Cechy powieści młodopolskiej:
- brak wszechwiedzącego narratora - opisywanie świata pozostawione bohaterowi, który pisze o nim z własnego punktu widzenia, używając narracji w I oraz w III osobie; pierwszy z dwóch narratorów - trzecioosobowy - nie przedstawia się jako wszechwiedzący, często przyjmuje postawę stronniczą, nie kieruje się obiektywizmem, natomiast drugi - Joanna - należy do grona bohaterów powieści, dlatego też przedstawia wydarzenia z własnej perspektywy;
- postaci poddane analizie psychologicznej, która ujawnia ich emocje, przeżycia, stany psychiczne; bohaterowie, choć posiadają cechy typowe dla przedstawicieli stanów, z jakich się wywodzą, posiadają świat wewnętrzny, który jest zindywidualizowany i skomplikowany;
- użycie luźnej, swobodnej kompozycji (fragmentaryczność), w której pewne fragmenty są pozbawione wydarzeń, ale oddziałują na czytelnika w inny sposób, a mianowicie dzięki zastosowaniu w toku fabuły następujących form wypowiedzi:
a) fragmenty publicystyczne (odczyt),
b) elementy reportażu (fabryka cygar),
c) formy pamiętnikarskie,
d) fragmenty liryczne, na przykład rozdział zatytułowany "Przyjdź", który stanowi część powieści napisaną przy pomocy prozy poetyckiej;
e) każdy z epizodów stanowi odrębną całość: mimo że dzieje Judyma stanowią oś konstrukcyjną powieści, zamieszczone w niej zostały także fragmenty, które można by uznać za odrębną jednostkę kompozycyjną, na przykład rozdział pod tytułem "Swawolny Dyzio";
f) fragmenty filozoficzne (w rozmowach z Korzeckim);
- symbolizm zakończenia - autor nie rozstrzyga wszystkich kwestii, pozostawiając czytelnika w niepewności co do dalszych losów bohaterów;
- brak jednorodności stylistycznej;
- subiektywizm w pojmowaniu świata;
- indywidualizacja języka postaci;
- realizm - realistyczny bohater postawiony wobec problemów, które nurtowały ówczesne społeczeństwo, ponadto autor w pracy nad powieścią wykorzystał doświadczenia dziewiętnastowiecznych pisarzy z nurtu realistycznego;
- naturalizm - drastyczne opisy, brak literackiego złagodzenia rzeczywistości: można odszukać kilka fragmentów, gdzie wykorzystano naturalizm jako technikę kreowania rzeczywistości literackiej - przeważają w nich opisy zaniedbanych, biednych dzielnic, w których ludzie nie mają szans na godne i higieniczne życie, na przykład ulica Ciepła, czy też dzielnica żydowska;
- symbolizm - jest to niezwykle istotny element powieści, na co wskazuje fakt użycia symboli już w pierwszym rozdziale; sztuka może stać się wyrazem pragnień, dążeń bohatera, także w zakończeniu możemy dostrzec, iż stan psychiczny doktora Judyma - rozdarcie wewnętrzne - symbolizuje rozdarta sosna;
- impresjonizm - opisy przyrody potraktowano jako tło dla przeżyć bohatera, ale także jako przedmiot rozmyślań, wzruszeń; można powiedzieć, że dzięki sugestywnemu przedstawieniu krajobrazu, Żeromski uczynił go dodatkowym bohaterem świata uczuć;
- ekspresjonizm - staje się narzędziem, które nadaje głębię symbolicznemu obrazowi świata (kowal).
