Prawem jest czymś co się dla nas należy, co nam przypada w udziale. Katalog praw wiernych definiuje go poprzez członkostwo w określonej wspólnocie Ludu Bożego. Prawo przedmiotowe inaczej stanowione nie jest podstawą funkcjonowania danej wspólnoty. Najważniejsza tutaj jest sama istota bycia członkiem ona stanowi konsystencję prawa. Kodeks Prawa Kanonicznego jest zbiorem wszystkich praw wiernych. Najważniejsze prawa wiernych umieszczone w kodeksie z 1983r.
- Prawo do swoich uroczystości i własnej duchowości
Wierni mają prawo do sprawowania swojego własnego kultu Bożego według określonego obrządku. Przysługuje im również prawo do sterowania własnym życiem duchowym. Indywidualność życia duchowego wiernych polega na zgodności z nauczaniem Kościoła. Sprawowany przez daną osobę kult nie powinien być odbiegający od tradycji Kościoła. Nie może również swoją formą gorszyć czy być kuriozalny. Kościół nie nakłada na nikogo przymusu duchowego życia według określonego jednego kształtu, a co za tym idzie nie przymusza do sprawowania kultu Bożego w innym obrządku.
- Wierni mają prawo do własnych zrzeszeń
Kanon 215 w Kodeksie Prawa Kanonicznego mówi o prawie do nieskrępowanego powoływania stowarzyszeń. Pierwszym celem takowych stowarzyszeń jest kierowanie się prawem miłości. Drugi cel to dbanie o pobożność wiernych oraz pomoc w rozpoznawaniu ich powołania jako chrześcijan w świecie.
Istotą zebrania jest rozwiązanie określonej sprawy, pokazanie pewnej idei, ujęcie danej pozycji. Z kolei stowarzyszenie jest zorganizowaną swobodną grupą osób, która chce osiągnąć ściśle określone priorytety. Stowarzyszenie cechuje się stałością w podjętych zadaniach. Zebranie jest przeważnie powoływane na jakiś czas w celu rozwiązania powstałego problemu.
- Prawo do działalności apostolskiej
Prawo to zezwala wiernym do brania udziału w posłannictwie Kościoła jakim są misje. Prawo to mówi również o możliwości popierania aktywności apostolskiej oraz inicjowaniu własnej koncepcji o ile zgodna jest z pozycją. Wszelka działalność w Kościele musi być popierana i akceptowana przez władze Kościoła. Inaczej danej działalności nie należy się określenie katolickie (kanon 216).
Działalność apostolską w kościele mogą podejmować wierni świeccy. Nie musi być podejmowana tylko przez same władze kościelne. Takie podejście do sprawy czyni wszelkie poczynania w Kościele bardziej zróżnicowanymi. Inicjowanie działalności przez świeckich jest popierane przez samą hierarchię kościelną, bo czyni z posłannictwa samego Kościoła pełniejszą posługę.
4. Prawo do wzrastania i rozwoju chrześcijańskiego
Kanon 217 mówi, że ochrzczeni w Kościele są zobowiązani do życia zgodnie z jego powołaniem. Dojrzewanie w powołaniu pozwala na osiągnięcie dojrzałości chrześcijańskiej, która dokonuje się również poprzez wychowanie w duchu chrześcijańskim i poznaniu istoty zbawienia, aby nią móc żyć. Zbawienie jest powszechna tajemnica osiągnięcia życia wiecznego, dlatego jest ono tak ważne dla każdego chrześcijanina. Jest ono również podstawą we wzroście jego życia duchownego.
Działalność duszpasterska i rodzicielska zakłada, że wychowanie chrześcijańskie jest procesem. Jego prawidłowy przebieg zależy od umiejętnego nim kierowaniem oraz dostosowania wieku człowieka do tego co może na ten czas przyjąć. To jak się pokieruje rozwojem danej zależy od mądrości rodziców i duszpasterzy., gdyż dobre kierownictwo przynosi owoc obfity na całe życie.
5.Prawo do swobodnych w rozważań naukowych
Wolność w badaniach naukowych dotyczących nauk związanych z świętością Kościoła jest prawem, które pozwala wypowiadać się o poszczególnych zagadnieniach. Osoby będące specjalistami w określonej dziedzinie muszą być posłuszni Nauczycielskiemu Urzędowi Kościoła, który jest najwyższym autorytetem w Kościele ( kanon 218).
