Białka złożone składają się z łańcuchów polipeptydowych oraz z dodatkowego czynnika niebiałkowego.
W zależności od tej dodatkowej grupy białka złożone dzielimy na:
- glikoproteidy
Poza polipeptydami w skład ich wchodzą cukrowce. Białka te występują głównie w błonach komórkowych, tworząc tam receptory komórkowe.
- lipoproteidy
Oprócz białek w skład tych związków wchodzi grupa tłuszczowa. Związki te występują także w błonach komórkowych.
-chromoproteidy
Cechą związków tej grupy jest obecność jonu metalu, który nadaje im określona barwę. Przykładem metaloproteidy jest hemoglobina, która w centrum posiada atom żelaza lub chlorofil, który ma w swoim składzie magnez.
-nukleoproteidy
Są to specyficzne białka wykazujące połączenia z kwasami nukleinowymi.
Rola białek w organizmie:
- białka spełniają funkcje budulcowe ( budują zarówno rośliny jak i zwierzęta),
- białka cechuje także rola regulatorowa ( białkami są hormony i enzymy, które kontrolują przebieg procesów fizjologicznych i biochemicznych).
Enzymy- inna nazwa to biokatalizatory, ich rola jest zazwyczaj przyspieszanie przebiegu reakcji chemicznej, poprzez zmniejszenie energii aktywacji.
Enzymy pod względem chemicznym dzielimy na proste i złożone.
Przykładem niektórych enzymów są:
Enzymy proste
-ureaza, będąca enzymem rozkładającym mocznik,
- hydrolaza, która jest enzymem rozkładającym różne substancje na związki prostsze.
Enzymy złożone buduje kilka części:
- apoenzym, część białkowa , która poprzez odpowiednią trzeciorzędową strukturę może się przestrzennie dopasować do substratów, na które ma zadziałać. To miejsce, do którego przyłączają się substraty nazywane jest centrum aktywnym enzymu.
- część niebiałkowa, stanowią ja głównie witaminy, atomy niektórych metali, to one decydują o rodzaju przeprowadzanej reakcji ( redukcja, synteza i in.).
Na aktywność enzymatyczna może wpływać wiele czynników. Szybkość działania danego enzymu zależy od temperatury, odczynu środowiska a także od stężenia produktów oraz substratów.
Reakcje enzymatyczne mogą czasami zostać zahamowane. Związek zdolny do przerwania reakcji enzymatycznej nazywamy inhibitorem. Związki te dzielimy na nieodwracalne i odwracalne. W przypadku inhibitora odwracalnego możliwe jest ponowne zainicjowanie reakcji, np. poprzez zwiększenie stężenia właściwego substratu. W drugim przypadku zablokowanie enzymu jest trwałe, gdyż często dochodzi do zmiany jego konformacji, a tym samy zmienia się jego centrum aktywne.
