Spis treści:
- Jezioro Bajkał – położenie
- Ciekawostki o jeziorze Bajkał
- Tajemnica Półwyspu Rytyj
- Legenda o Bajkale i powstaniu rzeki Angara
- Legenda o powstaniu Bajkału
Jezioro Bajkał – położenie
Bajkał leży na granicy Buriacji i obwodu irkuckiego w azjatyckiej części Rosji. Otaczają je Bajkalidy, czyli liczne pasma górskie, takie jak:
- Góry Bajkalskie,
- Góry Przymorskie,
- Sajan Wschodni,
- Chamar-Daban.
Wiele z ich szczytów sięga nawet 3000 metrów n.p.m., więc sama lokalizacja Bajkału jest niezwykle malownicza.
Jezioro ma wydłużony kształt, co wynika z jego położenia w ryfcie bajkalskim (rowie tektonicznym). Jego maksymalna szerokość wynosi 79 km, a długość 636 km. Zdumiewają również głębokość i powierzchnia Bajkału:
- w najgłębszym miejscu ma 1642 m – jest pod tym względem pierwszym jeziorem na świecie;
- średnia głębokość wynosi zaś 730 m;
- powierzchnia równa 31 722 km2 sprawia, że Bajkał to drugie największe jezioro w Azji i siódme na świecie.
Przeczytaj również: Kawah Ijen. Siarkowy potwór i mieniące się kolorami jezioro
Ciekawostki o jeziorze Bajkał
Jezioro Bajkał to zbiornik niezwykły – z wielu powodów. Co warto o nim wiedzieć?
- Bajkał jest uznawany za największą światową kryptodepresję – jego dno znajduje się poniżej poziomu morza, dokładnie na głębokości 1186,5 m p.p.m.
- W okresie zimowym dochodzi do zamarznięcia Bajkału. Grubość pokrywy lodowej wynosi tam nawet 2 metry, co pozwala poruszać się po nim samochodami. Zimą wytycza się na jeziorze specjalne drogi, którymi mieszkańcy mogą przedostać się na drugi brzeg.
- Na liście światowego dziedzictwa UNESCO Bajkał (łącznie z przylegającymi do niego parkami) widnieje od 1996 roku.
- W okolicach Bajkału znajdują się trzy rezerwaty oraz dwa parki narodowe.
- Na obszarze jeziora znajduje się prawie 30 wysp – prawie wszystkie są bezludne. Wyjątkiem jest Olchon, którą zamieszkuje około 1,5 tysiąca osób.
- W Bajkale woda jest bardzo przejrzysta – jest tak czysta, że można ją pić wprost ze zbiornika. To zasługa braku zawiesin i niskiego stężenia substancji rozpuszczonych.
- W jeziorze Bajkał żyje mnóstwo gatunków fauny i flory – naukowcy szacują, że mogą to być nawet 2 tysiące gatunków. Wiele z nich to gatunki endemiczne (występujące tylko na tym obszarze), np. foka bajkalska czy omul bajkalski.
- Do Bajkału wpada aż 336 rzek, natomiast wypływa z niego tylko jedna – Angara.
Choć badania naukowe nie dostarczają żadnych dowodów na dziejące się nad Bajkałem anomalie, legend na temat tego miejsca nie brakuje.
Tajemnica Półwyspu Rytyj
Jedną z tajemnic Bajkału jest Półwysep Rytyj – przez miejscowych szamanów uznawany za ziemię przeklętą, do której ludzie nie mają wstępu. Stare legendy mówią, że niegdyś było to miejsce zmagań czarnych i białych szamanów, będących odwiecznymi wrogami. W trakcie jednej ze swoich bitew przebudzili ducha tej ziemi. Od tej pory ci, którzy odważyli się udać na Rytyj, ginęli w niewyjaśnionych okolicznościach. Niektórzy kapitanowie twierdzą, że gdy przepływają w okolicy półwyspu, urządzenia na ich statkach przestają działać.
Przeczytaj również: Zamarznięte bąble metanu uwięzione w Jeziorze Abrahama. Jak powstaje to niezwykłe zjawisko?
Legenda o Bajkale i powstaniu rzeki Angara
Jak według ludowych podań powstała rzeka, która wypływa z Bajkału? Według legendy wzięła się z miłości i… nieposłuszeństwa. Bajkał mieszkał ze swoją córką Angarą, która była jego oczkiem w głowie. Dziewczyna zakochała się jednak wbrew woli ojca w Jeniseju – przystojnym młodzieńcu. Pewnego razu, korzystając z tego, że ojciec śpi – uciekła z domu, prosto do ukochanego. Gdy ojciec zorientował się, co się wydarzyło, rozgniewany rozpętał potężną burzę i cisnął w stronę córki skałą zerwaną z pobliskiego górskiego szczytu. Zraniona dziewczyna poprosiła go o odrobinę wody, lecz jej nie otrzymała – podobno ojciec dał jej tylko kilka swoich łez. Od tamtej pory, przez kolejne tysiąclecia Angara niesie swoje wody Jenisejowi. Głaz, którym rzucił Bajkał, istnieje, a miejscowi nazywają go „Szamańską Skałą”.
Legenda o powstaniu Bajkału
A co mówią ludowe podania na temat powstania samego Bajkału? Tereny te były kiedyś zieloną doliną, zamieszkaną przez szczęśliwych ludzi. Bogowie postanowili jednak zesłać na tę Arkadię ogień, który pochłaniał wszystko, co napotkał po drodze. Ratunkiem okazały się góry Chamar-Daban, z których spłynął potok wody i ugasił ogień. W konsekwencji, w dolinie powstało jezioro, które nazwano bai gaal, co oznacza „bogaty ogień”.
Bajkał to zbiornik przepiękny i niepowtarzalny. Niestety – choć obecnie jest uznawany za bardzo czysty, jego ekosystemowi nie udaje się uniknąć negatywnych skutków działania człowieka. Corocznie turyści zostawiają wokół niego ogrom śmieci, a z jego wód regularnie wyławiane są samochody i kutry.
Źródła: national-geographic.pl, whc.unesco.org
Przeczytaj również:
QUIZ geograficzny z pułapkami. Prawda czy fałsz?
„Polskie Como” zachwyca także wiosną. Bajkowe jezioro na Dolnym Śląsku
