Teza: „Lalka” Bolesława Prusa jako powieść o straconych złudzeniach.

 

  W utworze bohaterzy stracą złudzenia m.in. pokładane w osobach im bliskich. Pokazany jest brak perspektyw na rozwój kraju i zaangażowanie społeczeństwa. Tylko pieniądz ma znaczenie. 

 

  Miłość idealna przestaje istnieć dla Wokulskiego. Dostrzega on, że życie codzienne bardzo różni się od tego co było mu dane czytać w romantycznych utworach, na których budował swój światopogląd. Izabela Łęcka kobieta, którą mężczyzna uważa za miłość życia, ideał okazuje się zwykłą przedstawicielką gatunku ludzkiego. 

Zauważa wady kobiety których nie toleruje, jest wyniosła, nie podchodzi poważnie do uczuć, „płytka” kobieta chcąca być wiecznie adorowana, marząca o życiu na wysokim poziomie, wydawaniu pieniędzy wiecznej adoracji. Nie widzi ona miłości tylko korzyści materialne jakie może osiągnąć dzięki adoracji. Zakochał się osiągnął dla niej majątek, po czym poznaje prawdziwy charakter kobiety i czuje wielkie rozczarowanie. 

 

  Mężczyzna traci również nadzieję w narodowości polskiej. Ludzie których kiedyś uważał za elitę reprezentują niższy poziom intelektualny niż zwykli ludzie. „Najlepszej” warstwie narodu nie zależy na rozwoju gospodarczym. Wątpi w możliwości zbudowania silnego kapitalistycznego kraju. Widzi jak bardzo naród jest znieczulony na odczuwanie emocji, zniechęcony do działania. Nauka nie ma szans w Polsce między innymi dlatego, że wynalazki osiągnięcia są za ludzi uważane jako dziwactwa. Zauważa, iż ludzie nie cenią sobie charakteru tylko to jakie ktoś ma powodzenie. Czuje bezradność przez brak możliwości panowania nad tokiem myślenia narodu. 

 

  Izabela Łęcka również straciła złudzenia. Liczy w życiu na idealną miłość i księciu z bajki okazuje się, że  amanci kobiety widzą tylko majątek jej ojca. Dochodzi do wniosku, iż arystokracja to ludzie bez wychowania. Zamiast księcia z bajki o którym marzy los daje jej kupca Wokulskiego, przez co jest bardzo zawiedziona. On jednak ją porzuca, gdyż dochodzi do wniosku, że idealnej miłości nie ma a marzenia kobiety o bogactwie pryskają, gdy ojciec bankrutuje. Automatycznie traci adoratorów, nie ma szans na wyidealizowaną przyszłość  a Wokulski znika, wstępuje do klasztoru. 

 

  „Lalka” posiada wiele przykładów potwierdzających moją tezę, arystokracja wywodząca się z wysokiego poziomu intelektualnego, przedstawiana jako wzór do naśladowania w tym utworze zatraca wszelkie tego typu cechy, moim zdaniem podobnie jak w życiu obecnych czasów.