Renesans rozpoczął się w XIV w. We Włoszech, za jego koniec uważa się XVI w. Polska przeżywała jego początek w drugiej połowie XV w., przez wiek XVI, aż do początku XVII w. (lata trzydzieste).
Za bezpośrednie podstawy powstania tego prądu uważa się, m. in.(Włochy): osłabienie władzy papieża i cesarza, wzrost bogactwa mieszczan, w skutek rozwoju prowadzonego przez nich rzemiosła, wzrost handlu.
Najbogatsi z mieszczan inicjowali budowanie pałaców i zamków, w nieznanym dotąd stylu. Wykonawcami tego byli najlepsi artyści - architekci, rzeźbiarze, malarze.
Podstawą rozwoju odrodzenia (na co sama nazwa wskazuje) był również triumf na nowo odkrytego antycznego dorobku - filozofii epikurejskiej, stoickiej, która za najważniejsze uważała życie w zgodzie z własnym sumieniem i zdobywanie wiedzy przez człowieka.
Najważniejszym hasłem Renesansu był człowiek - prąd ten nazywamy humanizmem. Najistotniejsze było wszystko to co wiązało się z człowiekiem i jego niepowtarzalną rolą w świecie. Za główne hasło tej epoki, uważano słowa starożytnego, rzymskiego poety i myśliciela Terencjusza: "Homo sum, mumani nihili, a me alienum asse puto".
Następnym ruchem, który odegrał ważną rolę w tej epoce, okazała się być reformacja, czyli prąd społeczno - religijny, którego konsekwencjom był poważny rozpad w kościele. Katolicyzm przestał być jedyną uznawaną wiarą, pojawiły się nowe wyznania, które również należało uszanować.
Najważniejszymi twórcami epoki Odrodzenia we Włoszech byli, literatura - Jan Boccaccio - ur. się w 1314 a zmarł 1375 r., napisał dzieło o tytule "Dekameron", zawierającym sto opowieści mówionych przez dziesięć osób (7 kobiet i 3 mężczyzn), w czasie dziesięciu dni, kiedy uciekali z Florencji; pojawiają się tu opowieści dotyczące zwykłego, codziennego życia. Franciszek Petrarca - ur. 1314 a zmarł w 1374 r., napisał najważniejsze i niepowtarzalne utwory o tematyce miłosnej, zatytułowane "Sonety miłosne do Laury". Lodovico Ariosto - który urodził się w 1494 r. a zmarł w 1533 r. - spod jego pióra wyszedł epos "Orlando szalony". Niccolo Machiavelli - znany twórca, autor dzieła nazwanego "Książę"; to on jest autorem słynnych słów: "cel uświęca środki". Torqato Tasso - napisał "Jerozolimę wyzwoloną".
We Francji - P. Rosnard - pisarz, współtwórca grupy nazywanej - "Plejada"; F. Rabelaise - twórca dzieła zwanego "Gargantu i Pantagruel"; Michale do Montaigne - twórca znanego dzieła nazwanego "Próby" - prezentuje humanistyczne poglądy epoki.
W Hiszpanii - najbardziej znany to Miguel de Cervantes Saavedra - twórca niezapomnianego "Don Kichota"; Lope de Vega - pisarz dramatów, napisał około twa tysiące dramatów: Calderon de la Barca - napisał m. in. "Księcia niezłomnego".
Erazm z Rotterdamu - napisał "Pochwałę głupoty" - pisarz z Niderlandów.
