Tędy i owędy - geneza utworu i gatunek
„Tędy i owędy” to zbiór gawęd autorstwa Melchiora Wańkowicza, który po raz pierwszy ukazał się w 1961 roku nakładem wydawnictwa Iskry.
Dzieło powstało po powrocie pisarza z emigracji w Stanach Zjednoczonych w 1958 roku. W tym okresie popularność Wańkowicza była bardzo wysoka, co budziło niezadowolenie ówczesnych władz PRL-u. W „Tędy i owędy” autor w formie anegdot i lekkich, często humorystycznych opowieści, wspomina swoją młodość, lata wojenne oraz powojenną emigrację. Poprzez pryzmat historii życia samego autora i jego rodziny, czytelnik poznaje realia życia w dwudziestoleciu międzywojennym, powojennej Ameryce oraz rzeczywistości PRL-u.
Forma gawędy, pełna dygresji i humoru, miała uczynić historię bardziej przystępną dla odbiorcy, ułatwiając zrozumienie kontekstów społecznych, historycznych i kulturowych opisywanych wydarzeń. Dzięki temu czytelnikowi łatwiej jest zrozumieć opisywane wydarzenia i konteksty historyczno-społeczne.
W gawędziarskiej formie odbija się doskonale charakter autora – ucieka w dygresje, plącze ze sobą wspomnienia, a narracja książki jest nieregularna.