Sinice oraz bakterie należą do królestwa Prokariota. Organizmy te nie posiadają jąder w komórce a ich materiał genetyczny zgrupowany jest w nukleoid, zwany także genoforem. Materiał genetyczny zawiera chromosomy z genami, w których występują geny. Nić kwasu nukleinowego jest zamknięta i zwinięta w formie koła.

Poza informacją zawartą w centralnym DNA występują dodatkowe cząsteczki materiału genetycznego w formie plazmidów.

Plazmidy zawierają zazwyczaj geny odporności na antybiotyki.

Cząsteczki te mogą przekazywane na inne komórki, także na komórki potomne. Geny te przechodzą do innych komórek za pośrednictwem pili płciowych w czasie koniugacji.

Przechodzenie plazmidów oraz dodatkowych episomów wpływa na znaczną zmienność wśród bakterii oraz na szybką zdolność do przystosowania się do warunków, które nie zawsze są korzystne.

Sinice oraz bakterie to najprostsze organizmy, posiadające budowę komórkową. Nie posiadają one jednak takich organelli jak typowa komórka eukariotyczna. W komórce prokariotycznej nie występuje jądro komórkowe, mitochondria, wakuole, siateczka endoplazmatyczna i in. Nie obserwuje się w niej ruchów cytoplazmy. Potrzebne do życia komórki związki, dostają się dzięki dyfuzji oraz niektórym enzymom, odgrywającym role w transporcie przez błony.

Mitochondrium zastąpione są przez mezosomy, stanowiące wpuklenia błony komórkowej.

Wspólne z komórką eukariotyczną organelle i tak się między sobą różnią. Rybosomy prokariotyczne, które znajdują się w cytoplazmie są znacznie mniejsze niż rybosomy eukariotyczne.

Część spośród wszystkich bakterii oraz sinice mogą prowadzić fotosyntezę albo chemosyntezę. W ich komórkach znajdują się niewielkie błoniaste pęcherzyki wypełnione barwnikami asymilacyjnymi

( TYLAKOIDY). Nie są to jednak typowe plastydy i powinno się je nazywać raczej chromatoforami.

Barwnikami asymilacyjnymi występującymi u sinic są fikoerytryna ( czerwona) i fikocyjanina ( niebieska).

W komórkach prokariotycznych zawarte są liczne substancje zapasowe. Najczęściej spotyka się tłuszcze, sole mineralne, wolutynę, siarczek glikogenu oraz białka.

Błona komórkowa różni się od błony cytoplazmatycznej komórki eukariotycznej pod względem budowy. W ścianie komórki bakteryjnej znajduje się kwas pimelinowy oraz muraminowy, zapewniające bakteriom znaczną wytrzymałość na zewnętrzne czynniki.