Spis treści:
Przesilenie zimowe – co to jest?
Przesileniem zimowym nazywamy moment w roku, w którym na danej półkuli występuje najkrótszy dzień roku. Słońce góruje wówczas w zenicie w najdalej wysuniętej na południe szerokości geograficznej półkuli południowej, czyli zwrotniku Koziorożca.
Daty występowania najkrótszego dnia w roku mogą różnić się od siebie zależnie od tego, czy rok jest przestępny, czy nie oraz od tego, gdzie występuje przesilenie – na półkuli południowej czy północnej. Na północnej jest to 21 lub 22 grudnia. Na południowej – 20 lub 21 czerwca, ponieważ panuje tam wówczas zima. W momencie, kiedy na półkuli północnej mamy przesilenie zimowe, czyli najkrótszy dzień i najdłuższą noc roku, na półkuli południowej występuje akurat przesilenie letnie, czyli najdłuższy dzień i najkrótsza noc.
Przeczytaj również: Szukasz darmowych odpowiedzi do podręczników z geografii? Poznaj nowy serwis edukacyjny!
Najkrótszy dzień w roku a szerokość geograficzna
Na szerokości geograficznej, na której znajduje się Warszawa (52°15′N) podczas najbliższego przesilenia zimowego, które wypadnie 22 grudnia 2023 roku, Słońce wzejdzie o 07:43, a zajdzie o 15:25, dzień będzie więc trwał 7 godzin i 42 minuty, a noc – 16 godzin i 18 minut, czyli ponad dwa razy dłużej. Podczas przesilenia letniego proporcje te się odwrócą.
Czy na całej półkuli północnej podczas przesilenia zimowego najkrótszy dzień roku trwa tyle samo? Nie. W miejscach o wysokiej szerokości geograficznej, w trakcie przesilenia zimowego dzień jest jeszcze krótszy niż w naszej stolicy – np. w norweskim Oslo (59°54′N) trwa niecałe 6 godzin, a jeszcze bliżej koła podbiegunowego, np. w Tromsø (69°40′N), występuje noc polarna. Zupełnie inaczej jest w kolumbijskiej Bogocie (04°35′N), której szerokość geograficzna jest niska ze względu na bliskość równika. Najkrótszy dzień roku trwa tam prawie 12 godzin.
Na samym równiku przez cały rok zarówno dzień, jak i noc mają po 12 godzin, nie ma więc tam zatem najkrótszych i najdłuższych dni lub nocy roku. Natomiast przy północnym kole podbiegunowym proporcje się odwracają i tam, gdzie w okolicach przesilenia zimowego była noc polarna, w trakcie przesilenia letniego panuje polarny dzień, czyli Słońce nie zachodzi w ogóle.
Źródło: meteogram.pl, radarburz.pl, bryk.pl
Oprac.: Redakcja
Odpowiedzi do zadań z podręczników z geografii znajdziesz tutaj:
Geografia – rozwiązania zadań z zeszytu ćwiczeń
Odpowiedzi do zadań z podręcznika z geografii
Ćwiczenia z wyjaśnieniami – podręczniki z geografii
