Purpurowe tajfuny

W japońskim Honsiu i okolicach wiatr wiał z prędkością 260 km/godz., a najsilniejsze porywy przekraczały 350 km/godz. prowadząc do ogromnych zniszczeń, ponad 6 milionów mieszkańców zagrożonych terenów zostało wezwanych do ewakuacji w bardziej bezpieczne rejony oraz do gromadzenia żywności i wody. Odpowiednik huraganu 5 kategorii w pięciostopniowej skali Saffira-Simpsona pochłonął 74 ofiary, 12 osób uznano za zaginione, a prawie pół miliona gospodarstw domowych było odciętych od prądu. To najsilniejszy tajfun, który nawiedził Japonię od 1958 roku, poprzedziło go niezwykle fioletowe niebo.

Purpurowe niebo pojawiało się też przed innymi tropikalnymi cyklonami. Gdy huragan Dorian minął Florydę we wrześniu tego samego roku, wywołał oszałamiające, fioletowe zabarwienie nieba. Chociaż Florydzie udało się uniknąć bezpośredniego uderzenia, to zniszczenia na Bahamach, wyceniono na ponad 7 miliardów dolarów, 2,5 tysiąca osób uznano za zaginionych, a co najmniej 70 000 osób zostało pozbawionych dachu nad głową.

Mieszkańcy Florydy publikowali tweety ze zdjęciami tego pięknego i niepokojąco pięknego nieba. Oczywiście, pojawiło się też wiele pytań o korzystanie z social mediowych filtrów — fioletowy odcień był widoczny nie tylko na niebie, ale też na innych rzeczach na zdjęciu. Natomiast zdjęć było tak dużo i były robione przez różnych ludzi, więc niemożliwe jest, żeby wszyscy przerabiali zdjęcia. Mieszkańcy, którzy przeżyli kilka huraganów, mogli rozpoznać to zjawisko; to samo stało się po tym, jak huragan Michael uderzył na Florydę w 2018 roku.

 

Skąd ten budzący grozę kolor?

Aby zrozumieć, dlaczego niebo jest czasami fioletowe, warto najpierw zrozumieć, dlaczego niebo jest niebieskie.

Światło jest białe, ale kiedy przebija np. przez pryzmat, można zobaczyć wszystkie kolory fal świetlnych w spektrum: czerwony, pomarańczowy, żółty, zielony, niebieski, indygo i fioletowy. Światło porusza się w linii prostej, chyba że coś stanie mu na drodze np. pryzmat lub cząsteczki w atmosferze. Jeśli chcesz się dowiedzieć więcej na temat załamywania się światła przez pryzmat, przeczytaj wypracowanie "Światło i optyka".

Gazy i cząsteczki w atmosferze rozpraszają światło, a rozproszenie to wpływa na kolor światła pochodzącego z nieba, ale to, jaki kolor zobaczymy, jest określone przez długość fali światła i rozmiar cząsteczki. Niebieskie i fioletowe fale o krótkiej długości są rozpraszane przez cząsteczki w powietrzu znacznie lepiej niż inne kolory widma.