Spis treści:

Historia kopalni w Złotym Stoku

Jak nietrudno domyślić się po wdzięcznej nazwie miejscowości, w tutejszej kopalni wydobywano złoto i... arsen. Historia wydobycia sięga średniowiecza, a złoto wyjeżdżało z podziemnych tuneli jeszcze całkiem niedawno – górnicy opuścili je dopiero w 1961 roku. Nie był to jednak koniec działalności obiektu. Po zamknięciu kopalni utworzono nad nią kamieniołom, a urobek zrzucano do szybów, z których następnie wywożono go kolejką wąskotorową. Taki stan utrzymywał się do początku lat 80. XX wieku.  

Już w trakcie działalności kamieniołomu starania lokalnych struktur PTTK umożliwił zwiedzanie kopalni (pierwsi turyści zwiedzali jej korytarze w 1969 roku), jednak Muzeum Kopalni Złota funkcjonuje oficjalnie od 1996 roku.  

Jedyny podziemny wodospad w Polsce 

Kopalnia złota w Złotym Stoku to jeden z piękniejszych obiektów w Polsce, a według jej gospodarzy określenie "dolnośląskie Eldorado" nie ma w sobie odrobiny przesady. 

Największą atrakcją są oczywiście sztolnie, w których zorganizowano wystawę przybliżającą historię górnictwa na tych terenach. Spośród blisko 320 km podziemnych korytarzy do zwiedzania udostępniono dwa najciekawsze odcinki – Sztolnię "Gertruda" oraz "Sztolnię Czarną Górną". 

Sprawdź: Niezwykły spacer w głąb ziemi. Jaskinie na Kadzielni to cały system korytarzy

Szczególnie zjawiskowa jest ta druga, a wszystko za sprawą 8-metrowego podziemnego wodospadu. Według niemal wszystkich źródeł jest to jedyny podziemny wodospad w Polsce. W tym miejscu muszę jednak podzielić się swoimi wątpliwościami co do słuszności tego tytułu.

Podziemny wodospad w Złotym Stoku jest z pewnością jedynym takim obiektem udostępnionym do masowego zwiedzania. Być może jest też jedynym w polskich kopalniach. Przy pisaniu artykułu o największych polskich jaskiniach czytałem jednak opis trasy przez Jaskinię Wielką Śnieżną, w którym pojawia się przynajmniej sześć wodospadów z rzymskimi oznaczeniami (Wodospad I-VI). Wikipedia mówi o "dużej ilości jeziorek, kaskad i wodospadów" w części jaskini nazywanej Warszawskimi Kaskadami, a w 98-stronnicowym opracowaniu Speleoklubu Wrocławskiego dotyczącym historii eksploracji Wielkiej Śnieżnej słowo "wodospad" statystycznie pojawia się co trzecią stronę.

Być może chodzi o jakiś szczegół definicyjny (nurt poniżej uskoku musi pojawiać się na powierzchni?) albo inne znaczenie tego słowa w żargonie grotołazów, choć pojawiający się w raporcie Suchy Wodospad każe podejrzewać, że pozostałe są "mokre". Tak czy inaczej, większości z nas nie robi to żadnej różnicy – Jaskinię Wielką Śnieżną mogą zwiedzać tylko licencjonowani taternicy jaskiniowi, a eksploracja jest skrajnie wymagająca (trudno inaczej określić opuszczanie się na linie w 60-metrową studnię).

Nawet jeśli "pod Polską" mamy jeszcze inne wodospady, nie ujmują one ani trochę uroku sztolni w Złotym Stoku.

Oprócz tego na turystów czeka:

  • podziemny spływ łodzią; 
  • zwiedzanie Izby Pamięci; 
  • pokaz i odlewanie pamiątkowych sztabek złota.; 
  • warsztaty z wybijania pamiątkowych monet;   
  • płukanie złota; 
  • ścianka wspinaczkowa, paintball i diamentowe pole. 
kopalnia złoty stok sztabki złota i pokoj alchemika
Pokój Alchemika to tylko jeden z elementów wykorzystywanych w "fabułach" dla zwiedzających /fot. Andrzej Zbraniecki/East News

Sposób oprowadzania, który przyjął się w opisywanej kopalni to atrakcja sama w sobie – przewodnicy organizują dla grup tzw. fabuły, które przenoszą zwiedzających w podziemny, bajkowy świat, w którym historia przeplata się z legendami krążącymi wokół starych sztolni. 

Zwiedzani kopalni w Złotym Stoku. Ile kosztuje bilet? 

W zależności od wybranej opcji ceny biletów normalnych wahają się od 55 zł do 83 zł (ulgowe od 43 zł do 63 zł). Do wyboru mamy 4 pakiety: Ochrowy, Brązowy, Srebrny i Złoty, które różnią się zakresem zwiedzania (ochrowy obejmuje dodatkowe atrakcje, bez samej kopalni, złoty -wszystkie).  

Zobacz: Pałac w Bożkowie – jeden z największych na Dolnym Śląsku. Chciał go kupić Karol III?

Ważne – biletów nie można kupić przez internet! Sprzedaż odbywa się wyłącznie stacjonarnie. W przypadku Podziemnego Spływu Łodzią obowiązuje rezerwacja telefoniczna (min. 1 dzień przed wizytą). Temperatura w Kopalni Złota oraz Sztolni Ochrowej waha się w granicach 7-10ºC, dlatego, nawet gdy na zewnątrz z nieba leje się żar na wizytę w Złotym Stoku trzeba przygotować odpowiednie ubranie. 

Dokładny czas zwiedzania zależny jest od wybranego pakietu – od 1,5 do ok. 3,5 godziny. Wejścia są organizowane co 45 minut. Na terenie kompleksu Kopalni Złota oraz w jej pobliżu dostępne są bezpłatne miejsca parkingowe

Kopalnie można zwiedzać z dziećmi, jedyne ograniczenie wiekowe dotyczy Podziemnego Spływu Łodzią (od 8 r.ż.). Trzeba jednak pamiętać, że jeśli dziecko nie chodzi jeszcze na własnych nogach, to rodzice muszą wziąć je na ręce – wąskie szyby kopalni nie nadają się do prowadzenia wózka. Złoty Stok można też zwiedzać z psem (wymagany kaganiec). 

Źródła: kopalniazlota.pl; szlakpodziemi.pl

Marcin Szałaj

Czytaj także:

Prędkość dźwięku na Marsie inna niż na Ziemi. Zdumiewające odkrycie naukowców

Nazywane polskim Stonehenge. Rezerwat Przyrody Kamienne Kręgi w Borach Tucholskich

Wąwóz Czarownic w Ciężkowicach. Panuje tam specyficzny mikroklimat