Spis treści:

Osadnik Gajówka: Lazurowe Jezioro w Polsce

Biały piasek i turkusowa woda wyglądają naprawdę imponująco. To „egzotyczne miejsce” znajduje się w Wielkopolsce – we wsi Gajówka, niecałe 8 km od Turku. Dlaczego mowa o najniebezpieczniejszym jeziorze na świecie, skoro jest tam tak malowniczo?

Zagrożenie jest związane z pochodzeniem osadnika Gajówka. Ten akwen to sztuczny zbiornik osadowy nieczynnej już elektrowni Adamów. Wykorzystywano go jako składowisko popiołów i żużli. Właśnie stąd wynika jego wyjątkowy lazurowy kolor. Niestety jest on również związany z bardzo wysoką toksycznością wody. 

1280px-Setter_Gajowka_PL
Osadnik Gajówka/fot. autor: MOs810, licencja: CC BY-SA 4.0

Ze względu na jej silnie zasadowy odczyn (ok. 12 pH)  kąpiel w jeziorze jest surowo zabroniona, ale to nie wszystko. Niestabilne, grząskie podłoże sprawia, że samo spacerowanie po brzegu jest bardzo ryzykowne.

Przeczytaj również: Nazywane jest „polskim Como”. Bajkowe jezioro na Dolnym Śląsku

Jezioro w Wulkanie Ijen na Jawie

Wulkan Ijen budzi grozę już na pierwszy rzut oka. Surowy, księżycowy krajobraz i potęga żywiołu to cechy, które dobrze go opisują. Z kolei akwen znajdujący się w jego kraterze oszałamia turkusowym kolorem. W połączeniu z cytrynowożółtą barwą siarki i jej oparów tworzy piękną i unikalną paletę barw. Dlaczego jest to najniebezpieczniejsze jezioro na świecie?

51661532_l_normal_none
Wulkanie Ijen na Jawie/123RF/PICSEL

Jest ono bardzo kwaśne. Woda ma pH poniżej 0,4. Wokół niego funkcjonują fumarole – otwory, przez które wydobywają się gazy wulkaniczne o temperaturze 170–245°C, oraz źródła termalne. To jednak nie koniec zagrożeń. Wulkan jest aktywny, a erupcje są notowane już od 1796 roku. Ostatnia prawdopodobna miała miejsce w 2002, a potwierdzona – w 1999 roku.

Przeczytaj również: Różowe jeziora. Skąd wziął się ten niezwykły fenomen natury?

Kusatsu-Shirane w Japonii

Wędrówki w okolice tego jeziora są możliwe wyłącznie od połowy kwietnia do początku listopada. Zapewniają wiele atrakcji — spacer w zróżnicowanym terenie i dobre widoki. Do dyspozycji turystów jest wybór szlaków rozpoczynających się w centrum miasta lub z Shirane Resthouse w pobliżu szczytu. Z niego można oglądać siarkowe, błękitne jezioro kraterowe Yugama i okoliczne pasma górskie.

Projekt bez nazwy - 2023-07-28T142655.566
Błękitne jezioro kraterowe Yugamał/123RF/PICSEL

Gdzie jest haczyk? Góra Shirane niespodziewanie wybuchła w 2018 r. Alert wulkaniczny został ponownie obniżony do minimalnego poziomu w marcu 2021 r., jednak nadal nie można zobaczyć krateru Yugama z powodu zamknięcia szlaków turystycznych.

Przeczytaj również: Najpiękniejsze polskie jeziora. 10 miejsc, które warto zobaczyć

Jezioro Natron w Tanzanii 

Jezioro Natron to śmiertelna pułapka dla ptaków i nietoperzy (dla ludzi także). Zwierzęta uderzają w jego powierzchnię, ponieważ woda ma odblaskowe właściwości. Temperatura zbiornika może dochodzić nawet do 60°C, co sprawia, że szybko umierają. Kąpiel w tym jeziorze, co zrozumiałe, jest również niemożliwa. 

Woda o głębokości 3 metrów ma bardzo wysoką zawartość sodu, a jej pH mieści się w przedziale od 9 do 10,5. To powoduje, że stworzenia, które wpadną do wody, ulegają szybkiemu zwapnieniu, a przy tym zachowują swoją formę podczas wysychania. Widok jest makabryczny, ale jednocześnie przyciągający uwagę. 

Projekt bez nazwy - 2023-07-31T080024.722
Jezioro Natron/123RF/PICSEL

Nazwa jeziora wzięła się od natronu, czyli naturalnie występującego związku składającego się głównie z węglanu sodu. Co ciekawe, starożytni Egipcjanie wykorzystywali tę substancję do mumifikacji zmarłych.

