Spis treści:
- Od kiedy Boże Narodzenie świętujemy 25 grudnia?
- Kiedy naprawdę urodził się Jezus Chrystus?
- Betlejem, ale inne? Miejsce urodzin Jezusa też jest niepewne
Od kiedy Boże Narodzenie świętujemy 25 grudnia?
Obchody Bożego Narodzenia 25 grudnia pojawiły się w tradycji chrześcijańskiej dopiero w IV wieku. Pierwsi wyznawcy nowej wiary prawdopodobnie w ogóle nie obchodzili takiego święta. Pierwsze wzmianki o takich uroczystościach dotyczą II wieku, ale wtedy urodziny Jezusa świętowano 6 stycznia. Miało to związek ze starotestamentowym przekonaniem, że prorocy rodzą się i umierają tego samego dnia numerycznie (niekoniecznie miesiąca, za datę śmierci na krzyżu przyjmuje się 6 kwietnia).
Co więc sprawiło, że do Bożego Narodzenia finalnie "dopasowano" datę 25 grudnia? Najprostsze, a więc i najbardziej prawdopodobne wyjaśnienie tłumaczy to... wierzeniami pogańskimi. W Cesarstwie Rzymskim, gdzie w 313 roku cesarz pozwolił swobodnie wyznawać chrześcijaństwo, pod koniec roku odbywały się ważne święta starej religii – Saturnalia. Te kończyły się właśnie 25 grudnia (wg naszego kalendarza) świętowaniem Narodzin Niepokonanego Słońca.
W 392 roku Teodozjusz uczynił chrześcijaństwo religią państwową, a zbieżność najważniejszych świąt nowej religii z tą zastępowaną miały po prostu odciągnąć ludność od dawnych wierzeń i "przykryć" stare, pogańskie rytuały (grudniową datę oficjalnie zadekretował papież Liberiusz w okolicach 350 roku n.e.).
Przeczytaj: Szczodre Gody, czyli Boże Narodzenie po słowiańsku. Znasz te tradycje?
Kiedy naprawdę urodził się Jezus Chrystus?
Ewangelie Mateusza i Łukasza to jedyne źródła biblijne opisujące narodziny Jezusa, ale ich relacje są trudne do pogodzenia. Mateusz pisze, że Jezus urodził się za panowania Heroda Wielkiego, który zmarł w 4 roku p.n.e. Z kolei Łukasz wspomina o spisie ludności przeprowadzonym za czasów Kwiryniusza, który miał miejsce około 6-7 roku n.e.
Profesor Richard Carrier zauważa, że "chronologia Łukasza wydaje się bardziej teologiczna niż historyczna, co sugeruje, że autor mógł dostosować wydarzenia, aby pasowały do proroctw".
Jedną z najważniejszych poszlak rzucających światło na historyczną datę urodzin Chrystusa jest wzmianka o pasterzach. Według Ewangelii pasterze ze swoimi stadami przebywali na polach (Łk 2,8), co wskazuje na cieplejszą porę roku, gdyż zimą w Palestynie stada były trzymane w zagrodach. Roczny cykl wypasania owiec był dokładnie opisany w Talmudzie – zwierzęta przebywały pod gołym niebem od końca marca po połowę listopada.
W Biblii pojawia się jeszcze jeden fragment, który pozwala na wyciąganie pewnych wniosków o dacie narodzin Chrystusa.
– Z relacji ewangelicznych jasno wynika, że Jan Chrzciciel urodził się około pół roku przed narodzinami Jezusa. Okazuje się więc, że Jan musiał zostać poczęty w pierwszej połowie roku 5 p.n.e., zaś Chrystus urodził się w 4 r. p.n.e. Stosując zawiłe obliczenia, badacze wyliczyli, że Elżbieta, matka Jana, prawdopodobnie poczęła syna pomiędzy 18 czerwca do 1 lipca 5 p.n.e. – pisze w swoim artykule historyk John O. Reid.
Na podstawie tych danych naukowcy szacują, że Maria poczęła Jezusa w szóstym miesiącu ciąży Elżbiety, co przypada na grudzień. W rezultacie Jan Chrzciciel przyszedł na świat wiosną 4 roku p.n.e., najprawdopodobniej w okresie od 18 do 31 marca. Tym samym narodziny Jezusa miały mieć miejsce między 16 a 29 września.
Zobacz: Nordyckie Boże Narodzenie, czyli jak wikingowie świętowali Yule
Betlejem, ale inne? Miejsce urodzin Jezusa też jest niepewne
Tradycyjnie przyjmuje się, że Jezus urodził się w Betlejem w Judei. Ma to swoje znaczenie symboliczne – Jezus miał być potomkiem Króla Dawida, który urodził się właśnie w tym mieście. Jest tylko jeden problem – jak kobieta w 9. miesiącu ciąży zdołała przebyć na osiołku blisko 200 kilometrów dzielące Nazaret od Betlejem?
Zapewne nie było to możliwe i na tej podstawie niektórzy historycy uważają, że faktycznie chodzi o Betlejem, jednak nie w Judei tylko w Galilei. W czasach Chrystusa "drugie" Betlejem znajdowało się tylko 7 kilometrów od Nazaretu, w którym mieszkała Maryja z Józefem.
Jeszcze inne i prostsze wyjaśnienie ma Uzi Dahari, zastępca dyrektora Urzędu ds. Starożytności w Izraelu ma jeszcze inną koncepcję. "Każdy, kto prowadzi badania na ten temat, dobrze wie, że Jezus urodził się w Nazarecie, a jego rodzina pochodziła z Nazaretu" – stwierdził Dahari w wywiadzie dla "The Times of Israel" – "Cała historia z Betlejem w Judei miała tylko na celu powiązanie go z miejscem urodzenia króla Dawida".
Źródła: despertaferro-ediciones.com; national-geographic.pl; livescience.com
Czytaj także:
Wigilijne wróżby i przesądy. Co przynosi szczęście i dostatek?
QUIZ wigilijny. Znasz potrawy i zwyczaje z różnych regionów Polski?
Najbardziej zaśnieżone miejsce w Polsce. Nie uwierzysz, ile śniegu tam spadło!