Z wolnością wiąże się ściśle z odpowiedzialnością, gdyż wnioski, które stawia muszą płynąć z prawdy naukowej. Wolność rozumiana w wolnych decyzjach to wolność, która wypływa ze słusznych ograniczeń.
Wolność jest tam, gdzie jej się nie zabiera drugiej osobie.
6.Prawo do wolnego wyboru stanu życia
Kościół rozróżnia kilka stanów życia. Do nich należą następujące stany: Małżeński, duchowy, zakonny, bezżenny, wdowi. Określony stan życia wynika z dobrowolnego i nie przymuszonego wyboru. Jest czymś stałym w życiu każdego chrześcijanina. Wpływa na sytuację prawną i rodzinną . Wynika to z godności każdej osoby ludzkiej wpisanej w jej naturę ( kanon 219).
- Prawo do własnej prywatności i ochrony dobrego imienia .
Kanon 220 mówi o ochronie dobrego imienia, która należy się w związku z wpisaną w każdego człowieka jego godnością. Nikt nie ma prawa do tego aby deptać imię innych osób oraz niszczyć ich prywatność.
Zniesławienie , które jest niszczeniem czyjegoś imienia jest poddaniem osoby pod opinie publiczną. Zjawisko to najczęściej ma wymiar poniżenia. Imię jest wpisane w samą godność człowieka, dlatego zniesławiając je, zniesławiamy również Tego który nadał je czyli Stwórcę. Zniesławienie przybiera najróżniejsze formy : słowne, pisemne i jest ściśle związane z oszczerstwem oraz pomówieniem. Może ono się dokonywać również przez obmowę, która powoduje, że w opinii publicznej targa się na dobre imię i może rzucić cień podejrzenia.
Jednak są wypadki, w których prawo kanoniczce uznaje za godziwe naruszenie dobrego imienia. Ma to miejsce wtedy, gdy piętnowanie wad wpływa na dobro człowieka dotkniętego zniesławieniem.
Człowiek będący we wspólnocie ma prawo do życia osobistego. Wspólnota nie pozbawia człowieka jego prywatności oraz podmiotowości. Taki stan rzeczy wynika z naturalnej godności człowieka wpisanej w jego naturę, a także ochrony tego co dana osoba posiada. Obowiązkiem człowieka żyjącego we wspólnocie jest budowanie jej wspólnego dobra za pomocą posiadanych umiejętności. Wrażliwość na potrzeby innych członków danej wspólnoty jest również istotnym elementem.
8. Prawo do odpowiednie formy sprawiedliwości.
Poniższe s zasady wymiaru sprawiedliwości nie są stosowane zawsze i zdecydowanie. Występują i takie przypadki, gdzie prawo wyprzedza ściśle rozumiana miłość bliźniego, miłosierdzie i przebaczenie. Taki stan rzeczy powoduje rezygnację z udowadniania sprawiedliwości wobec innej osoby.
Kanon 211& mówi o wiernych, którzy mają prawo do bronienia się w odpowiedniej instytucji kościelnej
Kanon 221&2 mówi, że wierni będą podlegać sądowi z stosowaną zasadą słuszności oraz z przestrzeganiem prawa
Kanon 221&3 prawo ma być sankcjonowane zgodnie z przepisem prawnym
Kanon 223&2 dobro wspólne może wpłynąć na ograniczenie praw, które służą wiernym
Kanon 223&1 mówi tym, że wspólne dobro Kościoła jest wartością nadrzędną, dlatego osoby korzystające zarówno fizyczne jak i zrzeszone powinni brać je pod uwagę.
Te dwie ostanie zasady, które znacznie ograniczają prawa wiernych są związane z przykazaniem miłości, które dał sam Jezus Chrystus. Nacisk na wspólne dobro Kościoła jest szczególnie podkreślany. Wynika to z głębokiego przekonania, że dobro innych powinno być ważniejsze od mojego własnego dobra. To pozwala oczyścić daną wspólnotę z powszechnie rozumianego egoizmu oraz wprowadzić ją na właściwe tory życia w miłości.
Bibliografia
1. Pawluk T. "Kanoniczne przestępstwo zniewagi i zniesławienia", Studia Warmińskie, 1981r
2. Pawluk T. "Prawo kanoniczne według kodeksu Jana Pawła II. Lud Boży, jego nauczanie i uświęcanie", Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, Olsztyn 1986r
3. Sobociński R. "Kościół jako podmiot prawa", Warszawa 1983r
4. Kodeks Prawa Kanonicznego 1983r
