1. Vitia ne ignoscamus, sed vitemus! Nie wybaczajmy błędów, ale ich unikajmy!
ignoscamus - coniunctivus praesentis activi, III koniugacja od ignosco, ere, ignovi, ignotum
ignoscamus - coniunctivus hortativius
vitemus - con. praesentis activi, I koniugacja od vito, are, avi, atum
vitemus - coniunctivus hortativus
2. Utinam semper inter nos amicitia sit! Oby zawsze między nami panowała przyjaźń!
sit - coniunctivus praesentis activi, czasownik nieregularny sum, esse, fui
sit - coniunctivus optativus (życzenie możliwe do spełnienia w teraźniejszości)
3. Libenter tecum (=cum te) omnia consilia mea communicavissem. Chętnie podzieliłbym się z tobą moimi planami.
communicavissem - coniunctivus plusquamperfecti activi, I koniugacja od communico, are, avi, atum
communicavissem - coniunctivus irrealis (życzenie niemożliwe do spełnienia w przeszłości)
4. Utinam ne aeger essem! Obym nie był chory!
essem - coniunctivus imperfecti activi, czasownik nieregularny od sum, esse, fui
essem - coniunctivus irrealis (życzenie niemożliwe do spełnienia w teraźniejszości)
5. Audiatur et altera pars! Niech zostanie wysłuchana również druga strona!
audiatur - coniunctivus praesentis passivi, IV koniugacja od audio, ire, ivi, itum
audiatur - coniunctivus iussivus
6. Velim amicus ad me veniat. Pragnę, aby mnie odwiedził przyjaciel( Oby mnie odwiedził przyjaciel).
velim - coniunctivus praesentis activi, czasownik nieregularny volo, velle, volui
velim - odpowiada partykule utinam
veniat - coniunctivus praesentis activi, IV koniugacja od venio, ire, veni, ventum; coniunctivus optativus
7. Fortunam citius reperias, quam retineas. Szczęście łatwiej możesz znaleźć, niż zatrzymać.
reperias - coniunctivus praesentis activi, IV koniugacja od reperio, ire, repperi, repertum
reperias - coniunctivus potentialis
retineas - coniunctivus praesentis activi, II koniugacja od retineo, ere, tinui, tentum
retineas - coniunctivus potentialis
8. Ne dixeris, quod verum non est. Nie mów tego, co nie jest prawdą.
dixeris - coniunctivus perfecti activi, III koniugacja od dico, ere, dixi, dicyum
dixeris - coniunctivus prohibitivus
9. Vivat! Vivant! Niech żyje! Niech żyją!
vivat i vivant - coniunctivi praesentis activi, III koniugacja od vivo, ere, vixi, victum
vivat i vivant - coniunctivi optativi
10. Utinam lex esset eadem viro, quae est uxori. Oby prawo było takie samo dla męża, jak dla żony!
esset - coniunctivus imperfecti activi, czasownik nieregularny od sum, esse, fui
esset - coniunctivus irrealis (życzenie niemożliwe do spełnienia w teraźniejszości
11. Sine auxilio tuo servatus non essem. Bez twojej pomocy nie byłbym ocalony.
servatus essem - coniunctivus plusquamperfecti passivi, I koniugacja od servo, are, avi, atum
servatus essem - coniunctivus irrealis (życzenie niemożliwe do spełnienia w przeszłości)
12. Valetudinem tuam velim cures diligentissime. Chciałbym, abyś zadbał o swoje zdrowie.
velim - odpowiada partykule utinam
cures - coniunctivus praesentis activi, I koniugacja od curo, are, avi, atum
cures - coniunctivus optativus (życzenie możliwe do spełnienia w teraźniejszości)
13. Ne sit summum malum dolor, malum certe est. Niech ból nie będzie najwyższym złem, bo złem jest bez wątpienia.
sit - coniunctivus praesentis activi, czasownik nieregularny sum, esse, fui
sit - coniunctivus prohibitivus + ne
14. Quid dicerem? Cóż miałem powiedzieć?
dicerem - coniunctivus imperfecti activi, III koniugacja od dico, ere, dixi, dictum
dicerem - coniunctivus dubitativus
15. Parentes et magistros ametis! Kochajcie rodziców i nauczycieli!
ametis - coniunctivus praesentis activi, I koniugacja od amo, are, avi, atum
ametis - coniunctivus iussivus
