Strony WWW(witryny internetowe, z ang. "web page") - są to dokumenty hipertekstowe lub hipermedialne, opracowane w języku HTML, które są udostępnione publicznie w Internecie przez usługę WWW w jakimś celu, np. informacyjnym, handlowym, propagandowym itp. Strony WWW stanowią sieciową wizytówkę firm lub prywatnych osób, a ich liczba przekroczyła miliard.

Usługa WWW (z ang. "web service") - jest to jedna z najbardziej popularnych usług w Internecie, która polega umożliwia użytkownikowi wertowanie dokumentów hipertekstowych napisanych w języku HTML, z dodatkami napisanych w Javie apletów.

Hipertekst - to sposób prezentacji tekstu. Jest to normalny tekst, w którym pewne słowa lub wyrażenia są odsyłaczem (linkiem) do innego tekstu lub miejsca znajdującego się w aktualnym pliku. Takie słowa są zazwyczaj wyróżnione poprzez podkreślenie, mogą być również dodatkowo prezentowane w odmiennym kolorze. Hipertekst najczęściej znajduje się na stronach WWW, w systemach pomocy programów Windowsa lub też w multimedialnych publikacjach, takich jak na przykład Multimedialna Encyklopedia Powszechna, zawierająca ponad dwa miliony linków.

Internet - jest to pewna liczba sieci lokalnych (czyli LAN), które są połączone w jedną, wspólną sieć. Termin ten pisany wielką literą (Internet) używany jest do określania ogólnoświatowej sieci komputerowej, która stanowi połączenie niezliczonej liczby sieci lokalnych znajdujących się na całym świecie. Początki Internetu miały miejsce w latach sześćdziesiątych, kiedy to amerykańska firma o nazwie Rand Corporation zaczęła prowadzić badania dotyczące możliwości dowodzenia oraz łączności w stanie wojny atomowej. Amerykańscy specjaliści rozpoczęli wtedy prace nad stworzeniem sieci komputerowej, która by funkcjonowała mimo uszkodzenia jakiegoś jej fragmentu, na przykład wskutek ataku nuklearnego.

Efektem badań prowadzonych w ramach projektu DARPA była prototypowa sieć ARPA-net jak również opracowanie koncepcji technicznych takich jak:

  • pakietowy system przesyłania informacji - daną informację dzieli się na małe fragmenty, które są niezależnie od siebie przesyłane a następnie składane w jedną całość
  • decentralizacja - jest to równorzędne traktowanie znajdujących się w sieci komputerów, dzięki czemu nie ma centrum, którego uszkodzenie spowodowało by zniszczenie całej sieci

Pierwsze, prototypowe sieci zostały stworzone w latach 1966-1967, następnie w roku 1969 zostały połączone 4 amerykańskie centra akademickie. Rozpoczęły się wtedy badania nad opracowaniem szczegółów technicznych protokołów komunikacyjnych. W roku 1973 budowana sieć wyszła poza granice Stanów Zjednoczonych, gdzie zostały do niej przyłączone dwa komputery znajdujące się w Europie. W roku 1974 Ray Tomlinson opracował program służący do przesyłania w Internecie elektronicznych wiadomości, dzięki czemu został przesłany pierwszy e-mail.

Termin "Internet" po raz pierwszy został użyty w roku 1974 przez Vinta Cerfa i Boba Kahna w artykule napisanym w Transmission Control Protocol. Systematyczna ewolucja sieci została uwieńczona na przełomie lat 80 i 90, kiedy to dalszy jej rozwój został objęty opieką NFS (National Science Foundation), który to projekt wzbudził wiele zainteresowania w środowiskach uniwersyteckich zarówno w Stanach Zjednoczonych jak i na całym świecie.

Aby ułatwić proces wymiany informacji naukowych stworzono w 80 latach sieci, które były wzorowane na ARPA, takie jak:

  • BITNET - z przeznaczeniem na potrzeb środowisk naukowych
  • EARN
  • CSNET

Sieci te z biegiem lat pozostając odrębne administracyjnie, otworzyły się na sieć Internet. Według szacunków, w roku 1991 w Internecie funkcjonowało już około 5000 sieci, które skupiały około 700 tyś. komputerów oraz około 4 milionów użytkowników. W tym roku również powstała najpopularniejsza usługa internetowa, czyli usługa WWW. W chwili obecnej, czyli na przełomie roku 1999 i 2000 - z sieci internetowej korzysta ponad 300 milionów użytkowników z całego świata.

HTML (Hyper Text Markup Language) - inaczej hipertekst. Jego narodziny to początek lat 90 a główny cel - budowa stron WWW (Word Wide Web) ułatwiających przeciętnemu użytkownikowi komputera poruszanie się po sieci Internet, gdyż zwierające grafikę witryny przyciągają uwagę jednocześnie sprawiając, iż proces odnajdywania pożądanych informacji jest prostszy i szybszy.

Hipertekst był rewolucyjnym przełomem jeśli chodzi o przekazywanie informacji w Internecie, gdzie z początku możliwa była jedynie komunikacja opierająca się na krótkich informacjach tekstowych. W chwili obecnej Internet daje nam dużo więcej możliwości, takich jak na przykład:

  • przesyłanie większych danych pod postacią plików
  • zawieranie handlowych transakcji
  • video konferencje i wiele innych

Przeglądanie stron WWW wymaga przeglądarki internetowej, gdzie z wielu będących w powszechnym użyciu, najpopularniejsze to:

  1. Internet Explorer (Microsoft)
  2. Netscape Navigator

Jednak Explorer ma wyraźną przewagę nad swoim rywalem z uwagi na jego pełną integrację z systemem Windows oraz ze względu na akceptację wielu funkcji (dodanych do składni języka przez firmę Microsoft). Różne funkcje mają nieco odmienne działanie na różnych przeglądarkach, przykładowo - Explorer wersja 4.0 oraz 5.0 - akceptują wyświetlanie neonów podczas gdy Netscape już nie akceptuje. Znaczne różnice są także jeśli chodzi o wygląd wyświetlanych przez przeglądarki czcionek.

