Zmiany w zawodzie nauczyciela. Pensje, godziny dostępności i inna ścieżka awansu?

Od roku szkolnego 2022/2023 zmieni się wiele kwestii dotyczących zawodu nauczyciela. Pierwszą z nich będą modyfikacje w ścieżce awansu zawodowego. Stopień nauczyciela kontraktowego oraz staż zostaną zlikwidowane, a nauczyciele, którzy nie uzyskali jeszcze mianowania, będą określani nauczycielami początkującymi. O nadanie pierwszego stopnia awansu nauczyciel początkujący będzie mógł ubiegać się po 3 latach i 9 miesiącach pracy, podczas których będzie miał zapewnioną opiekę mentora, czyli nauczyciela ze stopniem mianowanego lub dyplomowanego. Praca nauczyciela początkującego będzie natomiast oceniana przez dyrekcję w drugim i czwartym roku jego pracy.

Kolejną zmianą będą podwyżki w nauczycielskich pensjach. Minimalne stawki dla pedagogów po studiach magisterskich i z przygotowaniem pedagogicznym w zależności od stopnia awansu będą wynosić:

  • początkujący: 3424 zł brutto (podwyżka o 345 lub 257 zł brutto);
  • mianowany: 3597 zł brutto;
  • dyplomowany: 4224 zł brutto.

Natomiast rozkład pensji nauczycieli z tytułem magistra, ale bez przygotowania pedagogicznego lub nauczycieli z tytułem licencjata albo inżyniera z przygotowaniem pedagogicznym będzie przedstawiał się następująco:

  • początkujący: 3329 zł brutto (podwyżka o 319 lub 250 zł brutto);
  • mianowany: 3400 zł brutto;
  • dyplomowany: 3678 zł brutto.

Pensje nauczycieli ostatni raz zmieniły się w maju, kiedy zarobki pedagogów zostały podwyższone, zależnie od stopnia awansu, od 130 do 178 zł brutto.

Zmiany w ścieżce kariery i pensjach o jeszcze nie wszystko. Od 1 września w szkołach zostaną wprowadzone “godziny dostępności nauczyciela”, podczas których nauczyciele będą mieć konsultacje dla uczniów i ich rodziców. Pedagodzy zatrudnieni na pełny etat ze swojego 40-godzinnego tygodnia pracy będą musieli poza "godzinami tablicowymi" wygospodarować jedną godzinę na ten cel.

Przeczytaj również: Wyprawka szkolna. Jak zaoszczędzić na wyposażeniu ucznia?

Nowy przedmiot: historia i teraźniejszość

Od 1 września w szkołach pojawią się nowe zajęcia – historia i teraźniejszość, która zastąpi przedmiot wiedza o społeczeństwie w klasach, które realizowały go na poziomie podstawowym (w klasach z rozszerzeniem z WOS-u przedmiot zostaje).

Przedmiot historia i teraźniejszość ma być realizowany w wymiarze 3 godzin w całym cyklu kształcenia w liceum ogólnokształcącym i technikum oraz 1 godziny w szkole branżowej. W przypadku szkół średnich 2 godziny będą pochodziły z likwidacji wiedzy o społeczeństwie w klasach realizujących ten przedmiot w zakresie podstawowym, a 1 ze zmniejszenia wymiaru godzin historii na poziomie podstawowym z 8 na 7 w całym cyklu kształcenia. Rozkład godzin HiT-u w kolejnych latach nauki w szkołach ponadpodstawowych będzie wyglądał następująco:

  • liceum ogólnokształcące: klasa I – 2h, klasa II – 1h;
  • technikum: klasa I – 1h, klasa II – 1h, klasa III – 1h;
  • branżowa szkoła I stopnia: klasa I – 1h.

Podczas nowych zajęć poza materiałem z WOS-u uczniowie mają mieć przekazywane wiadomości dotyczące Polski i świata od lat powojennych do współczesności, czyli od 1945 do 2015 roku.

Wraca przysposobienie obronne?

Kolejnym przedmiotem, który pojawi się w nadchodzącym roku, będzie przysposobienie obronne, które kiedyś już funkcjonowało w polskich szkołach, jednak od 2009 roku w gimnazjach i od 2012 roku w szkołach ponadgimnazjalnych zostało zastąpione przedmiotem o nazwie edukacja dla bezpieczeństwa. Teraz stara nazwa przedmiotu ma zostać przywrócona, a treści nauczania zostać poszerzone o kolejne zagadnienia oraz ćwiczenia praktyczne. Podczas zajęć uczniowie mają m.in. zapoznawać się z bronią, a nawet uczyć się używania jej na strzelnicach.   

