Nosorożec biały północny - czy uda się przywrócić gatunek?

Nosorożce białe północne to gatunek zagrożony całkowitym wyginięciem – na świecie żyją obecnie tylko 2 osobniki i są to samice. Jest jednak szansa, aby nie dopuścić do ich zniknięcia – naukowcy opracowali metodę, dzięki której być może uda się powołać do życia kolejne pokolenia tych zwierząt.

Spis treści:

Nosorożec biały – występowanie
Nosorożec biały północny skrajnie zagrożony wyginięciem
Pierwsze sukcesy – zapłodnienie in vitro nosorożców udane

Nosorożec biały – występowanie

Nosorożec północny na wolności zamieszkiwał tereny Afryki Centralnej oraz Południowej, jednak od wielu lat ostatnie egzemplarze gatunku można było spotkać wyłącznie w zoo i specjalnych ośrodkach. Sudan, czyli ostatni samiec, który padł w 2018 roku, mieszkał w ośrodku Ol Pejeta Conservancy w Kenii. Dwie ostatnie samice nosorożca białego (Najin i Fatu) również przebywają w tym miejscu i są pod ścisłą ochroną.

Nosorożce białe północne z wyglądu są bardzo podobne do swoich południowych kuzynów i tak jak one, zamieszkują głównie sawanny. Przez większość dnia chronią się w cieniu, aby nie przegrzać organizmu. Żyją samotnie albo w małych grupkach rodzinnych.

Niestety o ich tragicznym losie przesądziły egoistyczne działania człowieka. W wyniku polowań kłusowników, którzy zabijali nosorożce dla ich rogów, uznawanych za afrodyzjak, gatunek ten całkowicie wymarł na wolności.

Nosorożec biały północny skrajnie zagrożony wyginięciem

Ostatni samiec nosorożca białego północnego padł w 2018 roku i od tej pory występują tylko 2 samice. Z tego powodu Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody zaliczyła nosorożce północne do gatunków krytycznie zagrożonych wymarciem i umieściła je w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych kategorii CR. Teoretycznie jest to już w tej chwili gatunek wymarły, ponieważ nie ma możliwości naturalnego rozrodu.

W związku z tym, że na Ziemi nie ma już żadnego samca z tego gatunku, oczywiste jest, że nie da się w sposób naturalny i bez ingerencji człowieka przywrócić liczebności tych zwierząt. Jak więc wyglądają próby przywrócenia gatunku? Z pomocą przychodzi nauka i metoda in vitro.

Jak będzie wyglądała próba odtworzenia gatunku nosorożca białego? Cała procedura odtworzenia gatunku jest możliwa dzięki metodzie in vitro. Na jakim etapie są obecnie prace? Naukowcy pobrali nasienie od nieżyjących samców i połączyli je z komórkami jajowymi pobranymi od samicy. Dzięki temu udało się stworzyć łącznie kilka embrionów zdolnych do życia. Zarodki są obecnie zamrożone w ciekłym azocie w laboratorium w Cremonie we włoskiej Lombardii.

Przeczytaj również: Mistrzowie slow life. Czego możemy nauczyć się od leniwców?

Pierwsze sukcesy – zapłodnienie in vitro nosorożców udane

Aby cała procedura miała szansę się powieść, naukowcy postanowili przetestować możliwość zapłodnienia in vitro na innym, ale spokrewnionym z nosorożcami północnymi gatunku. Wykorzystali do tego osobniki nosorożca białego południowego – jest to gatunek znacznie liczniejszy. Udało się już nawet wszczepić jednej z samic zarodek (po trzynastu próbach!). Niestety samica zmarła w 70. dniu ciąży – przyczyną była bakteria, występująca w glebie, a nie komplikacje ciążowe. Nie udało się więc doprowadzić do urodzenia pierwszego nosorożca z in vitro, ale badania pokazały, że płód był odpowiednio rozwinięty, ważył tyle, ile powinien i w 95% miał szansę urodzić się zdrowy.

Kiedy urodzą się pierwsze młode nosorożce białe północne? Czy jest szansa na to, aby zapłodnienie i donoszenie ciąży okazały się sukcesem? Narodziny młodego nosorożca północnego mogą być w tym przypadku trudniejsze ze względu na to, że żyjące samice są stare i schorowane. Nie ma pewności, że będą w stanie donosić ciążę. Rozwiązaniem jest więc wykorzystanie surogatki – zarodek zostanie wszczepiony do macicy samicy nosorożca południowego. Choć nigdy wcześniej nie próbowano zapłodnienia in vitro między podgatunkami, naukowcy są przekonani, że jest to możliwe i widzą olbrzymią szansę na sukces.

Młode nosorożce mogą pojawić się na świecie w ciągu 2-3 lat. Trzeba się jednak pospieszyć – najlepszym rozwiązaniem byłoby urodzenie się młodych jeszcze za życia Fatu i Najin. Młode osobniki będą mogły wychowywać się w przedstawicielkami swojego podgatunku i uczyć typowych dla niego zachowań.

Jednocześnie naukowcy zdają sobie sprawę, że metodą in vitro nie da się odtworzyć dużej populacji nosorożca białego północnego, gdyż wszystkie zarodki są ze sobą zbyt blisko spokrewnione (pochodzą od dwóch ojców i jednej matki). Biolodzy nie przestają jednak szukać innych rozwiązań – wśród nich jest pomysł wytworzenia plemników i komórek jajowych z komórek macierzystych nosorożców.

Działalność człowieka – niestety nie pierwszy raz – doprowadziła do tego, że lada moment kolejny gatunek może zniknąć z powierzchni Ziemi. To, ile jest nosorożców białych na świecie w tej chwili, jest wyłącznie winą człowieka – zwierzę to nie ma bowiem żadnych naturalnych wrogów. Na szczęście, dzięki nauce, jest jeszcze szansa, aby odwrócić ten proces. Oby się udało.

Przeczytaj również: Małpożer - jeden z największych ptaków świata krytycznie zagrożony wyginięciem