Obejmują 4 klasy w tym 2 całkowicie wymarłe, przedstawiciele pozostałych klas nieliczni - reliktowy charakter. Te klasy to: paprocie nasienne…, sagowce, benetyty… i gniotowe.
Cechy wspólne nagozalążkowych wielkolistnych:
- Duże i silnie podzielone liście
- Nieznaczny przyrost wtórny łodygi
- Drewno z dużym udziałem miękiszu (promieni rdzeniowych) - tzw. drewno manoksyliczne
- Sporofile słabo wyróżnicowane, jeśli występują są małe i słabiej podzielone niż liście płone, zwykle zestawione są w strobil
Paprocie nasienne
- Występowanie: karbon i perm
- Drzewiaste lub pnącza
- Liście podzielone jak u paproci, ale z zalążkami a nie zarodniami
- Ruchome plemniki
Sagowce
- Ok. 100gat.
- Drzewiaste - przypominające palmy; liany
- Występowanie w strefie tropikalnej i subtropikalnej
- Budowa anatomiczna przypomina paprocie drzewiaste (mało drewna wtórnego)
- Liście często na szczycie zebrane w pióropusz
- Rozdzielnopłciowe kwiaty na różnych osobnikach (dwupienność)
- Zalążki na liściach zwanych megasporofilami (prymitywne podobne do liści płonych, zaawansowane w formie łusek) zebrane w strobile (do 40kg).
- Zalążki prymitywne, podobne do zalążków paproci nasiennych
- Mikrosporangia na spodzie łuskowatych liści zebranych w strobil
- Prymitywne nasiona - zarodek całkowicie wykształca się po odpadnięciu nasienia, brak charakteru przetrwalnikowego (znowu podobieństwo do paproci nasiennych)
Benetyty
- Występowały w całym mezozoiku
- Morfologiczne podobieństwo do sagowców - rozróżnianie tylko na podstawie budowy aparatów szparkowych i kształtów komórek epidermy
- Nowa cecha: obupłciowy strobil - kwiat (zalążki i mikrosporofile razem). Kwiaty te mogły występować pojedynczo lub tworzyć kwiatostan
- Pyłek przenoszony przez owady
Gniotowe
- 80 gatunków, bardzo zróżnicowanych
- Występowanie: pustynie i stepy
- Nowe cechy, przypominające okrytozalążkowe: naczynia w drewnie, brak rodni, redukcja gametofitu męskiego
- Przedstawiciele: Ephedra, Welwitschia, Gnetum
- Ephedra (przęśl): przypomina krzew, dwupienna, wiatropylna, zapłodnienie przypominające proces podwójnego zapłodnienia u roślin okrytonasiennych, barwna (najczęściej czerwona) osłonka nasion, przypominająca owoc
- Welwitschia mirabilis (welwiczia przedziwna)- jeden gatunek występujący tylko na pustyni Namib w południowej Afryce; gruby zagrzebany pień z którego wyrastają dwa liście, liście rosną całe życie (merystem interkalarny), kwiaty zebrane w wierzchotkowate kwiatostany, głównie owadopylność
- Gnetum (gniot): cieniste lasy tropikalne, głównie pnącza, całkowicie nie podzielone liście, kłosokształtne kwiatostany
