We współczesnym świecie zjawisko uzależnienia od różnych substancji: papierosów, alkoholu oraz narkotyków, coraz bardziej się rozszerza. Jest to bardzo niebezpieczne, gdyż po środki uzależniające sięga oprócz ludzi dorosłych, coraz to więcej dzieci i młodzieży. Skutki sięgania po substancje chemiczne oraz nikotynę są bardzo rozległe, bowiem dotyczą wielu sfer życia człowieka: sfery intelektualnej, emocjonalnej, społecznej oraz fizycznej. Co więcej maja one wymiar negatywny. Skutki o charakterze negatywnym widoczne są bowiem zarówno w sferze intelektualnej (umysłowej), emocjonalnej jak i fizycznej. Leczenie z uzależnienia zaś to proces skomplikowany oraz długotrwały. Szczególnie zagrożona wydaje się tutaj dzieci oraz młodzież, gdyż proces ich leczenia przebiega wolniej i jest znacznie trudniejszy, aniżeli osób dorosłych; ponad to konsekwencje w tak młodym wieku są o wiele gorsze aniżeli w wieku dorosłym. Słowo uzależnienie oznacza bardzo silną potrzebę zażycia jakiejś substancji. Obecnie wyróżnia się trzy typu uzależnień. Uzależnienia fizjologiczne, uzależnienia psychiczne oraz uzależnienia społeczne. Uzależnienie fizjologiczne ma charakter fizyczny i wiąże się z tym, iż nie zażycie jakieś substancji na przykład narkotyku powoduje szereg reakcji fizycznych jak na przykład drgawki. Człowiek uzależniony od czegoś fizycznie odczuwa stałą potrzebę zażycia danego środka, kiedy tego nie zrobi czuje się źle. Przykładem jest tu uzależnienie od nikotyny. Człowiek uzależniony od czegoś fizycznie nie potrafi normalnie funkcjonować, jeżeli nie zażyje tej substancji. Uzależnienie psychiczne polega na psychicznym uzależnieniu się od jakiejś substancji i zwykle wiąże się z uzależnieniem fizjologicznym. Uzależnienie psychiczne wiąże się z silną i bardzo trudna do opanowania potrzebą zażywania określonych substancji. Natomiast uzależnienie społeczne jest związane z panowaniem określonego zwyczaju, mody do zażywania jakiś środków. Najczęściej "moda" taka panuje w określonych subkulturach młodzieżowych. Niebezpieczeństwo uzależnień wiąże się obecnie z tym , że dotykają one dzieci oraz młodzieży. Istotnym czynnikiem uzależnienia społecznego jest czynnik środowiskowy, presja grupy, chęć przypodobania się. Problem ten jest szczególnie widoczny w różnego rodzaju placówkach opiekuńczych. Młodzież sięga po środki uzależniające, gdyż chce być akceptowana przez innych rówieśników i chce przynależeć do danej grupy. Często tez osoby takie nie maja oparcia w rodzinie. Najczęściej wykorzystuje się różnego rodzaju substancje chemiczne, a więc naturalne oraz syntetyczne substancje, które zwykle bywają szkodliwe dla ludzkiego organizmu i psychiki. Wyróżnia się przy tym dwa typy środków: środki odurzające oraz środki uzależniające. Środki odurzające w konsekwencji powodują stan odurzenia, mają one negatywny wpływ na organizm człowieka oraz na zdrowie psychiczne jednostki. Te środki częściej wywołują uzależnienie psychiczne. Ekspert w dziedzinie uzależnień, A Stankowski wyróżnia następujące typy uzależnień: a) narkomanię - oznacza ona uzależnienie od narkotyków takich jak: morfina, heroina, kokaina, środki halucynogenne; b) lekomanię - oznacza ona uzależnienie od leków oraz środków odurzających takich jak: barbiturany, leki uspakajające, nasenne, pobudzające, leki przeciwgorączkowe oraz przeciwbólowe; c) uzależnienie od substancji chemicznych takich jak kleje, eter czy rozpuszczalniki. A. Podgórecki opisuje narkomanie jako: stan okresowej lub przewlekłej dysfunkcjonalności organizmu, szkodliwej dla jednostki i społeczeństwa, wywołanej powtarzającym się zażywaniem, nie w celach terapeutycznych leku (naturalnego lub syntetycznego) albo jego zamiennika, tj. środka zapewniającego analogiczne przeżycia". Osoba, która przyjmuje narkotyki określana jest mianem narkomana. Narkotyki dzieli się na: a) narkotyki naturalne - stanowią je substancje roślinne, zwykle w postaci suszu z liści, korzeni, spożywany bywa także sok oraz wywar z odpowiednich roślin. Do narkotyków naturalnych zalicza się: meskalinę, marihuanę czy haszysz. Mają one zwykle działanie halucynogenne oraz pobudzające; działają również antydepresyjnie.; b) narkotyki sztuczne - stanowią je środki, które są pozyskiwane w skutek różnych reakcji chemicznych. Przykładem jest popularne LSD. Narkotyki sztuczne na organizm działają podobnie jak narkotyki naturalne, nie mniej jednak są bardziej szkodliwe, gdyż szybciej powodują uzależnienie i są bardziej szkodliwe dla ludzkiego organizmu. Oprócz tego ze względu na kryterium efektów farmakologicznych wyodrębnić można następujące narkotyki: a) narkotyki działające depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy - zalicza się do nich alkohol, opium, barbiturany. Środki niwelują poczucie lęku, niepewności czy stresu. B) środki działające stymulująco na ośrodkowy układ nerwowy - zalicza się do nich amfetaminę oraz kokainę. Środki te niwelują znużenie, senność, pobudzają energię oraz poprawiają nastrój.; c) delirianty - czyli toksyczne kleje, rozpuszczalniki i inne środki chemiczne. Przez młodych ludzi najczęściej zażywane są: a) leki nasenne oraz uspokajające - wywołują one stan odprężenia, przytłumienia, zaburzają koordynację ruchową, wywołują zaburzenia orientacji oraz pamięci; uzależniają zarówno fizycznie jak i psychicznie, mogą być przyczyna śmierci; b) środki wziewne - polegają na "wąchaniu" różnych substancji jak kleje czy eter. Są najczęściej używane przez młodych ludzi, gdyż są najbardziej dostępne. Są to jednak bardzo szkodliwe substancje, które doprowadzają do zaburzeń koordynacji ruchowej, zaburzeń mowy, ich następstwem może być zapalenie spojówek, krwawienia z nosa, uszkodzenia mózgu, nerwów, nerek oraz wątroby. Mogą również być przyczyną zgonu; c) amfetamina - stanowi ona bardzo silny środek, usuwa ona zmęczenie, pobudza, daje poczucie siły, zwiększenia możliwości intelektualnych oraz fizycznych, nie mniej jednak konsekwencjami są najczęściej zaburzenia świadomości, bezsenność, zaburzenia trawienia, wysypki a także krwawienie z naczyń mózgowych, które może być przyczyna śmierci.; d) amfetaminy halucynogenne - powszechnie znane jako ekstazy, stanowią one odmianę amfetaminy, która obok działania, jakie przynosi zażycie zwykłej amfetaminy, powoduje doznania halucynogenne. Ponad to powoduje wzrost pozytywnego nastawienia do otoczenia i poczucia wspólnoty.; e) kokaina - stanowi ona bardzo silny środek o działaniu uzależniającym. Kokaina powoduje uzależnienie zarówno psychiczne jak i fizyczne. Po zażyciu kokaina przyspiesza akcję serca, zwiększa także aktywność. Wywołuje równocześnie wiele doznań nieprzyjemnych, do których można zaliczyć: nadpobudliwość, stany lękowe, nudności, wymioty, chroniczny katar, zaburzenia łaknienia, bezsenność. Często uzależnienie od kokainy prowadzi do śmierci.; f) marihuana - marihuana to narkotyk naturalny, który preparowany z konopi indyjskich. Jako środek nie powodujący szybkiego uzależnienia zalicza na jest ona do narkotyków miękkich. Marihuana ma działanie halucynogenne, oprócz tego wywołuje stan euforii, poczucie odprężenia, wesołości, osłabia tez różne wewnętrzne hamulce człowieka, jak również wzmaga poczucie głodu. Długotrwałe zażywanie marihuany po pierwsze może doprowadzić do uzależnienia, a po drugie powoduje