Spis treści:
- "Polski koliber" jest... owadem. Zwyczaje fruczaka gołąbka
- Jak szybko lata fruczak gołąbek?
- Owad jak ptak? Tak działa ewolucja konwergentna
- Czy "polski koliber" jest pod ochroną?
Polski koliber jest... owadem. Zwyczaj fruczaka gołąbka
Fruczak gołąbek, zwany polskim kolibrem, to wyjątkowy owad, który zadziwia swoimi zdolnościami lotniczymi, nieodparcie przywodzącymi na myśl ruchy egzotycznych przedstawicieli świata ptaków.
Fruczak pojawia się w Polsce na przełomie maja i czerwca i pozostaje tu aż do października. Kiedy nadchodzi zima, fruczaki migrują do cieplejszych rejonów, gdyż w naszym klimacie mają niewielkie szanse na przetrwanie chłodnych miesięcy. Przez cały rok można spotkać go w południowej i zachodniej Europie, części Azji i na północy Afryki.
Jeśli w kolejnych latach utrzymają się cieplejsze zimy niewykluczone, że niedługo obszar całorocznego występowania fruczaka gołąbka obejmie także nasz kraj.
Owad nie jest szkodnikiem i nie stanowi zagrożenia dla ludzi – nie gryzie ani nie żądli. Fruczak gołąbek pełni za to ważną rolę w ekosystemie jako zapylacz. Żywi się nektarem, wybiera głównie kwiaty o głębokich kielichach, np. osty, petunie, budleje, cynie, ale też chabry.
Pokarm pobiera zawisając nad kwiatami i wsuwając do nich swoją długą ssawkę – technika lotu i odżywiania to dwie cechy, które przesądzają o jego podobieństwie do kolibrów i potocznej nazwie tych motyli.
Jak szybko lata fruczak gołąbek?
Ruchy skrzydeł fruczaka są niezwykle szybkie – osiągają częstotliwość nawet 5000 uderzeń na minutę, co daje ponad 80 uderzeń na sekundę (to pozwala na zawisanie w powietrzu). W locie osiąga prędkość dochodzącą do 50 km/h, co czyni go jednym z najszybszych owadów.
Zobacz: Najpotężniejszy ptak na świecie. Zostało ich mniej niż 1000
Szybsze są tylko niektóre ważki (ok. 60 km/h) i konkretny gatunek muchy końskiej (tylko samce), które według doniesień Uniwersytetu Florydy w sprzyjających warunkach rozwijają prędkość dochodzącą do zawrotnych 145 km/h.
Owad jak ptak? Tak działa ewolucja konwergentna
Konwergencja to trudne słowo łacińskiego pochodzenia (convergere), które w praktyce znaczy tyle, co "upodabniać się", "zbiegać się".
W biologii konwergencja to proces, w którym organizmy należące do odległych gałęzi drzewa ewolucyjnego rozwijają podobne cechy morfologiczne i funkcjonalne, w odpowiedzi na podobne wyzwania środowiskowe. To właśnie ten mechanizm stoi za podobieństwem fruczaka gołąbka (owada) i kolibra (ptaka).
Sztandarowym przykładem ewolucji konwergentnej jest podobieństwo delfinów (ssaków) i rekinów (ryb). Nie będzie wielkim nadużyciem, jeśli do tego zestawu dodamy też opływową sylwetkę pingwina (ptaka). Inną cechą konwergentną jest białe futro gatunków polarnych (np. lisa i niedźwiedzia)
Przy okazji – drugi człon nazwy polskiego kolibra, czyli gołąbek, nawiązuje do jego szarego ubarwienia.
Czy "polski koliber" jest pod ochroną?
Ani fruczak gołąbek, ani żaden inny przedstawiciel zawisakowatych nie jest w Polsce objęty ochroną. Mimo to powinniśmy powstrzymać się od wszelkich działań, które mogą im zaszkodzić – nie stanowią one żadnego zagrożenia dla człowieka, a ze względu na zdolność do szybkiego i efektywnego transportu pyłku są istotnym elementem wielu ekosystemów.
Poza tym, czego zwykle nie można powiedzieć o owadach, szczególnie tych większych – fruczak gołąbek jest całkiem uroczy.
Źródła: profesorskiegadanie.blogspot.com; ekologia.pl; cep.uj.edu.pl; polskieradio.pl
Czytaj także:
Takahe – nie lata i ryczy jak osioł. Nietypowy ptak z Nowej Zelandii
Klif Orłowski – wyjątkowe miejsce, które znika z mapy wybrzeża
Wielki QUIZ ornitologiczny. Sprawdź, co wiesz o ptakach wodnych
