Spis treści:

Kim był Henry Cavendish? 

Henry Cavendish urodził się w Nicei w 1731 roku. Jego matką była lady Anne Grey, jedna z córek księcia Kentu, a ojcem lord Charles Cavendish, syn drugiego księcia Devonshire. Choć rodzina Cavendish była niezwykle bogata (później odziedziczył część tego bogactwa), Henry nie miał łatwego dzieciństwa. Gdy miał zaledwie dwa lata zmarła jego matka, a wychowaniem zajął się samotny ojciec. 

Henry od najmłodszych lat wykazywał zainteresowanie nauką. Na Uniwersytecie Cambridge wytrzymał jednak tylko 3 lata, po czym wrócił do domu i tam pracował w zaciszu własnego laboratorium. Przyczyna? Chorobliwa nieśmiałość. 

Nieśmiałość i inne dziwactwa 

Powiedzieć, że Cavendish był nieśmiały to jak nic nie powiedzieć. Jego chorobliwa nieśmiałość była w zasadzie ogromnym strachem przed ludźmi. Ze swoją służbą komunikował się listownie, zostawiając dyspozycje na stole. Szczególnie obawiał się towarzystwa kobiet – podobno służące musiały przemykać między pokojami tak, aby ich nie zauważył.  

Czasem jednak genialny wynalazca musiał znosić przebywanie w towarzystwie. Jego ojciec prowadził bowiem aktywne życie polityczne i chciał, aby syn pojawiał się na spotkaniach Royal Society oraz na obiadach Royal Society Club. Tam jednak zalecano gościom, aby nie podchodzili do Cavendisha, nie patrzyli na niego, a w razie chęci rozmowy – z dalszej odległości – zasugerowali temat. Ten musiał być związany z nauką. W innym przypadku Cavendish miał w zwyczaju po prostu... uciekać.  

Przeczytaj również: Niedoceniony naukowiec i wynalazca. Kim był Józef Kosacki?

Nad czym pracował Henry Cavendish? 

Choć Cavendish miał szalenie nietypowe cechy charakteru, nie przeszkadzało mu to w pracy nad genialnymi wynalazkami i naukowymi odkryciami. Do jego najważniejszych prac należą: 

  • „zważenie” Ziemi – w jego pomiarach kula ziemska ważyła 6 bln ton, co okazało się bardzo bliskie współczesnym wyliczeniom (według aktualnych danych nasz glob waży 5,9725 mld bln ton), 
  • wydzielenie wodoru, 
  • wydzielenie dwutlenku węgla, 
  • oznaczenie składu powietrza, 
  • oznaczenie składu wody. 

Chorobliwa nieśmiałość nie była jedyną dziwną przywarą Cavendisha. Drugą, niezwykle utrudniającą naukowe życie cechą, była niechęć do dzielenia się wynikami swoich badań. Sporządził opisy wielu zjawisk, których nigdy nie opublikował, a świat dowiedział się o nich dopiero w 1876 roku. Wówczas zarządca Laboratorium Cavendisha w Cambridge i genialny fizyk, James Clerk Maxwell, opublikował jego notatki. Wynikało z nich, że naukowiec odkrył prawa i zasady, które wiele lat po jego śmierci przypisano innym badaczom, takie jak: 

  • prawo Ohma,  
  • prawo ciśnień cząstkowych Daltona,  
  • prawo zachowania energii,  
  • prawo Charlesa,  
  • zasady przewodności elektrycznej, 
  • prawo stosunków równoważnikowych Richtera. 

Wynalazki, które przypisano innym 

Obecnie opatentowanie swojego pomysłu to dla większości twórców i wynalazców oczywisty krok, który pozwala czerpać korzyści finansowe z wynalazku i zostać zapisanym jako jego autor. Nie zawsze jednak tak było – to dlatego niektóre historyczne wynalazki przypisano nie tym osobom, które faktycznie je stworzyły. Cavendish nie był jedynym naukowcem, którego „okradziono” z wynalazków. 

  • Żarówka 

Choć powszechnie za jej wynalazcę uważa się Thomasa Edisona, prawdopodobnie to nie on ją stworzył! Kiedy Edison otrzymał patent na swój wynalazek, żarówki istniały… od 50 lat. Heinrich Göbel twierdził, że już w 1854 roku wynalazł żarówkę z węglowym żarnikiem – bardzo podobną do tej, którą rzekomo wymyślił Edison. W roku 1874 własną żarówkę wynaleźli też Henry Woodward i Mathew Evans. Na projekcie nie udało im się jednak zarobić, dlatego sprzedali swój patent Edisonowi. Miało to miejsce w 1879 roku, czyli tuż przed tym, jak wynalazca opatentował rzekomo wynalezioną przez siebie żarówkę. 

  • Radio 

Oficjalnie za wynalazcę radia uważa się Włocha – Guglielmo Marconiego. Mało kto dyskutuje z tym faktem, ponieważ włoski wynalazca w 1909 roku za swoje odkrycie otrzymał Nagrodę Nobla. Prawda jednak jest nieco inna… Technologię radiową opatentował i testował w latach 1892-1894 Nikola Tesla. Radio nazwał "oscylatorem", za pomocą którego energia elektryczna jest przekształcana w fale radiowe o wysokiej częstotliwości, umożliwiając transmisję energii i dźwięku na duże odległości. Choć Tesla wygrywał procesy sądowe o uznanie go za wynalazcę radia, doprowadziły go one na skraj bankructwa, a patent przyznano mu dopiero po śmierci – w 1943 roku. 

Psychologowie twierdzą, że ekscentryzm jest zdrowy, a ekscentrycy – niegdyś nazywani odmieńcami – żyją w mniejszym stresie, ponieważ nie przejmują się opiniami innych. Czy to jest przepis na sukces naukowy? Patrząc na postać Henry’ego Cavendisha, można się z tym zgodzić. 

Przeczytaj również: Wolna energia Tesli. Co nam zostawił niedoceniony geniusz serbskiego pochodzenia?

Oprac. Redakcja

Źródła: wielkahistoria.pl, bryk.pl 

 

Odpowiedzi do zadań z podręczników z fizyki znajdziesz tutaj:

Fizyka – rozwiązania zadań z zeszytu ćwiczeń

Odpowiedzi do zadań z podręcznika z fizyki

Ćwiczenia z wyjaśnieniami – podręczniki z fizyki