Dziki bez czarny
Nazwa łacińska: Sambucus nigra
Inaczej zwany bzem lekarskim.
WYGLĄD
Duży krzew, osiągający wysokość do 7 m, lub małe drzewo wysokości do 10 m. Na zimę zrzuca liście. Gałęzie sztywno wzniesione i dopiero na końcach zwieszone lub odstające, dlatego tworzą przeważnie koronę bardzo luźną i nieregularną.
PIEŃ
Przeważnie krzywy, pochylony.
LIŚCIE
Naprzeciwległe, złożone, nieparzystopierzaste, długości ok. 10 - 35 cm, z pięcioma listkami jednakowej wielkości - długości do 8 cm, szerokości 3,5 cm, eliptyczne, długo zaostrzone, piłkowane, po roztarciu wydzielają specyficzny zapach, z wierzchu matowozielone, od spodu jaśniejsze i zazwyczaj nagie. U nasady mają gruczołek na różkowatym wyrostku.
KWIATY
Liczne kwiaty zebrane w duże, baldachowate wiechy. Korona szerokości ok. 6 mm, żółtawobiała. Kwitnie od VI do VII.
OWOCE
Owoce pestkowe, podobne do jagód, kuliste, czarne, lśniące, bardzo soczyste. Cenione w zielarstwie i przetwórstwie. Owoce dojrzewają od VIII.
Pigwa pospolita
Nazwa łacińska: Cydonia oblonga
WYGLĄD
Gałęzisty krzew zrzucający na zimę liście, wysokości 1 - 5 m, lub małe drzewo wysokości do 8 m, z odstającymi mocno gałęziami. Młodsze gałązki gęsto filcowato owłosione, początkowo żółtawozielone, później brązowawozielone i ciemniej kropkowane.
LIŚCIE
Skrętoległe, pojedyncze, całobrzegie, z ogonkiem długości 1 - 2 cm, eliptyczne do szerokoowalnych, długości 5 - 10 cm, szerokości do 7 cm, zwykle zaostrzone, u nasady zaokrąglone, z wierzchu ciemnozielone, od spodu szarozielone i gęsto, filcowato owłosione. Przylistki wcześnie opadające. Jesienią liście zmieniają barwę na żółto.
KWIATY
Kwiaty osadzone pojedynczo lub po dwa na końcach bocznych gałązek, średnicy 4 - 6 cm, czysto białe lub lekko różowe, z ciemniejszymi żyłkami. Kwitnie od V do VI.
OWOCE
Gruszkowate, dojrzałe - złotożółte. W stanie surowym prawie niejadalne, lecz odpowiednio przetworzone jest smaczny, stosowano również jako dodatek do marmolad lub konfitur.
Owoce dojrzewają od VII.
Magnolia pośrednia
Nazwa łacińska: Magnolia soulangiana
Inaczej zwana magnolią Soulange'a.
WYGLĄD
Duży krzew zrzucający na zimę liście lub małe drzewo o kilku pniach, przeważnie wysokości 3 - 5 m, wyjątkowo wyższe, z bardzo szeroką, rozłożystą, bogato rozgałęzioną koroną. Młode gałązki okrągławe i mocne, szarozielone lub zielonobrązowe.
LIŚCIE
Skrętoległe, pojedyncze, całobrzegie, czasem skupione w końcach gałązek, długości 5 - 15 cm, w 1/3 odległości od wierzchołka mają szerokość ok. 5 cm, odwrotnie jajowate, na szczycie zaokrąglone i krótko zaostrzone, u nasady szerokoklinowate, z wierzchu matowozielone lub lekko lśniące, nagie, od spodu jaśniejsze i słabo owłosione, z ogonkiem długości 1 - 2 cm. Jesienią ich barwa nie rzuca się w oczy.
KWIATY
Kwiaty bardzo duże, pojawiają się przed rozwojem liści, lecz utrzymują się na gałązkach także przez jakiś czas po rozwinięciu się liści. Płatki korony wewnątrz czysto białe, na zewnątrz (w zależności od odmiany) delikatnie różowe do intensywnie purpurowych, u nasady zawsze znacznie ciemniejsze. Kwitnie od IV do V.
OWOCE
Owoce dojrzewają od VIII.
