Za wiek dorastania uważa się okres życia pomiędzy późnym dzieciństwem a wiekiem młodzieńczym - czyli okres pomiędzy trzynastym a osiemnastym rokiem życia. Jest to okres burzliwych przemian obejmujących zarówno zmiany fizyczne, emocjonalne, intelektualne a także zmiany w obrębie relacji społecznych. Następuje zatem rozwój jednostki w różnych aspektach jej funkcjonowania. Oczywiście rozwój w tych poszczególnych aspektach niekoniecznie odbywa się w sposób równomierny .

W okresie dorastania zachodzą bardzo wyraźne zmiany w budowie ciała. W pierwszym etapie na skutek działania wydzielanego przez przysadkę mózgową hormonu następuje skok pokwitaniowy. Jego konsekwencją jest gwałtowny przyrost masy ciała , narządy wewnętrzne ulegają dalszemu rozwojowi . Dorastający człowiek w skutek "nieproporcjonalnego" rozwoju wydaje się niezgrabny. Z czasem jednak doskonali się koordynacja ruchów a także umiejętności motoryczne. W okresie dorastania następuje również rozwój seksualny. Wyraźnemu rozwojowi ulegają jądra i jajniki (tzw. pierwszorzędowe cechy płciowe); gruczoły piersiowe, zewnętrzne narządy płciowe (tzw. drugorzędowe cechy płciowe). Pojawia się również owłosienie łonowe, następuje mutacja, zarysowuje się charakterystyczna dla określonej płci sylwetka - są to tzw. trzeciorzędowe cechy płciowe. U dziewczynek pojawia się pierwsza menstruacja, u chłopców nocne polucje.

W okresie tym następuje również znaczny rozwój intelektualny. Piaget stadium rozwoju umysłu osiągane w tym czasie nazwał stadium operacji formalno abstrakcyjnych (jest to ostanie stadium rozwoju intelektualnego). Jednostka potrafi sobie radzić już nie tylko z problemami konkretnymi ale także z problemami hipotetycznymi i abstrakcyjnymi. Następuje teraz integracja zdobytego dotychczas doświadczenia - poprzez tworzenie procesów myślenia wyższego rzędu. Człowiek zdobywa w tym stadium zdolność posługiwania się myśleniem indukcyjnym i dedukcyjnym. Jednak wykorzystywanie w pełni nabytych umiejętności intelektualnych może być ograniczone poprzez egocentryzm młodzieńczy.

Inaczej w okresie dorastania zaczyna również wyglądać kwestia relacji społecznych. Jednym z ważniejszych w owym czasie zadań w kwestii relacji społecznych jest zbudowanie harmonijnej relacji rodzinnej. Zarówno przed nastolatkiem jak i przed rodziną staje w tym czasie podstawowe zadanie jakim jest separacja dorastającego dziecka. W tym okresie nastolatek powinien stać się samodzielną jednostką - powinien podjąć zadania i role dorosłego człowieka. Ważna w tym czasie jest także grupa rówieśnicza - stanowi ona swego rodzaju punkt odniesienia. Często tworzone są grupy znajomych czy tzw. "paczki" . Pojawią się również zainteresowanie relacjami bardziej intymnymi - zaczyna się czas chodzenia na randki. W repertuarze zachowań zaczynają występować zachowania o intencji seksualnej - pojawia się flirt czy kokieteria.

Dla tego okresu również są charakterystyczne burzliwe emocje - wszystko jest bardzo głęboko przeżywane jednocześnie występują duże wahania nastroju. Jest to również okres różnego rodzaju rozważań egzystencjalnych. Na różnych etapach występuje również skłonność do skrytości i tajemniczości, reagowanie zawstydzeniem w sytuacjach społecznych.

Przeobrażeniom również ulega moralność dziecka - przechodzi ona przez kolejne fazy rozwoju. Jednostka osiąga coraz wyższy poziom w zakresie rozumienia i stosowania norm moralnych. Na okres dorastania przypada stadium autonomii moralnej, które składa się z trzech podstadiów:

  • Stadium pryncypializmu moralnego - przypada ono na okres pomiędzy 13 a 15 rokiem życia. Zostają wówczas uwewnętrznione normy zachowania , jednostka stosuje je nawet wówczas gdy zewnętrzne okoliczności nie wymuszają tego na niej
  • Stadium realizmu moralnego - przypada na wiek 15 - 17 lat , następuje wówczas analiza przyjętych norm, próba zrozumienia racji ich istnienia
  • Stadium idealizmu moralnego - okres pomiędzy 17 a 21 rokiem życia, jednostka zaczyna kierować swoją uwagę na kwestie społeczne, podejście do norm jest bardziej refleksyjne. Punktem odniesienia stają się nie tyle normy co ideały i wartości.

Rozwój w obrębie moralnym jest uzależniony od takich czynników jak zdolności intelektualne, wiedza, doświadczenie społeczne, środowisko, stosowane metody wychowawcze.

W okresie tym zaczyna się także kształtować światopogląd. Dokonuje się to poprzez powolne, stopniowe zmiany osobowościowe i intelektualne. W rozwoju światopoglądu możemy wyróżnić trzy fazy:

  • Faza identyfikacji - następuje utożsamienie z zewnętrznymi wzorami
  • Faza kosmiczna - oderwanie się od realiów, filozofowanie, poszukiwanie sensu i celu.
  • Faza sensu życia - następuje odnalezienie sensu życia, przyjęcie i realizowanie określonych ról społecznych.

W okresie dorastania mogą pojawić się również (jak w każdym innym okresie rozwoju człowieka) zaburzenia psychiczne . Zaburzenia tego okresu możemy podzielić na trzy grupy:

  • Zaburzenia specyficzne dla dorastania - będące wynikiem konfliktów oraz związane z zadaniami jakie stoją przed rodziną której członkiem jest nastolatek. Wymienić tutaj możemy zaburzenia zachowania, anoreksję czy depresję młodzieńczą. Typowy początek tych zaburzeń przypada na okres dorastania - jakkolwiek mogą one zacząć się także w innym okresie.
  • Zaburzenia psychiczne, które występują później w życiu dorosłym Zaliczać będą się tutaj psychozy schizofreniczne, nerwice o typowym obrazie klinicznym charakterystycznym dla dorosłych czy choroby afektywne.
  • Zaburzenia, które pojawiły się w dzieciństwie i przetrwały do okresu dorastania. W tej grupie znajdą się np. zaburzenia będące wynikiem uszkodzenia mózgu czy upośledzenia umysłowego, objawy autyzmu wczesnodziecięcego.

.