Ciało kręgowców pokryte jest skórą, na którą składają się:
- naskórek, który z kolei dzieli się na warstwę zrogowaciałą i rozrodczą
- skóra właściwa
- warstwa tłuszczowa.
Naskórek:
Zbudowany jest z tkanki łącznej, jest pochodzenia ektodermalnego. Zbudowana jest ze ściśle przylegających komórek, pozbawiona przestworów i substancji międzykomórkowej. Nabłonki nie tylko okrywają ciało, ale także wyścielają narządy i jamy ciała, np. jelita. Dlatego tkanka nabłonkowa rozwija się ze wszystkich listków zarodkowych. Podstawowym zadaniem nabłonków jest utrzymanie zwartego układu komórek w sytuacji, gdy ulegają one silnym odkształceniom, np. w związku ze zginaniem kończyn. Wykonanie tego zadania jest możliwe dzięki tzw. błonie podstawnej oraz różnego rodzaju połączeniom międzykomórkowym. Wyróżniamy:
- Jednowarstwowy płaski: budują go spłaszczone, wieloboczne komórki, których jądra położone są centralnie. W organizmie człowieka spotykane są wszędzie tam, gdzie warstwa oddzielająca nie powinna utrudniać transportu niezbędnych substancji
- Wielowarstwowy płaski: Zbudowany jest zwykle z kilku warstw komórek, z których zewnętrzne są spłaszczone. Intensywne podziały w głębszych warstwach (tzw. rozrodczych) umożliwiają stałe złuszczanie się warstw wierzchnich i odnawianie całego nabłonka. Nabłonek wielowarstwowy płaski występuje w jamie ustnej do przełyku włącznie, w pochwie i na przedniej powierzchni rogówki. Jeśli wierzchnie warstwy rogowacieją i obumierają, tworzą elastyczną, odnawialną powłokę ochronną pokrywającą u wszystkich kręgowców skórę (nabłonek wielowarstwowy płaski rogowaciejący to naskórek). Nabłonki wyścielające i okrywające - w przypadku, gdy oddziela ciało zwierzęcia od środowiska, nazywa się je okrywającymi. Gdy nabłonek pokrywa narządy wewnętrzne i jamę ciała, nazywa się go wyścielającym.
Zewnętrzna warstwa naskórka ulega złuszczeniu okresowemu, czyli linienie u gadów lub stałemu u ptaków i ssaków.
Naskórek wytwarza gruczoły:
- jednokomórkowe (kręgouste, ryby, kijanki)
- wielokomórkowe (śluzice, płazy, owodniowce), je dzielimy na : holokrynowe (cała komórka zużywa się jednorazowo na wydzielinę, merokrynowe ( uwalniają wydzieliną bez uszkodzenia własnej komórki), apokryfowe ( usuwają wydzielinę wraz z częściami szczytowymi własnych komórek).
Naskórek zawiera komórki barwnikowe z:
- melaniną
- lipochromem
- guaniną.
Wytwarza również liczne twory:
- łuski rogowe u gadów, ptaków i ssaków
- pazury, paznokcie, kopyta ssaków
- dzioby ptaków, żółwi, stekowców
- pióra ptaków, konturowe i puchowe
- włosy ssaków
- róg nosorożca
-Skóra właściwa:
Zbudowana jest z tkanki łącznej (włókna klejodajne, sprężyste i półpłynna substancja podstawowa), w której znajdują się naczynia krwionośne, komórki nerwowe, włókna mięśniowe oraz twory naskórka takie jak: torebki włosów, pęcherzyki gruczołów.
Twory skóry właściwej:
- łuski ryb (plakoidalne, ganoidalne, elastyczne- cykloidalne, ketonoidalne)
- promienie płetw
- łuski kostne na brzuchu gadów
- skórny szkielet żółwi
- płytki kostne głowy, grzbietu i ogona pancernika
- poroża
- opuszki dłoni, stóp i palców kręgowców lądowych
- narządy świetlne u ryb.
Funkcje skóry:
- ochronna przed urazami mechanicznymi, termicznymi, chemicznymi i świetlnymi
- ochrona przed czynnikami chorobotwórczymi
- termoregulacja
- wymiana gazowa
- modelowanie kształtu ciała
- wydzielanie różnych substancji.
F, ale także wyścielają narządy i jamy ciała, np. jelita. Dlatego tkanka nabłonkowa rozwija się ze w