tak zwany "syndrom motywacyjny", którego objawem jest poczucie apatii, zniechęcenia. Do jego efektów fizycznych zaliczamy natomiast: zapalenie oskrzeli, przewlekłe zapalenie krtani, a nawet i choroby nowotworowe.; g) haszysz - zaliczany jest do narkotyków naturalnych, stanowi on bowiem środek otrzymywany po przetworzeniu konopi indyjskich. Haszysz wykazuje podobne działanie co marihuana, jest jednak znacznie silniejszym narkotykiem.; h) LSD - jest narkotykiem sztucznym, spopularyzowanym przez ruch hipisowski. LSD to środek wykazujący bardzo silne działanie halucynogenne. Przez członków subkultury hipisowskiej był używany w celu przezwyciężania obowiązujących ram społecznych, kulturowych oraz politycznych. Uważano, że środek ten :"otwiera drzwi percepcji". U ludzi dorosłych nie powoduje on szybkiego uzależnienia, jest jednak niebezpieczny dla młodych ludzi, gdyż jego konsekwencja mogą być zaburzenia w postrzeganiu, poczucie nierealności oraz różne reakcje fizyczne jak na przykład: nadmierna potliwość, wrażenie suchości w ustach, podwyższona temperatura ciała, zbyt wysokie ciśnienie, nudności oraz utrata kontroli nad praca mięsni. Podobne działanie wykazuje także, również popularna wśród hipisów, meskalina.; i) PCP (fencyklidyna) - środek ten zażywany jest w celu wywołania stanu euforii, powoduje on bowiem poczucie relaksu, odprężenia, lekkości i podniecenia. Jednocześnie może doprowadzić do takich reakcji jak: zaburzenia mowy, uczucie nadmiernego strachu a nawet paniki, depresje, stany agresji i zachowania autodestrukcyjne; ponad to przyśpiesza akcje serca, powoduje wymioty, nudności, zaś przedawkowanie może kończyć się śmiercią.; j) opium - ośrodek będący pochodna takich narkotyków jak: morfina, kodeina, heroina oraz "kompot" określany mianem polskiej heroiny. W historii opium wykorzystywany był w medycynie jako środek o właściwościach przeciwbólowych. Dziś należy on do najbardziej niebezpiecznych narkotyków. Działa bowiem szybko i powoduje szybkie uzależnienie, zarówno o charakterze psychicznym jak i fizycznym. Opium powoduje niezwykle niebezpieczne objawy do których zaliczyć możemy: euforie, podniecenie, poczucie apatii, senności, zniechęcenia, jest ponad to przyczyną: zawrotów głowy, zwolnienia akcji serca, oraz zaburzeń oddechu.; k) sterydy - sterydy to środki o charakterze hormonalnym. Najczęściej zażywają je młodzi mężczyźni, bowiem sterydy wyzwalają chęć rywalizacji, zachowania agresywne, wpływają także na poprawę wyglądu zewnętrznego. Skutkiem zażywania sterydów jest przyrost masy mięśniowej. Ponad to konsekwencja ich zażywania są różne skutki uboczne mające charakter fizyczny. Zaliczyć do nich można: obrzęk twarzy oraz szyi, obrzęk łydek oraz stóp, trądzik, rozstępy, wypadanie włosów, kruchość naczyń krwionośnych, podwyższenie ciśnienia krwi oraz przyspieszenie tętna, obniżenie popędu płciowego, obkurczenie jąder, zahamowanie wzrostu, choroba wieńcowa i choroby wątroby, zmiany w chromosomach. U kobiet natomiast mogą prowadzić do maskulinizacji. Uzależnienie może powodować wiele substancji. Bez wątpienia narkotyki są używkami najbardziej niebezpiecznymi, gdyż szybciej niż inne środki powodują one uzależnienie psychiczne oraz uzależnienie fizyczne. Ponadto uzależnienie od narkotyków wywołuje szereg chorób i zmian w psychice jednostki, nie rzadko tez jest przyczyną śmierci. Leczenie zaś jest procesem bardzo skomplikowanym i długim. Między innymi dlatego uzależnienia stanowią wielkie zagrożenie dla współczesnych społeczeństw. Szczególnie zagrożona jest młodzież, która jest bardziej podatna na tego typu środki, częściej po nie sięga i trudniej się leczy.