WSTĘP DO PEDAGOGIKI

 

  1. Pedagogika jako dyscyplina naukowa

 

  • spory o uznanie pedagogiki za dyscyplinę naukową trwały do XIX w.

 

ARGUMENTY PRZEMAWIAJĄCE ZA PEDAGOGIKĄ JAKO NAUKĄ:

 

  1. Posiada przedmiot badań

  2. Stosuje naukowe metody badawcze : analizy, ankiety, wywiady, badania dokumentów itd.

  3. Wykształciła dorobek naukowy

 

  1. Fazy rozwoju pedagogiki

 

  • początki pedagogiki mają swoje źródło w rozważaniach starożytnych Greków – np. Arystoteles i Platon rozprawiali nad wychowaniem

  • chrześcijaństwo wprowadziło nowe pojęcia i wartości, oraz rozwinęło zasady wychowawcze, wywodzące się z nauk religijnych

  • w XVI w. protestantyzm wywołał nową falę myśli pedagogicznej – traktaty humanistów broniące lub krytykujące wychowanie katolickie

  • XVIII w. to nowe myśli o wychowaniu za sprawą J. J. Rousseau, który w swoim dziele pt. Emil, czyli o wychowaniu przedstawił utopię wychowania na łonie natury, bez narzucania programu nauczania

  • XIX w. - Herbart nadał pedagogice naukowego znaczenia

  • koniec XIX w. - początek indywidualizmu i socjologizmu pedagogicznego

  • pedagogika eksperymentalna, czyli zastosowanie metod przyrodniczych do badania zjawisk pedagogicznych

  • XX w. - kryzys ped. eksperymentalnej, w jej miejsce wstępuje pedagogika normatywna: zajęła się ona człowiekiem od strony filozoficznej i etycznej

  • lata 30. XX w. - pojawia się fenomenologia, czyli opisowa metoda poznania

  • po II w. ś. do dzisiaj: dążenie do syntezy w budowie pedagogiki, pojawienie się wielu nowych działów pedagogiki

 

 

 

3. Struktura pedagogiki

 

Obecnie pedagogika dzieli się na następujące działy:

  • pedagogika ogólna

  • dydaktyka

  • teoria wychowania

  • historia oświaty

 

4. Podstawowe pojęcia pedagogiczne:

 

  • EDUKACJA: ogół działań mających na celu rozwój zachowania jednostki

  • WYCHOWANIE: działanie oparte na współpracy wychowawcy z wychowankiem, ma na celu zmianę osobowości wychowanka

  • KSZTAŁCENIE: całokształt czynników składających się na okres zdobywania wiedzy

  • NAUCZANIE: praca nauczyciela z uczniami celująca w prawidłowe przekazanie wiedzy

  • UCZENIE SIĘ: zdobywanie wiedzy przez doświadczenia przeżyte przez jednostkę

  • SAMOKSZTAŁCENIE: zdobywanie wiedzy poza instytucją kształcącą

 

5. Rodzaje i fazy wychowania:

 

FAZA I

wczesne dzieciństwo

podstawowym środowiskiem wychowawczym dziecka jest rodzina

 

FAZA II

dorastanie

rodzina nadal ma duży wpływ na dziecko

środowisko rówieśnicze również zaczyna mieć wpływ na jednostkę

 

FAZA III

młodzieńczość – wczesna dorosłość

rodzina ma coraz mniejszy wpływ na osobę

główny przykład jednostka bierze z rówieśników i osób, które osiągnęły lub dążą do podobnych celów co osoba

 

  1. WYCHOWANIE AUTORYTARNE: mała swoboda jednostki, duże wymagania rodziców, nieokazywanie miłości, wyrobiony system kar, posłuszeństwo

  2. WYCHOWANIE LIBERALNE: zbyt duża swoboda, małe zainteresowanie życiem dziecka, dziecko wręcz rządzi rodzicami, niekonsekwencja w wychowaniu

  3. WYCHOWANIE DEMOKRATYCZNE: współpraca z dzieckiem, okazywanie miłości, branie dziecka pod uwagę w decyzjach rodzinnych i życiu codziennym, osoba zna swoje prawa i obowiązki

 

6. Myśl pedagogiczna Locke’a

  • TABULA RASA - umysł ludzki wypełniony doświadczeniami zewnętrznymi i wewnętrznymi

  • według Locke’a celem kształcenia powinno być pobudzenie i rozwijanie umysłu

  • nie powinno się zapełniać głowy ucznia tylko wiadomościami, ale również uczyć go takich zdolności jak pamięć, zdolność, rozumowanie, krytycyzm

  • jednostka ma kształcić prócz umysłu: ciało, moralność i charakter

  • był przeciwko karom cielesnym

  • dzieci niższych klas społecznych uczyły się przedmiotów elementarnych, a dzieci z wyższych sfer kształciły się wszechstronnie

 

DWA PROBLEMY W PEDAGOGICE LOCKE’A

1. Określenie roli wychowania w rozwoju człowieka

2. Określenie modelu gentlemana – przedstawiciela warstwy rządzącej

*jego poglądy były niekonsekwentne, gdyż mieszał liberalizm z konserwatyzmem

 

7. Collegium Nobilium

- założone w 1740 r. przez pijarów w Warszawie

- dzieliło się na 5 klas, nauka trwała 8 lat

- kładziono nacisk na nauki przyrodnicze, rozszerzono program o przedmioty dodatkowe, ograniczono naukę łaciny i greki na rzecz polskiego, francuskiego i niemieckiego

- celem było podniesienie poziomu intelektualnego i kulturowego polskiej szlachty, co miało przyczynić się do rozwoju kraju

 

 

 

 

8. Myśl pedagogiczna Bacona

 

  • uważał, że człowiek dzięki rozwojowi nauki jest w stanie opanować przyrodę

  • był zdania, że świat jest wielkim mechanizmem sterowanym określonymi prawami

  • dopuszczał istnienie świata nadprzyrodzonego i duszy

  • nie był wykształcony; bazował na badaniach i doświadczeniach ( tzw. dyletant naukowy)

 

PODZIAŁ WIEDZY WEDŁUG BACONA

  • Teoretyczna: rozum, teologia, przyroda

  • Historyczna: pamięć, religia, historia społeczna i naturalna

     

METODA INDUKCJI ELIMINACYJNEJ

szczegół forma złożona ogół

 

REFORMY BACONA

 

reforma wiedzy : włączenie rozumu, empiryzm i logika

reforma typu uczonego: uczeni mieli być przystosowani do społ. żyjącego wyłącznie na zasadach naukowych

idea jedności wiedzy : instytuty naukowe miały działać na zasadach nowej wiedzy