gatunek dramatu, w którym są przedstawiane dzieje bohaterów skazanych nieuchronnie na klęskę, uwikłanych w konflikt racji nie dających się pogodzić, między którymi nie można dokonać wyboru. Bohaterowie uświadamiają sobie nieuchronność katastrofy, nie rezygnują jednak ze swych dążeń.
Jeden z podstawowych, najstarszych obok komedii, gatunków dramatycznych, wywodzący się z obrzędów organizowanych ku czci boga Dionizosa w starożytnej Grecji. Tragedia (pieśń kozła, z gr. tragos - kozioł + aoide - pieśń) powstała w V w. p.n.e. z dytyrambów, czyli pieśni, śpiewanych na cześć Dionizosa. Najwybitniejszymi antycznymi twórcami tragedii byli Tespis, Ajschylos (Prometeusz skowany), Sofokles (Król Edyp, Antygona), Eurypides (Medea). Grecka tragedia cechowała się przestrzeganiem zasady trzech jedności (miejsca, czasu i akcji), rygorystyczną budową, obecnością chóru, brakiem scen zbiorowych oraz stosowaniem zasady decorum. Celem tragedii było wywołanie w widzu katharsis, czyli oczyszczenia. W teatrze greckim na scenie mogło występować maksymalnie trzech aktorów. Reguły klasycznej tragedii greckiej obowiązywały w pewnym stopniu w renesansie i klasycyzmie; po raz pierwszy zostały zanegowane przez Szekspira, w całości zaś odrzucił je romantyzm.
Wzory antyczne stanowiły zasadniczą tradycję dla tragedii renesansowej (m.in. J. Kochanowski Odprawa posłów greckich) oraz francuskiej tragedii klasycystycznej XVII w. (P. Corneille Cyd; J. Racine Fedra). W poetyce klasycznej tragedia była najwyższym gatunkiem, a jej reguły uległy absolutyzacji, stając się źródłem norm. Wymagano od niej prawdopodobieństwa, odrzucenia fantastyki i niezwykłości, zachowania zasady decorum i trzech jedności, bohaterów o wysokiej pozycji społecznej.
Całkowicie odmienny od klasycznego typ tragedii ukształtował się w XVI- XVII w. w Anglii (Ch. Marlowe, W. Szekspir) i Hiszpanii (L. de Vega, P. Calderon de la Barca). Szczególne znaczenie dla dalszego rozwoju gatunku miały dokonania Szekspira, który odrzucił rygory kompozycyjne, pomieszał kategorie, wprowadzając do tragedii elementy komizmu, fantastyki i groteski, osadził konflikt tragiczny w konkretnej sytuacji psychologicznej, historycznej, obyczajowej. Do tego modelu nawiązywała tragedia preromantyzmu i romantyzmu (F. Schiller, J. W. Goethe, J. Słowacki, Z. Krasiński). W nowszej tragedii zacierają się coraz bardziej wyróżniające ją cechy. Próbę nawiązania do formy antycznej podjął S. Wyspiański (Klątwa).
Nie znalazłeś tego, czego szukasz na Bryku?
Jest tutaj pełno osób, które moga Ci pomóc!
Zadaj pytanie i otrzymaj szybką odpowiedź.