Na PO uczęszczać będą w wymiarze jednej godziny tygodniowo uczniowie ósmych klas szkół podstawowych oraz pierwszych klas szkół ponadpodstawowych.

Przeczytaj również: Dni wolne od nauki w roku szkolnym 2022/2023. Liczba zaskoczy uczniów

Posiłek dla każdego ucznia

Od 1 września wszystkie szkoły podstawowe będą miały obowiązek zapewnienia uczniom jednego ciepłego posiłku dziennie oraz możliwości jego spożycia w trakcie pobytu w szkole. Korzystanie ze szkolnych obiadów będzie dobrowolne i odpłatne.  

Wcześniej na szkołach podstawowych nie spoczywał taki obowiązek, choć wiele z nich było wyposażonych w działające stołówki. Koszt obiadów ma wyznaczać dyrektor szkoły wraz z organem prowadzącym placówkę, ale z zastrzeżeniem, że opłaty uiszczane przez rodziców za posiłki mają być równowartością kosztów produktów potrzebnych do przygotowania dania. Resztę związanych z produkcją czy dowozem jedzenia wydatków ma pokryć organ prowadzący szkołę.

Zwolnienia z WF-u na innych zasadach

Razem z nadejściem nowego roku szkolnego zmieniają się również zasady dotyczące długoterminowych (przynajmniej na cały semestr) zwolnień z wychowania fizycznego. Wcześniej dokument, który uprawniał do nieuczestniczenia w zajęciach lub niewykonywania określonych ćwiczeń z powodu stanu zdrowia lub dłuższej niedyspozycji, mógł wystawić tzw. lekarz rodziny, a teraz będzie mógł zrobić to jedynie lekarz specjalista. Zwolnienia na okres krótszy niż semestr nadal będą mogły być wypisywane przez lekarza rodzinnego lub rodzica.  

Zmiana ta jest spowodowana zbyt dużą liczbą uczniów nieuczestniczących w zajęciach wychowania fizycznego z powodu zwolnień wystawianych przez lekarzy rodzinnych.

Przeczytaj również: Korepetycje na wagę złota. Rodzice już szukają korepetytorów na wrzesień

Pedagog specjalny w każdej szkole

Od 1 września w każdej szkole ogólnodostępnej i integracyjnej oraz we wszystkich przedszkolach ma być zatrudniony pedagog specjalny. Takie stanowisko będzie mogła objąć osoba, która posiada:

  • jednolite studia magisterskie na kierunku pedagogika specjalna;
  • jednolite studia magisterskie lub studia pierwszego albo drugiego stopnia w zakresie pedagogiki specjalnej;
  • jednolite studia magisterskie lub studia pierwszego i drugiego stopnia w zakresie pedagogiki oraz ukończony kurs kwalifikacyjny lub studia podyplomowe w zakresie pedagogiki specjalnej lub w zakresie edukacji włączającej.

W okresie przejściowym, czyli do 31 sierpnia 2026 r., na tym stanowisku będą mogły zostać zatrudnione również osoby, które:

  • posiadają kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w przedszkolu i klasach I-III szkoły podstawowej, a ponadto ukończyły studia podyplomowe w zakresie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka (w przedszkolach ogólnodostępnych i integracyjnych);
  • posiadają kwalifikacje do pracy w przedszkolach, szkołach ogólnodostępnych i integracyjnych określone w przepisach oraz ukończyły kurs kwalifikacyjny lub studia podyplomowe w zakresie pedagogiki specjalnej.

Rolą takiego specjalisty w szkole lub przedszkolu będzie współorganizacja kształcenia wraz z nauczycielami, którzy nie mają wykształcenia w zakresie zindywidualizowanych potrzeb edukacyjnych ucznia. Pedagog specjalny ma wspierać w placówkach edukacyjnych rozwój kultury szkoły włączającej, czyli takiej, która uwzględnia różnorodność uczniów i dostosowuje się do ich indywidualnych potrzeb – tempa pracy, trudności, uzdolnień.

Zmieniają się także wymagania dotyczące kwalifikacji nauczycieli przedszkoli, szkół i oddziałów specjalnych zorganizowanych w podmiotach leczniczych. Pedagodzy pracujący w takich placówkach nie będą już musieli posiadać kwalifikacji w zakresie pedagogiki leczniczej czy terapeutycznej.

Nowa matura 2023

Rok szkolny 2022/2023 będzie również tym, w którym pierwszy rocznik, który ukończył ośmioklasową podstawówkę i czteroletnie liceum będzie zdawał tzw. nową maturę. Jakie będą najważniejsze zmiany dotyczące tego egzaminu?

