Pustynia Atakama pokrywa się kwiatami. Dlaczego?

Pustynia pełna kwiatów? Brzmi to przynajmniej niewiarygodnie! Okazuje się jednak, że raz na kilka albo kilkanaście lat najsuchsze miejsca na Ziemi mogą pokryć się dywanem z kwiatów. Niektórzy twierdzą, że to cud, inni z kolei udowadniają, że przyczyniają się do tego zmiany klimatyczne. Jak to możliwe, że w miejscu, w którym nie pada deszcz, rozkwitają kwiatowe kobierce?

Spis treści:

Pustynia Atakama – gdzie leży najsuchsze miejsce na świecie?
Nietypowe zjawisko – kwiaty na pustyni
Deszcz na Atakamie? To sprawka El Niño 
Kwitnące pustynie w USA

Pustynia Atakama – gdzie leży najsuchsze miejsce na świecie?

Pustynia Atakama leży w Ameryce Południowej – ciągnie się przez Chile i ma długość około 900 km. Jest jedyną pustynią na obszarze Ameryki Południowej. W kierunku zachodnim przechodzi w Puna de Atacama – pustynię wysokogórską, zajmującą południową część Andów Środkowych (częściowo już na terytorium Argentyny).

Ta chilijska pustynia w niczym nie przypomina piaszczystej Sahary, jest bowiem kamienisto-piaszczysta. Zamiast piasku leżącego luzem pokrywa ją twarda skorupa. Atakama jest uznawana za najsuchsze miejsce na Ziemi. Średnia roczna suma opadów to 50 mm, choć w niektórych rejonach nie spada nawet 10 mm (skrajnym przypadkiem jest Arica – miasto, w którym opady wynoszą zaledwie… 1 mm). Środek Atakamy jest nazywany przez klimatologów pustynią absolutną, co oznacza, że istnieją tam jałowe połacie terenu, na których nigdy nie odnotowano opadów.

Klimat Atakamy wynika z zimnego Prądu Peruwiańskiego (zwanego też Prądem Humboldta), który płynie z południa na północ w kierunku równika. To on powoduje ochłodzenie i wysuszenie klimatu. Ze względu na ciekawy charakter Atakamy, prowadzone są na niej doświadczenia amerykańskich naukowców z NASA i Instytutu Robotów Uniwersytetu Carnegie Mellon.

Przeczytaj również: Śnieg na pustyni. Skąd się bierze to nietypowe zjawisko?

Nietypowe zjawisko – kwiaty na pustyni

Atakama, mimo niesprzyjającego klimatu, nie jest miejscem wymarłym. Żyją tu na przykład ptaki, które przystosowały się do trudnych warunków. Co 5-10 lat ma tutaj także miejsce niezwykłe zjawisko, czyli zakwitanie pustyni. „Desierto florido”, jak nazywają je lokalni mieszkańcy, to widok zapierający dech w piersiach – pustynia pokrywa się wówczas wielobarwnymi kwiatami.

W 2015 roku zakwitnięcie pustyni było niezwykle spektakularne. Oceniono, że wówczas na Atakamie zakwitło około 200 gatunków kwiatów. To rezultat ulewnego deszczu, nie spotykanego tutaj praktycznie nigdy. Opady podlały i pobudziły do życia nasiona, które od wielu lat tkwiły w suchej, nieurodzajnej ziemi. Wynikiem były olbrzymie dywany kwiatów pełne różu, żółci i fioletów. Była to nie tylko metaforyczna uczta dla ludzkich oczu, ale i „wyżerka” dla zamieszkujących pustynię płazów, gadów, ptaków i owadów.

Deszcz na Atakamie? To sprawka El Niño 

Skąd na Atakamie ulewny deszcz? To sprawka El Niño – zjawiska, które polega na okresowym wzroście temperatury Oceanu Spokojnego w okolicach północnego wybrzeża Chile. Ściągnęło ono nad pustynię masy wilgotnego powietrza, które przerodziły się w ulewne deszcze.

Co ciekawe, El Niño prawdopodobnie wpływa na całą Ziemię. Niektórzy badacze wiążą z jego działaniem chłodniejsze, śnieżne zimy w Stanach Zjednoczonych, suche i gorętsze lata we wschodniej części Ameryki Południowej oraz Europie, a także susze w Afryce.

Kwitnące pustynie w USA

Kwitnienie pustyni Atakama jest ewenementem i występuje co kilka lat. Zatem możliwość podziwiania najsuchszego miejsca na Ziemi pokrytego kwiatami zdarza się tylko nielicznym turystom. Jeśli marzy ci się zobaczenie kwitnącej pustyni, możesz wybrać się w regiony, w których odbywa się to każdego roku. Mowa na przykład o terytoriach w USA, takich jak Park Narodowy Joshua Tree, który znajduje się na styku pustyni Colorado i Mojave. Wiosną można zobaczyć tam kwitnące drzewa Jozuego (od nich wzięła się nazwa parku), które wypuszczają pojedyncze kremowe kwiaty, a także karmazynowe kwiaty kaktusa ocotillo przypominające macki ośmiornicy.

Pustynia Sonora

Warta odwiedzenia w czasie kwitnienia jest także pustynia Sonora. Ma powierzchnię 311 tys. km2. Zajmuje południowo-zachodnią część Arizony, południowo-wschodnią część Kalifornii oraz część meksykańskich stanów: Baja California i Sonora. W okresie suszy wydaje się być całkowicie jałowa i pozbawiona życia. Jednak w porze deszczowej okazuje się, że na pustyni istnieje życie, co więcej – jest niezwykle barwne. Uśpione w porze suchej kaktusy, rozkwitają na niebiesko, żółto, czerwono i biało.

Pustynny obszar Doliny Śmierci

Mogłoby się wydawać – sądząc po nazwie – że ten region Ameryki jest całkowicie pozbawiony życia. Nic bardziej mylnego! Choć Dolina Śmierci jest jednym z najgorętszych miejsc na Ziemi, nie oznacza to, że jest wymarła. Tutaj, podobnie jak na pustyni Atakama, co kilka lat zdarza się zjawiskowe kwitnięcie roślin. W 2015 roku naukowcy zaobserwowali nawet „superkwitnienie” – obszar pustynny pokrył się wówczas ogromną, niespotykaną dotąd ilością kwiatów. W przypadku Doliny Śmierci również przyczynił się do tego El Niño.

Łąkę na pustyni Atakama można obejrzeć do połowy listopada – jeśli oczywiście trafi się rok, w którym piasek w ogóle zakwitnie. Po tym czasie kwiaty przekwitają, a pustynia wraca do swojego dawnego wyglądu. Z kolei kwitnienie kwiatów na pustyniach Ameryki Północnej zwykle przypada na początek wiosny – i to wtedy warto je odwiedzić.

Przeczytaj również: Czarna orchidea – wyjątkowy kwiat rośnie tylko w jednym miejscu na świecie

Oprac. Redakcja