"Epilog" "Pana Tadeusza" zawiera treści dotyczące życia samego Adama Mickiewicza. Autor opowiada w nim o swoim dzieciństwie, które porównuje z okresem pobytu w Paryżu. "Epilog" jest swego rodzaju komentarzem do czasów młodości poety, a także mających wówczas miejsce wydarzeń dziejowych.
Dzieciństwo Adama Mickiewicza to w życiu poety okres szczególny. Przywoływane przez niego wspomnienia zostały odniesione do czasów, na które przypadł jego "wiek męski". Okres dzieciństwa jest jak gdyby krainą, "W której jest trochę szczęścia dla Polaka". Poeta, jako wzorowy patriota, żałuje, iż musiał wyemigrować z ojczyzny na Zachód. W początkowych wersach "Epilogu" przyznaje się, że popełnił błąd: "Biada nam zbiegi, żeśmy w czas morowy / Lękliwe nieśli za granicę głowy / Bo gdzie stąpili, rosła przed nim trwoga, / W każdym sąsiedzi znajdowali wroga, / Aż nas objęto w ciasny krąg łańcucha / I każą oddać co najprędzej ducha". Adam Mickiewicz wyjaśnia w innym fragmencie, że chciał "Pominąć strefy ulewy i grzmotu / I szukać tylko cienia i pogody". "Strefy ulewy i grzmotu" to szara rzeczywistość, natomiast "cień i pogoda" to czasy minione, "kraj lat dziecinnych", za którym Adam Mickiewicz bardzo tęsknił. Młodość poety została określona jako kraj "święty i czysty, jak pierwsze kochanie", w którym wszystko było doskonale znane i swojskie. "Epilog" jest pewnego rodzaju ucieczką w dzieciństwo. Jest on także komentarzem próbującym usprawiedliwić nieopisanie upadku powstania listopadowego: "O Matko Polsko! Ty tak świeżo w grobie / Złożona - nie ma sił mówić o Tobie!".
Czytając "Pana Tadeusza", nie sposób pominąć "Inwokacji" zaczynającej się od słów: "Litwo! Ojczyzno moja! Ty jesteś jak zdrowie; / Ile cię trzeba cenić, ten tylko się dowie, / Kto cię stracił. Dziś piękność twą w całej ozdobie / widzę i opisuję, bo tęsknię po tobie". W "Inwokacji" zostały opisane uczucia poety, który stracił swoją ojczyznę i może wrócić do niej jedynie we wspomnieniach.
Według mnie Adam Mickiewicz, przebywając na emigracji, uważał ojczyznę za największą wartość. Niemałą zasługę miał w tym jego patriotyzm, ukształtowany zapewne w dzieciństwie.
