Spis treści:
Słowo Roku 2023 – wybór internautów
Do końca grudnia 2023 roku trwało głosowanie na Słowo Roku 2023. Uczestnicy plebiscytu wybierali z listy lub zgłaszali własną propozycję najważniejszego słowa 2023 roku. Zgodnie z założeniami konkursu organizowanego przez Instytut Języka Polskiego Uniwersytetu Warszawskiego „słowo niekoniecznie musi być najnowsze, najczęstsze, najbardziej optymistyczne czy pesymistyczne, tylko najważniejsze”. 4 stycznia organizatorzy podali wyniki konkursu.
Internauci oddali ponad 6 tysięcy głosów. Słowem Roku 2023 zostały wybory.
– Słowo pochodzi od czasownika wybrać/wybierać i ma genezę rodzimą, prasłowiańską. W wyspecjalizowanym znaczeniu odnosi się do czynności polegającej na tym, że ktoś „zdecydował/decyduje (w sposób określony przepisami), że ktoś ma zajmować jakiś urząd lub pełnić jakąś funkcję”. Wybory to słowo znajdujące się w centrum kategorii pojęciowej związanej z polityką i organizacją państwa i jedną z form sprawowania rządów, czyli z demokracją – wyjaśniają językoznawcy.
Na podium w tegorocznym plebiscycie na Słowo Roku znalazły się także wyrażenie sztuczna inteligencja i wyraz inflacja.
– Inflacja to spadek wartości pieniądza i wzrost cen, łacińskie inflatio znaczyło „nadymanie”. W polszczyźnie rzeczownik ten występuje od stu lat, notowane po raz pierwszy w słowniku Doroszewskiego. Z języka specjalistycznego ekonomii do języka codziennego rzeczownik ten wszedł w czasach kryzysu lat osiemdziesiątych. Choć kryzys był często na podium plebiscytów słów roku w Polsce i na świecie, to bardziej specjalistyczna inflacja pojawia się w polskim plebiscycie po raz pierwszy. Inflation była słowem roku 2022 w Austrii – tłumaczy prof. Marek Łaziński z Uniwersytetu Warszawskiego.
Przeczytaj również: Wybrano Młodzieżowe Słowo Roku 2023. Co znaczy zwycięskie „rel”?
Słowo Roku 2023 – wybór kapituły
W XIII edycji plebiscytu na Słowo Roku kapituła językoznawców pod patronatem Rady Języka Polskiego wybrała wyrażenie sztuczna inteligencja jako najważniejsze w 2023 roku.
– Sztuczna inteligencja to oczywiście kalka wyrażenia angielskiego artificial intelligence. Wielki słownik języka polskiego PAN definiuje ją tak: „dział informatyki zajmujący się badaniem i tworzeniem programów komputerowych, które potrafią wykonywać niektóre czynności wymagające od człowieka posłużenia się inteligencją”.
Już dziś widać, że prowadzi do takich zastosowań, o jakich dotąd nam się chyba jeszcze nie śniło i trudno przewidzieć, dokąd nas ta technologia zaprowadzi – wyjaśnia prof. Renata Przybylska z Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Na drugim miejscu znalazło się słowo wybory, a na trzecim dwa wyrazy: inflacja i posłanka.
– O słowo posłanka spieramy się z przerwami od roku 1918. Sto lat temu ustalono, że właśnie tak – od imiesłowu posłany(a) – będziemy nazywać kobietę wybraną do Sejmu i aż do roku 1989 tak mówiono. Dopiero później ta forma zaczęła przeszkadzać tym, którym się wydaje, że bronią tradycji – tłumaczy prof. Marek Łaziński z Uniwersytetu Warszawskiego.
Niektóre wyrazy i wyrażenia wybrane przez internautów i kapitułę powtarzały się, ale zajmowały inne miejsca w rankingach.
Źródła: uw.edu.pl, bryk.pl
Oprac. Redakcja
Odpowiedzi do zadań z podręczników z języka polskiego znajdziesz tutaj:
Język polski – rozwiązania zadań z zeszytu ćwiczeń
Odpowiedzi do zadań z podręcznika do języka polskiego
Ćwiczenia z wyjaśnieniami – podręcznik z języka polskiego
