korona

Symbol władzy, potęgi.

Starożytność

Biblia, Nowy Testament

KORONA - CIERPIENIE: Koronę cierniową założyli na skronie Chrystusa oprawcy, którzy go wyśmiewali i wyszydzali jako króla żydowskiego. Odtąd stała się ona symbolem męki, cierpienia, upokorzenia.

Renesans

Makbet W. Szekspir

KORONA - SYMBOL WŁADZY: Symbolem władzy jest korona i właściwie nie ma innego sposobu na jej zdobycie, jak przelanie czyjejś krwi. Stąd w dramatach Szekspira tak wielu bohaterów posuwa się do zbrodni. Istotą tak rozumianej historii nie jest linearny bieg czasu, lecz cykliczny - historia toczy się tu kołem i wciąż wraca do tego samego punktu: zabicie władcy jest sposobem zdobycia tronu, wkracza się w ten sposób na drogę znaczoną zdradą, okrucieństwem, skrytobójstwem. W końcu kat sam staje się ofiarą, zostaje zabity i kolejny władca wstępuje na tę samą drogę. Wynikiem takiej historiozofii (filozofii dziejów) jest uczynienie przez Szekspira naczelnymi motywami kolejnych utworów, w tym także Makbeta, krwi (symbolu zbrodni, królobójstwa) oraz korony (symbolu władzy).

Gdy po wielu wewnętrznych rozterkach Makbet decyduje się na zabicie króla, jest jednocześnie przekonany, że na jednym morderstwie uda mu się poprzestać. Nie bierze jednak pod uwagę, że zabijając Dunkana uruchomił o wiele potężniejszą od siebie samego machinę śmierci. Królobójstwo wplątuje go w niekończący się łańcuch kolejnych morderstw, jakie musi teraz popełniać, aby prawda o pierwszej zbrodni nie ujrzała światła dziennego. Najpierw zginąć muszą strażnicy Dunkana, którzy mogliby zacząć tłumaczyć się z zaniedbania swych obowiązków pilnowania króla Szkocji i tym samym skierować podejrzenia na prawdziwego zabójcę. Po nich przychodzi kolej na Banka, przyjaciela Makbeta, który miał to nieszczęście, że był świadkiem przepowiedni czarownic. Banko zaczyna podejrzewać, że Makbet zdobyć koronę za pomocą jakiegoś oszustwa albo nawet zbrodni i tym samym podpisuje na siebie wyrok. Jego los jest przesądzony, tym bardziej, że zgodnie ze słowami wiedźm ma w dziejach wyznaczoną rolę tego, który zapoczątkuje dynastię następców na tronie Szkocji. Znowu ludzka krew zostaje przelana.

Pieśń X J. Kochanowski

ŻONA - KORONA GŁOWY MĘŻA: Żona to najlepsza towarzyszka życia, partnerka wspierająca poczynania męża. Pieśń jest wielką pochwałą dobrej żony, o której podmiot liryczny mówi:

"Żona uczciwa - ozdoba mężowi

I napewniejsza podpora domowi:

Na niej rząd wszystek, swego męża ona

Głowy korona".

Romantyzm

Reduta Ordona A. Mickiewicz

KORONA - SYMBOL NARODOWEGO BYTU: Akt walki narodowowyzwoleńczej to akt wydzierania carowi rosyjskiemu polskiej korony, bezprawnie przez niego zagarniętej:

"Warszawa jedna twojej mocy się urąga

Podnosi na cię rękę i koronę ściąga,

Koronę Kazimierzów, Chrobrych z twojej głowy,

Boś ją ukradł i skrwawił, synu Wasilowy!".

Kordian J. Słowacki

KORONA ZHAŃBIONA, KORONA UPODLONA: Poeta opisał koronację cara na polskiego króla. Tym samym korona potężnych polskich władców zostaje zhańbiona, wkłada ją tyran, człowiek niegodny, a akt koronacji to akt zbezczeszczenia korony polskich królów.

Balladyna J. Słowacki

KORONA - SYMBOL WŁADZY: W tragedii pojawia się korona Popielów, mająca niemal magiczne znaczenie. To korona prawowitych władców. Takim królem jest Pustelnik - król Popiel, wygnaniec.