Bracia Wright. 17 grudnia - rocznica pierwszego lotu samolotem

17 grudnia obchodzimy rocznicę pierwszego lotu samolotem – to tego dnia, w 1903 roku w powietrze wzniosła się i przeleciała kilkanaście metrów maszyna skonstruowana przez braci Wright. W rzeczywistości jednak nie ten lot był pierwszy – 3 dni wcześniej jeden z braci przemierzył tą samą maszyną kilkadziesiąt metrów. Dlaczego więc to data 17 grudnia jest bardziej znana?

Spis treści:

Pierwsze samoloty – historia i przygotowania do lotu
Pierwsze próby latania – rok 1900
Bracia Wright – który z nich był pierwszy?
14 czy 17 grudnia – kiedy powinniśmy obchodzić rocznicę?
Ciekawe fakty dotyczące pierwszego lotu samolotem

Pierwsze samoloty – historia i przygotowania do lotu

Orville i Wilbur Wright, znani jako bracia Wright, tematem lotnictwa pasjonowali się już w dzieciństwie. Zaskakujące może być to, że nie poszli do college’u, ale swoją techniczną pasję rozwijali w domu. Aby zarobić na życie, zajmowali się różnymi rzeczami: od budowy maszyn drukarskich, poprzez wydawanie własnej gazety, aż po sprzedaż własnoręcznie skonstruowanych rowerów. To ostatnie zajęcie pozwoliło im oszczędzić pieniądze na realizację swojego marzenia, czyli budowę samolotu.

Nie oni pierwsi podjęli się próby skonstruowania samolotu, dlatego tworząc swoją maszynę korzystali z wyników badań innych inżynierów. Gdy ukończyli swój prototyp (nazwany Flyer’em I), zwrócili się do amerykańskiego Biura Pogody o wyznaczenie miejsca na przeprowadzenie testów. Wskazano im Kitty Hawk w Karolinie Północnej, gdzie – co prawda – wiały silne wiatry, ale i znajdowały się piaszczyste wydmy, z których można było wygodnie startować, a potem łagodnie lądować.

Przeczytaj również: 10 największych katastrof lotniczych w historii. Dlaczego do nich doszło?

Pierwsze próby latania – rok 1900

Od 1900 roku bracia Wright testowali swój szybowiec, zaś w 1901 roku skonstruowali tunel aerodynamiczny, który pozwolił sprawdzić, jak zachowują się skrzydła i płatowce o różnych kształtach i rozmiarach. W sumie przetestowali około 200 konstrukcji. W 1902 roku bez problemu wznosili się i latali szybowcem, uznali więc, że to najwyższy czas na próbę wyruszenia w przestworza konstrukcją z napędem.

Bracia Wright – który z nich był pierwszy?

Powszechnie mówi się, że pierwszy lot samolotem Flyer I odbyli bracia Wright. Niektórzy doprecyzowują, że 17 grudnia za sterami siedział (a właściwie leżał) Orville Wright, gdyż nie było możliwości, aby w ówczesnej konstrukcji zmieściły się 2 osoby. Prawda jest jednak nieco inna, ponieważ pionierski rejs odbył się nie 17, ale 14 grudnia, a w samolocie znajdował się wówczas drugi z braci – Wilbur Wright.

O tym, kto jako pierwszy spróbuje wznieść maszynę w powietrze, zadecydował rzut monetą, bo bracia nie mogli się dogadać. Dlaczego więc oficjalne źródła najczęściej podają datę 17 grudnia jako pierwszy przelot? Prawdopodobnie chodzi o pierwszy w pełni udany lot. 14 grudnia Wilbur przeleciał około 36 metrów, ale nie udało mu się bezpiecznie wylądować. Uderzył nosem samolotu w piach, co spowodowało niewielkie uszkodzenia maszyny.

14 czy 17 grudnia – kiedy powinniśmy obchodzić rocznicę?

Na szczęście usterki po pierwszej próbie nie były znaczące i już kilka dni później bracia spróbowali kolejny raz wznieść się w niebo. Tym razem za sterami siedział Orville. To on 17 grudnia, o godzinie 10:35, przeleciał odległość 37 metrów w 12 sekund i wylądował na ziemi bez szwanku. Co ciekawe, niektórzy znawcy twierdzą, że pierwszym lotem był z kolei czwarty lot tego dnia, w czasie którego Wilbur pokonał 260 metrów, będąc w powietrzu 59 sekund. Uzasadniają to faktem, że dopiero w czasie tego lotu można było tak naprawdę pilotować samolot. Faktem jest, że choć rocznicę pierwszego lot obchodzi się 17 grudnia, pierwszy przelot miał miejsce 3 dni wcześniej.

Ciekawe fakty dotyczące pierwszego lotu samolotem

Pierwszy lot samolotem to wydarzenie historyczne i milowy krok w rozwoju lotnictwa. Co warto wiedzieć o tym wydarzeniu?

Bracia Wright podeszli do pierwszej próby lotu bardzo odważnie, przede wszystkim ze względu na warunki pogodowe, które – delikatnie mówiąc – były dalekie od ideału. Było bardzo zimno i wietrznie – wiatr wiał z prędkością około 30-40 km/h, co utrudniało nie tylko poruszanie się, ale nawet utrzymanie maszyny w jednej pozycji.
Samolot braci Wright, Flyer był zbudowany z drewna, mierzył 6,43 m długości i 2,74 m wysokości. Rozpiętość jego skrzydeł wynosiła 12,29 m, zaś waga ponad 270 kg.
Na uwagę zasługuje ciekawa pozycja pilota, który sterował samolotem leżąc na brzuchu, oparty na ramionach.
Gdy samolot uniósł się w powietrze, obecny na miejscu John T. Daniels, który podobno nigdy wcześniej nie obsługiwał aparatu fotograficznego, uruchomił migawkę, żeby zrobić zdjęcie. Jest ono uznawane za jedną z najbardziej znanych fotografii stulecia.

Bracia Wright zdobyli sławę dopiero kilka lat później. W latach 1908-1909 wciąż pracowali nad ulepszeniami samolotu i dopiero wtedy zaprezentowali maszynę w Europie. W 1908 roku odbył się pierwszy lot z pasażerem na pokładzie.

Chcesz zobaczyć, jak wyglądał pierwszy samolot, a dokładnie egzemplarz, którym bracia Wright wznieśli się ponad ziemię? Taka szansa czeka na ciebie w National Air and Space Museum w Waszyngtonie. Dokładną historię konstruowania samolotu i samego przelotu opisuje zaś David McCullough w książce "Bracia Wright".

Przeczytaj również: Polscy piloci II wojny światowej. Czym była lista Bajana?

Oprac. Redakcja