leczona, doprowadzi do trwałego i znacznego pogorszenia wzroku albo do całkowitej ślepoty.

Spośród stanów zapalnych rogówki najczęściej występującym jest wrzód pełzający. Przyczyną wystąpienia choroby są bakterie, które początkowo znajdują się w chorym woreczku łzowym, a stąd rozprzestrzeniają się. Jeśli dojdzie do małego nawet urazu rogówki, to bakterie osiedlają się w miejscu urazu i rozpoczyna się proces chorobowy. Powstaje owrzodzenie rozprzestrzeniające się z czasem na coraz większą część rogówki. Powierzchnia rogówki staje się nierówna i mętna. Oko jest mocno przekrwione. Wrzód pełzający wymaga leczenia szpitalnego. W celu pozbycia się niebezpiecznych bakterii pacjent przyjmuje odpowiedni antybiotyk. Jeśli choroba nie jest leczona, prowadzi do ślepoty, a czasem utraty oka. Po wyleczeniu na rogówce pozostają zazwyczaj ślady po przebytej chorobie.

Choroby siatkówki mogą być wywołane bakteriami czy wirusami, które odpowiedzialne są za indukowanie stanu zapalnego, prowadzącego do zwyrodnienia siatkówki. To na siatkówce powstaje obraz, który następnie analizowany jest w mózgu, więc chyba nietrudno sobie wyobrazić, jakie mogą być konsekwencje uszkodzenia siatkówki. Niejednokrotnie ludzie rodzą się już z wadami siatkówki, a więc jej uszkodzenia nie muszą wcale mieć pochodzenia bakteryjnego. Uszkodzeń siatkówki najczęściej nie da się wyleczyć. Bardzo groźne dla wzroku może być odwarstwienie siatkówki od naczyniówki. Powodem takiego stanu rzeczy również mogą być mikroorganizmy (stany zapalne), ale też zmiany nowotworowe, a bardzo często mechaniczne uszkodzenia oka (stłuczenie oka pod wpływem silnego uderzenia). Objawami odwarstwiania siatkówki są zaburzenia widzenia (widzenie migoczącego światła, błysku, zasłonki przed chorym okiem). Chorobę leczy się chirurgicznie.

Powszechnie znaną chorobą wzroku jest zez (czy nie są skierowane w czasie patrzenia w jednym kierunku, lecz każde oko "patrzy" w inną stronę) Jego przyczyną jest niewłaściwe działanie mięśni wzrokowych, które odpowiadają za nieskoordynowane ruchy obu gałek ocznych. Wada taka często pojawia się u wcześniaków (dzieci przedwcześnie urodzonych), leżących w inkubatorze. We wczesnym stadium choroby wadę wzroku można skorygować odpowiednimi soczewkami (okulary). Jeśli choroba nie jest leczona w odpowiednim wieku, to po pewnym czasie nie można jej już praktycznie usunąć. czasem może pomóc zabieg chirurgiczny.

Chorobą wzroku jest też oczopląs (drganie gałek ocznych bez przyczyny i woli człowieka). Ujawnia się często u małych dzieci i może być oznaką poważniejszych chorób.