Matura 2023 zostanie przeprowadzona na podstawie wymagań egzaminacyjnych, a nie - jak przed pandemią - na podstawie wymań z podstawy programowej. Obowiązywała będzie też zmieniona lista lektur, a na samym egzaminie przedłużony zostanie czas na wykonywanie zadań. Powrócą egzaminy ustne z języka polskiego i obcego nowożytnego. Pierwszy z nich będzie miał zupełnie nową formułę - zdający będą losowali dwa pytania z jawnej i niejawnej puli, na które następnie będą musieli odpowiedzieć przed komisją.

Przeczytaj również: Twoje dziecko ma trudności z nauką, pisaniem na czas lub egzaminami? To może być przyczyna

Prace nad nowym przedmiotem: biznes i zarządzanie

Kolejny nowy przedmiot, o nazwie biznes i zarządzanie, pojawi się w szkołach dopiero za rok, czyli 1 września 2023 roku, ale już teraz MEiN rozpoczyna pracę nad jego podstawą programową. Nowe zajęcia mają zastąpić w szkołach ponadpodstawowych dotychczasowy przedmiot o nazwie podstawy przedsiębiorczości i być realizowane w takim samym wymiarze godzin, jednak treści nauczania mają zostać poszerzone, w szczególności o aspekty praktyczne.  
W najbliższym roku szkolnym mają być prowadzone przygotowania do startu BiZ-u. Do konsultacji na temat jego podstawy programowej resort zaprosił polskich przedsiębiorców.

Nauka zdalna czy stacjonarna od września 2022?

MEiN rozszerzył też projekt rozporządzenia, które reguluje okoliczności wprowadzenia nauki zdalnej, o kolejne sytuacje, w których dyrektorzy przedszkoli i szkół będą mogli zarządzić przejście na taką formę kształcenia. Edukacja zdalna będzie mogła zostać przez nich czasowo wprowadzona w następujących przypadkach:

  • z powodu organizacji i przebiegu imprez ogólnopolskich lub międzynarodowych;
  • nieodpowiedniej temperatury zewnętrznej lub w pomieszczeniach, w których są prowadzone zajęcia z uczniami;
  • zagrożenia związanego z sytuacją epidemiologiczną;
  • innego nadzwyczajnego zdarzenia.

Zapis dotyczący przejścia na naukę zdalną z powodu zbyt niskiej temperatury jest związany z kryzysem energetycznym, który może doprowadzić do braku energii i opału w miesiącach zimowych, a w konsekwencji do niemożności odpowiedniego ogrzania placówek edukacyjnych.  

Wcześniejsze przepisy pozwalały dyrektorom szkół za zgodą organu prowadzącego placówkę, w przypadku zbyt niskiej temperatury (poniżej 18 st. Celsjusza wewnątrz budynku lub –15 st. na zewnątrz) zawiesić czasowo lekcje. Później jednak trzeba było je odrabiać w soboty, zatem nauczanie zdalne w takich przypadkach pozwoliłoby na uniknięcie zaległości i konieczności pojawiania się w szkole podczas weekendów.

Przeczytaj również: Nomofobia i phubbing. To coraz powszechniejsze wśród nastolatków zjawiska

Edukacja dla uczniów z Ukrainy w Polsce. Jak będzie wyglądała w roku szkolnym 2022/2023?

Znowelizowane zostało również rozporządzenie o kształceniu dzieci z Ukrainy, których okres pobytu w Polsce z powodu trwającej za wschodnią granicą wojny, będzie się przedłużał. Część zasad, które obowiązywały w ubiegłym roku szkolnym ma zostać utrzymana, a prócz nich dojdą również nowe, z których najważniejsze to:

  • uczniowie z Ukrainy, zdający w roku szkolnym 2022/2023 egzaminy (ósmoklasisty, maturalny, zawodowe) będą musieli po połowy marca składać w szkołach deklaracje egzaminacyjne;
  • uczniowie z Ukrainy, uczący się w oddziałach przygotowawczych, w określonych w rozporządzeniu przypadkach, nie będą musieli mieć wystawianych ocen śródrocznych;
  • uczniowie z Ukrainy, uczęszczający do klas ósmych, na świadectwach nie będą mieli ocen z przedmiotów: plastyka, muzyka, technika i przyroda.

oprac. Joanna Cwynar

 

Rozwiąż nasze quizy:

QUIZ ortograficzny. Czy wiesz, jak zapisać te rzadko używane wyrazy?

Bardzo trudny QUIZ z wiedzy ogólnej. Nieliczni zdobywają 100 proc.

QUIZ: Byłeś uczniem w PRL? Z łatwością odpowiesz na te pytania, choć przy 9. może być różnie