Czereśnia
Nazwa łacińska: Prunus avium
Inaczej nazywana wiśnią ptasią.
WYGLĄD
Przeważnie wysokopienne drzewo zrzucające na zimę liście, wysokości 10 - 25 m (rzadko do 30 m), z regularną, wysoką, okrągławą koroną. Gałęzie wzniesione lub odstające, okrągławe lub lekko spłaszczone, nagie brązowawe, z wyraźnym zróżnicowaniem na długopędy i bardzo słabo rosnące krótkopędy.
PIEŃ
Pień prosty o miedzianobrązowej korze, przerywanej poprzecznymi, korkowatymi paskami.
LIŚCIE
Skrętoległe, pojedyncze, dość regularnie piłkowane z ogonkiem długości 2 - 4 cm, podłużne, owalne do eliptycznych, długo zaostrzone, długości około 7 - 12 cm, szerokości do 6 cm, z wierzchu nagie, nieco lśniące, świeżozielone, od spodu tylko na nerwach lekko owłosione. U nasady blaszki mają 2 - 4 bardzo wyraźne gruczołki, przeważnie barwy wiśniowoczerwonej.
KWIATY
Kwiaty pojawiają się na krótko przed rozwojem liści, po 2 - 3 na ulistnionych krótkopędach. Płatki korony czysto białe. Kwitnie od IV do V.
OWOCE
Owoce pestkowe, kuliste, średnicy ok. 1 cm, czarnoczerwone, o przyjemnym smaku z lekką goryczką. Dojrzewają od VII.
Wiśnia pospolita
Nazwa łacińska: Prunus cerasus
W Polsce podlega całkowitej ochronie.
WYGLĄD
Dość duży krzew lub małe drzewo zrzucający na zimę liście, wysokości do 8 m. Gałęzie wzniesione lub rozpostarte.
PIEŃ
Pień słabo wykształcony lub kilka pni, zawsze od dołu się rozgałęziają. Kora czerwonawobrązowa.
LIŚCIE
Skrętoległe, pojedyncze, okrągławo lub tępo piłkowane do ząbkowanych, owalne do eliptycznych, długości 3 - 8 cm, szerokości 2 - 5 cm, długoogonkowe, z wierzchu matowozielone lub lekko lśniące, od spodu jaśniejsze. W miejscu przejścia blaszki w ogonek występują często zielonawe gruczołki.
KWIATY
Kwiaty po 2 - 6 w pęczkach, pojawiają się na krótko przed rozwojem liści. Korona zbudowana z 5 płatków, długości 1,5 cm, czysto biała. Kwiaty bezwonne, mimo to owady zbierające pyłek i nektar (pszczoły, trzmiele, bzygowate) często je odwiedzają. Kwitnie od IV do V.
OWOCE
Owoce pestkowe, kuliste, gładkie, z przodu lekko spłaszczone. Owoce dojrzewają od VII.
Śliwa domowa
Nazwa łacińska: Prunus domestica
Inaczej zwana śliwą węgierką.
WYGLĄD
Drzewo owocowe zrzucające na zimę liście, wysokości ok. 10 - 15 m, rzadziej również duży krzew o wielu pniach. Korona nieregularna i przeważnie niezbyt gęsta. Młodsze gałązki początkowo owłosione, później nagie i brązowawe. Gałęzie mają niekiedy ciernie krótkopędowe.
PIEŃ
Pień prosty, przeważnie wysmukły.
LIŚCIE
Skrętoległe, pojedyncze, drobno karbowane do piłkowanych, na końcach pędów, niekiedy w kiściach, z ogonkiem długości 1 - 2 cm, odwrotnie jajowate do eliptycznych, długości 3 - 8 cm, szerokości 2 - 5 cm, na obu końcach zwężone, z wierzchu matowozielone, od spodu jaśniejsze i słabo, krótko owłosione lub puszyste.
KWIATY
Kwiaty po 2 - 3 na krótkopędach pojawiają się mniej więcej wraz z liśćmi. Płatki korony czysto białe, okrągławe lub wydłużone. Kwitnie od III do IV.
OWOCE
Owoce pestkowe, długości 2 - 7 cm, kulisto wydłużone, w zależności od odmiany żółtawe lub z niebieskim nalotem. Owoce dojrzewają od VII.
