Spis treści:
Szpaki - występowanie i zwyczaje
Szpaki to rodzina ptaków z gatunku szpakowatych. Obejmuje aż 120 gatunków, które różnią się wielkością i ubarwieniem. Najbardziej popularny jest szpak zwyczajny, którego można spotkać również w Polsce.
Szpaki pierwotnie zamieszkiwały tylko lasy, natomiast w związku z postępującą urbanizacją przystosowały się również do życia w mieście. Udało się to między innymi dzięki bardzo zróżnicowanej diecie – szpaki jedzą niemal wszystko. Spacerując po ziemi, zjadają owady, larwy, a nawet ślimaki. Bardzo lubią również owoce (szczególnie śliwki, wiśnie i czereśnie) i nasiona.
Szpaki są gatunkiem migrującym na zimę do południowych i zachodnich regionów Europy, choć coraz częściej widuje się osobniki, które nie odleciały. Być może wynika to z łagodniejszych i cieplejszych zim w ostatnich latach. Szpaki odlatują w listopadzie, ale wracają już w lutym.
Przeczytaj również: Ptaki rozbijają się o szyby. Stowarzyszenie Szklane Pułapki chce to zmienić
Ametyszczak
Jednym z najbardziej spektakularnych gatunków szpaka jest z pewnością ametyszczak. Jego cechą charakterystyczną jest opalizujące, fioletowe ubarwienie, które występuje tylko u samców. Samice i młode nie wyróżniają się niczym specjalnym – są po prostu brązowe.
Ubarwienie ametyszczaka jest dwojakiego rodzaju. Wynika z pigmentów, znajdujących się w piórach ptaka, a także z barwników strukturalnych, które powstają w wyniku oddziaływania światła na nanostruktury piór. To sprawia, że fioletowy kolor jest tak intensywnie opalizujący.
Ametyszczaki to stosunkowo niewielkie ptaki, osiągające wielkość około 17 cm i ważące tylko około 55 g. Gatunek ten niestety nie jest widywany w Polsce ani Europie – jego domem są lasy sawannowe i deszczowe w Afryce Subsaharyjskiej oraz Półwysep Arabski. Ametyszczaki to ptaki wędrowne – oddalają się od równika w czasie pory deszczowej, aby się rozmnażać i wracają do niego w porze suchej.
Ptaki te są bardzo towarzyskie, dlatego żyją w koloniach. Ich pożywieniem są termity i inne łapane w locie owady, a także owoce.
Błyszczak stalowy
Zachwycającym gatunkiem szpaka jest także błyszczak stalowy. Ma on przepiękne, niebieskozielone, połyskujące ubarwienie. Jest nieco większy od ametyszczaka – długość jego ciała dochodzi do 23 cm. Tego pięknego podgatunku szpaka również nie spotka się w Polsce – podobnie jak ametyszczak, zamieszkuje gorące regiony Afryki równikowej i południowej. Można go spotkać na terenach słabo zadrzewionych, często przy osadach ludzkich. Żeruje na ziemi i żywi się owadami, bezkręgowcami oraz owocami. W sezonie lęgowym błyszczaki łączą się w pary, zaś po wylęgu młodych łączą się w duże stada, liczące nawet kilkaset osobników.
Zarówno błyszczak stalowy, jak i ametyszczak – choć wydawać by się mogło, że ze względu na niebywałe upierzenie są rzadkie – to gatunki pospolicie spotykane i niezagrożone wyginięciem.
Ciekawostki o szpakach
Szpaki znane są między innymi z tego, że uwielbiają czereśnie i w sezonie potrafią ogołocić z owoców niejedno drzewo. Co jeszcze warto o nich wiedzieć?
- O lokalizacji gniazda decyduje samica – najczęściej szuka już gotowego, ale gdy nie znajdzie potrafi osiedlić się w każdej dziupli czy dziurze.
- Szpaki są niezwykle stałe w uczuciach – wiążą się w pary na całe życie. Raczej nie zdarza im się zmieniać partnera.
- Szpaki uważane są za szkodniki – określa się je gatunkiem bardzo inwazyjnym, niszczącym całe uprawy i wypierającym gatunki rodzime (szczególnie w Australii, południowej Afryce i północnej Ameryce).
- Szpaki budują gniazda z gałęzi i mchu, natomiast często umieszczają w nich gałązkę lawendy albo mięty – ma to chronić pisklęta przed pasożytami.
- Jesienią i zimą szpaki łączą się w ogromne stada – liczące nawet 450 tysięcy osobników.
Są na świecie gatunki ptaków, które wyglądają jak z bajki – z pewnością zaliczają się do nich ametyszczaki i błyszczaki stalowe. Jak wskazuje nazwa, mają one opalizujące, błyszczące ubarwienie o fioletowej i niebieskozielonej barwie. Niestety nie występują w Polsce – próżno więc wypatrywać metalicznego pióra na chodniku. Jednak należą do gatunków łatwo adaptujących się do nowych warunków i w chłodniejszych częściach Europy mogą być hodowane w wolierach dla ptaków egzotycznych.
Przeczytaj również: Dlaczego ptaki wirują, czyli czym jest murmuracja
Oprac. Redakcja
Źródła: podroztrwa.pl, medianauka.pl, mkwpracownia.pl, bryk.pl
Odpowiedzi do zadań z podręczników z biologii znajdziesz tutaj:
Biologia – rozwiązania zadań z zeszytu ćwiczeń
Odpowiedzi do zadań z podręcznika z biologii
Ćwiczenia z wyjaśnieniami – podręczniki z biologii