Z uwagi na fakt, iż Explorer akceptuje dużo więcej funkcji od innych przeglądarek, obejrzenie największej liczby właściwości HTML-a wymaga oglądanie stron właśnie w tej przeglądarce (można samemu się o tym przekonać, oglądając daną stronę w obu tych przeglądarkach). Często zdarza się, że w celu uzyskania takiego samego efektu Netscape jak w Explorerze, trzeba zmodyfikować fragment składni zdefiniowany tylko dla danej przeglądarki. W celu określenia jednolitych standardów powstała organizacja W3C (Word Wide Web Consortium), w której skład wchodzą firmy takie jak:

  • IBM
  • Microsoft
  • Netscape
  • Sun Microsystems (autor języka JAVA)

Narzędzia do tworzenia stron WWW

Język HTML różni się od innych języków, takich jak Delphi czy Java - wystarczy tutaj napisać poprawnie skrypt w zwyczajnym notatniku i dać rozszerzenie "html" do pliku. Język HTML często określa się po prostu mianem skryptu, który ma taką zaletę, iż nie wymaga kompilacji, czyli dodatkowych, drogich oraz skomplikowanych narzędzi programistycznych. Także składnia tego skryptu jest dużo łatwiejsza niż innych języków, na przykład C++ co nie oznacza jednak, że jest on gorszy, lecz to, że głównym zastosowaniem języków typu C są inne, trudniejsze zadania niż tworzenie stron internetowych.

Jeśli chcemy, by tworzona przez nas strona służyła bardziej zawansowanym działaniom niż bierne przeglądanie zawartych w niej informacji, można posłużyć się innym językiem, jak na przykład:

  • Java Script - jest to podobny do HTML język skryptowy
  • JAVA - jest to język z kodem kompilowanym

Skrypty HTML są najczęściej pisane przez edytory, takie jak na przykład edytor Microsoftu Front Page Expres, który przyspiesza i ułatwia proces tworzenia witryny. Zaawansowani użytkownicy komputerów wolą jednak budować strony w notatniku, co daje im większą kontrolę nad tym, jak wygląda kod źródłowy oraz lepszy wgląd w tajniki skryptu. Jedyną wadą tej metody jest dużo dłuższy czas, jaki zajmuje nam wklepywanie poszczególnych znaczników, co przez edytory jest robione automatycznie bez wiedzy czy kontroli użytkownika.

Osoby tworzące strony WWW w edytorze nie muszą znać ani składni skryptów czy też znaczeń poszczególnych elementów - pisanie strony we FrontPage-u wymaga jedynie znajomości ogólnej koncepcji strony, czyli rozmieszczenia oraz rodzaju czcionki, położenia obrazków, tabel czy linii. Kompromisem jest tutaj stworzenie w edytorze ogólnego zarysu strony i dopracowanie szczegółów już w notatniku, co podyktowane może być również faktem, iż edytor FrontPage Express nie tworzy ramek a dostępna w nim ilość kolorów jest bardzo ograniczona. Tworząc dokumenty trzeba stosować standard kodowania polskich znaków iso-8859-2, który jest umieszczany w nagłówku strony (jest to międzynarodowy standard, przyjęty również przez Polską Normę).

Wśród innych języków służących do pisania stron WWW wymienić można:

  • DHTML (Dynamic Hyper Text Markup Language) - jest on odmianą języka HTML; umożliwia komunikowanie się w aktywny sposób z Internetem tak jak język JAVA lub CGI, a jego zaletę stanowi skryptowa postać zapisywana jako znaczniki (tak jak w języku HTML)
  • Java Script - jest to język skryptowy, który zawierająca fragmenty języka JAVA, które można umieścić jako fragmenty kodu sterującego na przykład specjalnymi formularzami służącymi do wypełniania ankiet; język Java Script nie wymaga kompilacji, gdyż jest on językiem skryptowym, przez co można go (tak jak w przypadku HTML-a) zapisywać w zwykłym notatniku
  • Skrypty CGI - są to programy oparte na standardzie Common Gateway Interface posiadającym instrukcje z zakresu współpracy serwera z programami zewnętrznymi komputera użytkownika (skrypty te mogą być wykorzystywane przy tworzeniu formularzy)
  • JAVA - jest to język umożliwiający pisanie apletów, a więc niezależnych, małych programów umieszczanych w postaci dodatków na stronach WWW; są to na przykład ciekawe animacje lub efekty graficzne, które poprawiają wygląd strony; aby uruchomić taki program, należy posiadać Wirtualną Maszynę JAVA, w którą wyposażone są przeglądarki Explorer oraz Netscape
  • ActiveX - jest to system Microsoftu, którego oprogramowanie mieści się na komputerze użytkownika podczas gdy witryna odwołuje się jedynie do pewnych gotowych procedur; dzięki niemu uruchamiać można znajdujące się w Internecie pliki dźwiękowe
  • Shockwave i Flash - jest to technologia firmy Macromedia pozwalająca na umieszczenie wraz z dźwiękiem grafiki rastrowej (Shockwave) bądź wektorowej (Flash) w pliku HTML

Istnieją następujące edytory stron:

  • Allaire HomeSite
  • CofeeCup HTML Express
  • Macromedia Dreamveaver
  • Microsoft Front Page Express
  • Netscape Composer
  • Psylon Liquid FX Profesional
  • Sausage Software Hot Dog Profesional