Dolina Smarkatej. Skąd nazwa tego rezerwatu przyrody?

Skąd wzięła się taka nazwa 99 rezerwatu przyrody w województwie podkarpackim? Jeżeli nie mieszkasz w powiecie kolbuszowskim, to możesz nie wiedzieć. Równie interesujące, co rezerwat krajobrazowy i panujące w nim zasady, mogą okazać się raki szlachetne, które zamieszkują Dolinę Smarkatej. Dlaczego?

Spis treści:

Dolina Smarkatej – rezerwat krajobrazowy
Rak szlachetny – wyjątkowy gatunek w Dolinie Smarkatej

Dolina Smarkatej – rezerwat krajobrazowy

W województwie podkarpackim właśnie powstał 99 rezerwat przyrody – Dolina Smarkatej. Od dawna o jego powołanie zabiegało Podkarpackie Towarzystwo Przyrodników Wolne Rzeki. Obszar ten znajduje się w makroregionie Kotliny Sandomierskiej. Ma powierzchnię 55,94 ha, a jego otulina to aż 155,11 ha. Skąd wzięła się nazwa rezerwatu?

Okazuje się, że tak nazywa się niewielka rzeka na w powiecie kolbuszowskim. Smarkata sprawia wrażenie naturalnej lub w niewielkim stopniu przekształconej przez człowieka. To dzika meandrująca rzeka, a jej starorzecza bywają nazywane „smarkaczyskami”.

Dolina Smarkatej nie ma wyznaczonych szlaków turystycznych. To nie przypadek. Ten rezerwat krajobrazowy nie jest udostępniony dla zwiedzających. Charakteryzuje się dużą bioróżnorodnością. Znajdują się tam nie tylko ponadstuletnie drzewa, ale także rośliny objęte ochroną ścisłą lub częściową, takie jak na przykład widłak jałowcowaty, bagno pospolite.

Na uwagę zasługują też występujące tam sóweczki. Ptaki te rzadko można spotkać w Polsce, bo tracą siedliska z powodu wycinania starych drzewostanów. Sóweczka mieszka w dziuplach, które opuściły inne ptaki. Ta mała sowa poluje w dzień, bo słabo widzi w ciemności.

Przeczytaj również: Żółwie błotne wiosną budzą się ze snu. Można je spotkać w Polsce

Rak szlachetny – wyjątkowy gatunek w Dolinie Smarkatej

Ważnym gatunkiem w Dolinie Smarkatej jest rak szlachetny. Ma brązowy lub oliwkowy pancerz. Jego szczypce są masywne, a ich dolna część jest zabarwiona na czerwono. Dlatego jest też nazywany szewcem lub rakiem szerokoszczypcowym.

Rak szlachetny może żyć prawie dwadzieścia lat, ale jest narażony na wiele zagrożeń. Musi obawiać się drapieżników (m.in. okoni, węgorzy). Problemem jest dla niego zanieczyszczenie wód. Skorupiak bywa nazywany „barometrem czystości wody”. Niebezpieczeństwo stanowią też raki pręgowate – nosiciele dżumy raczej.

Populacja tego raka zanika w Europie, dlatego obecność wielu osobników raka szlachetnego w Dolinie Smarkatej to dobra informacja.