Powieść "Początek" autorstwa Andrzeja Szczypiorskiego, została opublikowana po raz pierwszy w Paryżu, w 1986 roku. Została przyjęta przez krytyków z dużym zainteresowaniem a jej premiera zakończyła się ogromnym sukcesem. Zyskała wielkie uznanie wśród zagranicznych czytelników, w Polsce wydano ją w 1989 roku. Książka to arcydzieło światowej literatury, doczekała się licznych przekładów na różne języki.
Całość obejmuje dwadzieścia jeden rozdziałów, które zostały poświęcone różnym bohaterom, których losy tylko pozornie nie wiążą się ze sobą. W rzeczywistości czytelnik może odnaleźć wiele elementów charakterystycznych w historii każdego z nich. Autor ukazuje ważne w dziejach Europy wypadki: wybuch drugiej wojny światowej i pierwsze działania wojenne. Zwraca uwagę na niszczącą siłę totalitaryzmu, nietolerancję i dążenie do hegemonii. Dotyka również trudnej problematyki dotyczącej ludności żydowskiej. Na tle dramatycznych wydarzeń ukazuje postaci kilku bohaterów.
Forma utworu jest niezwykle atrakcyjna, niekiedy wydaje się, że autor za wszelką cenę stara się "wprzęgnąć" czytelnika w tekst, uczynić z niego jego współtwórcę. Książka jest niesamowicie komunikatywna, ukazuje zdarzenia bardzo realistycznie, warstwa językowa charakteryzuje się swobodą i prostotą. W ciekawy i dynamiczny sposób przedstawia poważną treść. Odbiorca może poczuć się jak uczestnik zdarzeń, doświadczyć grozy wojny i okupacji. Świetnie współgrają ze sobą zasadnicze elementy dzieła: czas akcji, odautorski komentarz oraz postaci w czasie i przestrzeni.
"Początek" podejmuje tematy z zakresu moralności człowieka i ukazuje przykładowe modele ludzkich zachowań w dramatycznych momentach życia, wymagających największego poświęcenia. Zakres wszystkich zagadnień w powieści jest niezwykle bogaty i różnorodny. Traktuje o postawach Polaków w początkach wojny, dotyczy również do dzisiaj bardzo trudnej do rozstrzygnięcia kwestii: jak zachowywała się ludność polska w stosunku do Żydów. Szczypiorski daje w swojej powieści bardzo obiektywny obraz polskich zachowań. Ukazuje heroiczne próby niesienia czynnej pomocy Żydom, jak również społeczną wobec nich niechęć. Pisarz nie idealizuje, przedstawia zdarzenia tak, jak wyglądały naprawdę.
Co ciekawe, powieść Andrzej Szczypiorskiego stanowi również próbę określenia polskiej tożsamości. Znajdziemy w niej liczne fragmenty dotyczące rozważań o cechach charakteryzujących społeczeństwo naszego kraju. Autor nie gloryfikuje ani nie upiększa, zwraca uwagę na waleczność niektórych ludzi, ich dobrotliwość i zdolność do współczucia, nie zapominając jednocześnie o egoizmie i wyrafinowaniu innych - tu na plan pierwszy wysuwa się postać "Pięknego Lola", który zarobił fortunę, żerując na nieszczęściu ludności żydowskiej.
