Każdy komputer wymaga do pracy monitora lub wyświetlacza - zazwyczaj używa się kolorowych monitorów przypominających małe telewizory. Wyświetlane na ekranie informacje pochodzą ze znajdującej się w komputerze karty graficznej, która zmienia komputerowe dane na wyświetlany przez monitor sygnał wideo.

Podobnie jak w przypadku niemal wszystkich dziedzin i wszelkiego rodzaju sprzętu elektronicznego - jakość monitorów przez ostatnie lata gwałtownie wzrosła i nadal jest podnoszona. Pierwsze komputery osobiste wyświetlały jedynie tekst w jednym kolorze, podczas gdy obecne karty graficzne oraz monitory oferują obraz dużo lepszej jakości niż dobre odbiorniki telewizyjne. Przenośnie komputery posiadają płaskie ekrany wyświetlaczy funkcjonujące w podobny sposób co wyświetlacze kalkulatorów jednak z tą różnicą, iż na ekranie komputerowym wyświetlana jest oprócz cyfr i liter również grafika. Obok monitorów kolorowych, nadal można jeszcze spotkać monitory czarno-białe, które praktycznie nie są już w użyciu.

W przypadku monitorów, bardzo ważna jest wielkość plamki (piksela), która określa maksymalną rozdzielczość, przy jakiej monitor oferuje czytelny obraz. Równie istotna jest tutaj częstotliwość, z jaką jest odświeżany ekran - na przykład 56 Hz - czyli 56 obrazów na sekundę.

Coraz większą popularnością cieszą się w ostatnim czasie wprowadzone na rynek monitory ciekłokrystaliczne LCD. Początkowo były one wykorzystywane w notebookach, natomiast teraz coraz częściej można je zobaczyć w komputerach stacjonarnych.

Podstawową część monitora stanowi lampa elektronowa, czyli kineskop. Materiał, który świeci na ekranie to pobudzany strumieniem elektronów, wygenerowanych w wyrzutni elektronów - luminofor (świeci on jeszcze przez pewien czas od wyłączenia monitora). Ostrość obrazu wymaga, by wiązka elektronów skupiała się dokładnie w jednym punkcie (nie może ona być rozbieżna). Sterowanie większością funkcji monitora należy do karty graficznej, która:

  • określa czas trwania wyświetlania linii
  • określa czas trwania wyświetlania całego obrazu
  • określa jaka energia ma być niesiona przez wiązkę elektronów (od tego zależy jaskrawość wyświetlanych punktów)

Obraz na ekranie monitora jest wyświetlany punkt po punkcie oraz linia po linii, zaczynając od góry lewej strony. Powstanie kolorowego obrazu wymaga zastosowania trzech wiązek elektronów, padających na 3 elementy luminoforu, z których każdy ma inny kolor podstawowy: zielony, czerwony lub niebieski. Te elementy znajdują się na tyle blisko siebie, by rozświetlone powodowały wrażenie punktu w kolorze wypadkowym składowych kolorów. Zależnie od energii wiązek, można uzyskać wiele różnych odcieni (monity VGA oraz SVGA). Istnieją następujące typy monitorów:

  1. monitory CRT (Cathode Ray Tube) posiadające lampę kineskopową; są to monitory monochromatyczne oraz kolorowe, których zasady działania oraz wygląd przypominają w pewnych aspektach telewizor; ich podstawę stanowi kineskop; podstawowy problem przy produkcji tych monitorów stanowi ich konstrukcja - chodzi o to, by były jak najmniejsze oraz by posiadała jak najbardziej płaski ekran, co stanowi trudne zadanie, ponieważ powierzchnia lampy kineskopowej zawsze stanowi wycinek sfery (czasami również walca)
  1. monitory LCD (Liquid Crystal Display) ciekłokrystaliczne; mają one płaską obudowę, są lekkie, posiadają całkowicie płaski obraz oraz nie migoczą, przez które to cechy wypierają one monitory CRT o starszej konstrukcji, który to proces ostatnio nabiera dużego tempa głównie dzięki takim czynnikom jak poprawa ich parametrów oraz spadek cen; zasadniczy problem przy ich produkcji stanowi osiąganie dużej rozdzielczości przy jednoczesnym zachowaniu minimalnej bezwładności; jest ona wynikiem tego, iż każdy z pikseli wyświetlanego obrazu na monitorze LCD jest osobno włączany i wyłączany w przypadku każdego odświeżania obrazu co dzieje się w sposób sekwencyjny, czyli jeden po drugim; wraz ze wzrostem rozdzielczości rośnie liczba pikseli, z czym wiąże się fakt, iż zmniejsza się okres czasu na włączenie każdego z nich, przy czym minimalny czas włączenia i wyłączenia pikseli ograniczony jest czasem orientacji ciekłych kryształów w polu elektrycznym, co stanowi podstawę funkcjonowania monitorów LCD

Wyróżnia się następujące parametry monitora:

  • wielkość ekranu - określana jest za pomocą przekątnej ekranu, która jest podawana w calach; standardowe wielkości monitorów to: 14, 17, 19 i 21 cali
  • częstotliwość odświeżania - jest to ilość obrazów, które są wyświetlane w ciągu jednej sekundy (podawane w Hz)
  • plamka - jest to odległość dwóch punktów na ekranie w tym samym kolorze, co ma wpływ na dokładność odwzorowanych obrazów
  • rozdzielczość - jest to maksymalna liczba punktów (zarówno w poziomie jak i pionie), które są możliwe do wyświetlenia bez straty jakości.