Spis treści:

Co to jest kyawthuite?

Kyawthuite to minerał. Jest kruchy i niewielki, ma 1,61-karatowy, czyli 0,3 grama. Wzbudza duże zainteresowanie. Dlaczego? Nie ze względu na kolor, jest czerwono-pomarańczowy, przejrzysty i ma charakterystyczną białą smugę. Jego wzór chemiczny też jest stosunkowo prosty: Bi3+Sb5+O4. W składzie nie ma nowych, nieznanych substancji. Antymon (Sb) jest pierwiastkiem znanym naukowcom od starożytności, a bizmut (Bi) od czasów nowożytnych. 

Wyjątkowość kyawthuite wynika z ilości odnalezionych dotąd okazów. Naukowcy dysponują tylko jedną próbką tego minerału. Eksperci twierdzą, że taka sytuacja nie potrwa długo. Wcześniej lub później uda się znaleźć kolejne okazy. Obecnie jest przechowywany w Wydziale Nauk o Minerałach Muzeum Historii Naturalnej w Los Angeles.  

Jak i gdzie odkryto kyawthuite?

Kyawthuite został znaleziony w korycie strumienia w wiosce Chaung Gyi przez poszukiwaczy szafirów. To rejon Mogok w państwie Mjanma (dawna Birma) w Azji Południowo-Wschodniej, który słynie z takich odkryć.

Poszukiwacze skarbów nie docenili wartości minerału. Wystawili go na sprzedaż na pobliskim rynku. Trafił w ręce naukowca, który poddał go gruntownym badaniom. 

Przeczytaj również: Oto najrzadsze minerały na świecie. Niektóre odkryli Polacy

Skąd nazwa kyawthuite? 

Nazwa najrzadszego minerału nie pochodzi od miejsca, w którym go znaleziono. Została nadana na cześć dr. Kyaw Thu – byłego pracownika Wydziału Geologii Uniwersytetu w Rangunie. Dlaczego? To on kupił rzadki klejnot, sprzedany przez poszukiwaczy szlachetnych kamieni na rynku. Szybko dostrzegł, że to wyjątkowy minerał, ale nie mógł tego potwierdzić samodzielnie. Poprosił o pomoc ekspertów ze Stanów Zjednoczonych i Międzynarodowego Towarzystwa Mineralogicznego

W 2015 r. kyawthuite został oficjalnie zatwierdzony przez Międzynarodowe Towarzystwo Mineralogiczne. Opis naukowy opublikowano dwa lata później. 

Przeczytaj również: Szmaragd w ciągu dnia, rubin w nocy, a nawet laser. Jak to się dzieje?

Inne odkrycie z rejonu Mogok

Painit był kiedyś uważany za najrzadszy kamień na świecie. Podobnie jak kyawthuite został odkryty w regionie Mogok w Mjanmie. Pierwsze znalezisko pochodzi z lat 50. XX wieku. Został nazwany na cześć mineraloga i handlarza klejnotami – Arthura C.D. Paina. Przez wiele lat naukowcy mieli dostęp tylko do dwóch okazów. Dopiero na początku XXI wieku odnaleziono większą liczbę tych minerałów. Nie wszystkie trafiły do muzeów, niektóre znalazły się w rękach prywatnych właścicieli. 

Odnalezione dotąd próbki painitu mają barwy czerwoną, brązową lub pomarańczowo-czerwoną. Również na nim pojawia się charakterystyczna dla kyawthuite biała rysa. Ten minerał ma jeszcze inną interesującą właściwość. Odcień painitu zmienia się w zależności od kąta, pod jakim się go ogląda.

Warto wiedzieć

Dr Kyawu Thu jest przedstawiany, jako specjalista w trzech dziedzinach: mineralogi, petrologi, gemmologi. O ile nazwa mineralogia od razu sugeruje, czym zajmują się eksperci z tego zakresu, to petrologia i gemmologia nie są już tak intuicyjne. Choć obie mniej znane specjalizacje pomogły mu poznać m.in. kyawthuite. 

Petrologia (petrografia) to nauka badająca powstawanie, właściwości oraz występowanie skał w skorupie ziemskiej. Natomiast gemmologia zajmuje się kamieniami szlachetnymi oraz ozdobnymi. 

Oprac. Monika Wąs

 

Rozwiąż nasze quizy:

Poniedziałkowy test z wiedzy ogólnej. Uczeń podstawówki nie ma z nim problemu, a ty?

Środowy QUIZ. Jak dobrze znasz polskie zwierzęta? Zdobycie 10/15 punktów to duży sukces

Weekendowy QUIZ prawda czy fałsz. W co drugim pytaniu jest pułapka