Zemsta - biografia autora

Aleksander Fredro urodził się 20 czerwca 1793 r. w Suchorowie w zamożnej rodzinie szlacheckiej, a zmarł w 15 lipca 1876 roku we Lwowie. Uczył się w domu w Beńkowej Wiszni (choć trudno go było nazwać pilnym uczniem, ponieważ zamiast nauki, wybierał lekturę romansów), aż do fatalnego w skutkach pożaru, w którym zginęła jego matka. Wówczas wraz z ojcem przeprowadził się do Lwowa.

Mając 16 lat, zaciągnął się do pułku ułanów, aż trafił do wojska samego Napoleona, z którym ruszył na Moskwę, następnie wziął udział w kampanii napoleońskiej. Doszedł do rangi majora. Nie można mu było odmówić odwagi, ponieważ wielokrotnie bliski był śmierci, a nawet trafił do niewoli, z której udało mu się uciec w chłopskim przebraniu. Został odznaczony Złotym Krzyżem Virtuti Militari oraz Krzyżem Legii Honorowej.

Żyjąc we Francji, poznał teatry paryskie i wybitne sztuki Moliera. Po upadku Napoleona wrócił do rodzinnego majątku w Beńkowej Wiszni i wstąpił do lubelskiej loży wolnomurarskiej. Wówczas prowadził także życie pełne młodzieńczych uciech, takich jak karty i obcowanie z kobietami. To także czas, w którym zaczął tworzyć i już w 1818 roku powstaje „Pan Geldhab” – sztuka wystawiona na deskach teatru 3 lata później. Większość utworów Fredry wystawiana była na bieżąco, a wydania książkowe przychodziły znacznie później. Komedie Fredry znajdowały sympatię widzów, a salwy śmiechu na widowni nie były niczym niezwykłym.

W 1828 roku pisarz poślubił Zofię z Jabłonowskich Skarbkową, z którą stworzył szczęśliwą rodzinę, doczekując narodzin synka. Hrabia miał już w tym czasie swoje lata i dolegliwości, dlatego nie mógł aktywnie walczyć w powstaniu listopadowym, które wspierał w tajnym komitecie obywatelskim.

Fredro znacząco różnił się od współczesnych mu romantycznych pisarzy i należał do osób, które idą własną drogą, wybierając odosobnienie. Jako staruszek nadal pisał sztuki, jednakże nie wydawał ich już drukiem. Co ciekawe, u schyłku życia obserwował, jak wnuczek czyta jego ostatnie utwory, zanosząc się od śmiechu.

Ważniejsze sztuki:

• „Damy i huzary” (1825)
• „Mąż i żona” (1821)
• „Pan Jowialski” (1832)
• „Śluby panieńskie, czyli magnetyzm serca” (1832)
• „Zemsta” (1838)

Warto pamiętać, że hrabia Aleksander Fredro był nie tylko znakomitym komediopisarzem, ale zostawił po sobie także szereg zabawnych, ale niepozbawionych humoru utworów dla najmłodszych:

• Bajki, m.in.: „Małpa w kąpieli”, „Paweł i Gaweł”.

Aleksander Fredro nie był bynajmniej typowym poetą romantycznym, dla którego miłość do kobiety jest wyidealizowana. Wręcz przeciwnie. Oprócz słynnych komedii autor zasłynął także z odważnych erotyków, wśród których wymienić można takie jak:

• „XIII księga Pana Tadeusza – Noc poślubna Tadeusza i Zosi”
• „Sztuka obłapiania”
• „Baśń o trzech braciach i królewnie”.

Aleksander Fredro był postacią niezwykłą pod wieloma względami, wyróżniając się wśród współczesnych mu literatów, a jego komedie bawią niezmiennie od niemal 200 lat.