Przeczytaj również: Wodospady jak w „Błękitnej Lagunie”. Jeziora Plitwickie w sercu parku narodowego

Jeziora wulkanu Dallol w Etiopii

Badacze odkryli, że w jeziorze Dallol zupełnie nie ma życia. Nie egzystują tam nawet mikroorganizmy, co stanowi prawdziwy ewenement. Akwen znajduje się w rejonie wulkanu położonego w północnej części Etiopii w pobliżu granicy z Erytreą. Znajduje się na dnie pustynnej depresji nazywanej Kotliną Danakilską lub Danakilem.

Projekt bez nazwy - 2023-07-28T145825.641
Jeziora wulkanu Dallol/123RF/PICSEL

Jezioro Dallol jest jednym z ekstremalnych środowisk na Ziemi. Jest bardzo gorące, słone i kwaśne. Rozciąga się w poprzek krateru wulkanicznego, w depresji wypełnionej solą, toksycznymi gazami i wrzącą wodą. To sprawia, że żadne organizmy, nawet bakterie, nie mogą w nim funkcjonować. 

Przeczytaj również: Studnia Thora. Jak wygląda brama do podziemia?

Jeziora w parku Yellowstone w USA

Pod znanym parkiem narodowym w Stanach Zjednoczonych znajduje się superwulkan, którego woda może osiągać nawet 350° C. Jeziora, które znajdują się na tym obszarze, mogą być albo wrzące, albo lodowate. Władze parku apelują do odwiedzających, aby pod żadnym pozorem nie kąpali się w tych akwenach. Są bardzo niebezpieczne, a taka kąpiel może skończyć się tragicznie. 

Temperatura jezior bywa tak wysoka, że ludzie umierają już w kilka chwil po zanurzeniu.  Podejrzewa się nawet, że w 2016 roku pewien mężczyzna rozpuścił się przy próbie nurkowania. Jego ciało do dziś nie zostało odnalezione. Nawet jeśli nie dojdzie do tak tragicznej sytuacji, to poważne poparzenia są gwarantowane. 

Przeczytaj również: Diabelski most niedaleko polskiej granicy. Niezwykła konstrukcja zapiera dech w piersiach

Jezioro Lonar w Indiach

Jezioro Lonar powstało w wyniku uderzenia meteorytu. Leży ono około 500 kilometrów od Bombaju. W 2020 roku barwa wody niespodziewanie zmieniła się na jasnoróżowy. Najprawdopodobniej było to wynikiem rozkwitu glonów lub zmiany w składzie chemicznym akwenu.

Projekt bez nazwy - 2023-07-30T123414.795
Jezioro Lonar/123RF/PICSEL

Jezioro Lonar jest bardzo silnie zasadowym zbiornikiem wodnym – osiąga poziom 10,5 pH. Ma też ekstremalnie wysokie stężenie soli, które drastycznie wzrosło w 2020 roku. Kąpiel w nim jest więc niemożliwa i może skutkować bardzo poważnymi uszkodzeniami ciała. 

Przeczytaj również: Kraina śpiących wulkanów w Małopolsce. Gdzie można zobaczyć aktywną mofetę?

Jezioro Szagan w Kazachstanie

Jezioro Szagan leży w Kazachstanie, w pobliżu byłego radzieckiego poligonu nuklearnego. Powstało po zawarciu układu Wielkiej Brytanii i USA o zawieszeniu nuklearnych testów w atmosferze. Po podpisaniu tej umowy, testy przeniesiono pod ziemię. Jezioro jest wynikiem podziemnej eksplozji atomowej o mocy 140 kiloton.

Dlaczego jest to najniebezpieczniejsze jezioro na świecie?  Obecnie można się do niego zbliżyć jedynie w stroju ochronnym, ponieważ jest bardzo silnie radioaktywne. Skażone są także tereny wokół niego, więc przebywanie w tej okolicy może skutkować wystąpieniem choroby popromiennej. 

Co ciekawe, przez lata wmawiano okolicznym mieszkańcom, że woda jeziora… ma właściwości lecznicze. 

Najniebezpieczniejsze jeziora świata, choć wyjątkowo groźne, wciąż rozbudzają wyobraźnie podróżników. Do niektórych można się zbliżyć, do innych – zdecydowanie nie warto.

Źródła: national-geographic.pl, planetescape.pl, japan-guide.com, nauka.rocks, dobrapogoda24.pl, pl.mapy.cz, bryk.pl 

Oprac. Redakcja

 

Odpowiedzi do zadań z podręczników z geografii znajdziesz tutaj:

Geografia – rozwiązania zadań z zeszytu ćwiczeń

Odpowiedzi do zadań z podręcznika z geografii

Ćwiczenia z wyjaśnieniami – podręcznik do geografii